Η εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος μοναδικών αλλαγών στο σώμα της γυναίκας. Μία από αυτές τις αλλαγές αφορά το σύστημα πήξης του αίματος, το οποίο γίνεται φυσιολογικά πιο ενεργό για να προστατεύσει τη γυναίκα από την αιμορραγία κατά τον τοκετό. Ωστόσο, σε κάποιες γυναίκες υπάρχει μια υποκείμενη προδιάθεση, η θρομβοφιλία, που αυξάνει τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων αίματος κατά τη διάρκεια της κύησης και μετά τον τοκετό.
Για τη θρομβοφιλία κατά την κύηση, τους βαθμούς κινδύνου και τις θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν, μας μιλά ο Αιματολόγος Δρ Αθανάσιος Γαλανόπουλος.
Δρ Αθανάσιος Γαλανόπουλος
ΜD, PhD
Αιματολόγος
Θρομβώσεις κατά την κύηση
Οι θρομβώσεις κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να εμφανιστούν στις φλέβες (φλεβική θρόμβωση) ή σπανιότερα στις αρτηρίες (αρτηριακή θρόμβωση). Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ) στα πόδια είναι η πιο συχνή. Θρόμβοι μπορεί να σχηματιστούν και σε άλλες περιοχές, όπως στις φλέβες της πυέλου ή στις εγκεφαλικές φλέβες. Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι η πνευμονική εμβολή, όπου ένας θρόμβος μετακινείται στους πνεύμονες και μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή της μητέρας. Επιπλέον, η θρομβοφιλία μπορεί να συνδεθεί με επιπλοκές της εγκυμοσύνης, όπως η προεκλαμψία, η αποκόλληση του πλακούντα και οι επαναλαμβανόμενες αποβολές.
Είδη θρομβοφιλίας στην κύηση
Η θρομβοφιλία μπορεί να είναι κληρονομική (γενετική) ή επίκτητη.
Κληρονομικές θρομβοφιλίες
- Τη μετάλλαξη του παράγοντα V
- Τη μετάλλαξη του γονιδίου της προθρομβίνης (παράγοντας II G20210A).
- Την ανεπάρκεια αντιθρομβίνης
- Την ανεπάρκεια πρωτεΐνης C και την ανεπάρκεια πρωτεΐνης
Αυτές οι καταστάσεις αυξάνουν τη δυνατότητα δημιουργίας θρομβώσεων στον οργανισμό.
Επίκτητες θρομβοφιλίες
Η πιο σημαντική επίκτητη θρομβοφιλία στην κύηση είναι το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (APS). Αυτό είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, όπου ο οργανισμός παράγει αντισώματα που αυξάνουν τον κίνδυνο θρομβώσεων και επιπλοκών της εγκυμοσύνης.
Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο;
Ο κίνδυνος θρόμβωσης κατά την κύηση είναι χαμηλός για τις περισσότερες γυναίκες. Ωστόσο, αυξάνεται σημαντικά σε γυναίκες με:
- Γνωστή θρομβοφιλία (προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό).
- Προηγούμενο ιστορικό θρόμβωσης.
- Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο.
- Παχυσαρκία.
- Πολλαπλή κύηση.
- Μεγάλη ηλικία της μητέρας.
- Κατάκλιση ή μειωμένη κινητικότητα.
- Επιπλοκές κύησης, όπως η προεκλαμψία.
Υψηλού Κινδύνου:
- Γυναίκες με γνωστή υψηλού κινδύνου κληρονομική θρομβοφιλία (όπως ομοζυγωτία για τον παράγοντα V Leiden ή τη μετάλλαξη της προθρομβίνης, σύνθετη ετεροζυγωτία για πολλαπλές μεταλλάξεις, ή ανεπάρκεια αντιθρομβίνης III).
- Γυναίκες με αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (APS), ειδικά εάν έχουν ιστορικό θρόμβωσης ή επιπλοκών κύησης.
- Γυναίκες με προηγούμενο ιστορικό φλεβικής ή αρτηριακής θρόμβωσης.
Μέτριου Κινδύνου:
Γυναίκες με ετεροζυγωτία για τον παράγοντα V Leiden ή τη μετάλλαξη της προθρομβίνης σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως παχυσαρκία, μεγάλη ηλικία, πολλαπλή κύηση ή καθιστική ζωή.
Χαμηλού Κινδύνου:
- Γυναίκες με άλλες κληρονομικές θρομβοφιλίες χαμηλού κινδύνου (όπως ετεροζυγωτία για ανεπάρκεια πρωτεΐνης C ή S, ή MTHFR πολυμορφισμός – αν και η σημασία του MTHFR είναι αμφιλεγόμενη).
- Γυναίκες χωρίς άλλους παράγοντες κινδύνου ή ιστορικό θρόμβωσης.
Θεραπεία και Αντιμετώπιση
Η ανάγκη για θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο της θρομβοφιλίας και τον ατομικό κίνδυνο της κάθε γυναίκας. Γυναίκες υψηλού κινδύνου ή με ιστορικό θρόμβωσης συνήθως λαμβάνουν προφυλακτική θεραπεία, με ενέσιμη ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους (LMWH) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και για ένα διάστημα μετά τον τοκετό. Η δοσολογία εξατομικεύεται ανάλογα με τον κίνδυνο. Σε περιπτώσεις αντιφωσφολιπιδικού συνδρόμου, μπορεί να χρειαστεί και χαμηλή δόση ασπιρίνης. Είναι ζωτικής σημασίας η στενή παρακολούθηση από αιματολόγο και γυναικολόγο καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης και της λοχείας.
Συμπέρασμα
Η θρομβοφιλία στην κύηση είναι μια κατάσταση που απαιτεί προσοχή και εξατομικευμένη αντιμετώπιση. Η έγκαιρη αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου και η κατάλληλη θεραπεία μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο επιπλοκών για τη μητέρα και το έμβρυο.
Από τον Αιματολόγο Δρ. Αθανάσιο Γαλανόπουλο (www.galanopoulosaimatologos.gr)
