Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια πολύ συχνή πάθηση που επηρεάζει την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων. Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία το περιεχόμενο του στομάχου, δηλαδή τα οξέα και οι τροφές, ανεβαίνουν προς τον οισοφάγο, τον σωλήνα που ενώνει το στόμα με το στομάχι. Αυτό συμβαίνει όταν ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας, ο μυς που δρα σαν “βαλβίδα” μεταξύ στομάχου και οισοφάγου, δεν κλείνει σωστά ή χαλαρώνει ανεξέλεγκτα.
Ο Χειρουργός Δρ Φώτιος Αντωνακόπουλος μας πληροφορεί για τα χαρακτηριστικά της νόσου και τη θεραπεία της.
Δρ Φώτιος Αντωνακόπουλος
MD, FACS
Γενικός Χειρουργός
Τα κύρια συμπτώματα είναι καούρα, ξινίλες, πόνος στο στήθος, δυσκολία στην κατάποση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, βήχας ή βραχνάδα. Οι περισσότεροι άνθρωποι με ήπια παλινδρόμηση μπορούν να ανακουφιστούν με αλλαγές στον τρόπο ζωής και φαρμακευτική αγωγή.
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει κυρίως αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs), όπως η ομεπραζόλη που μειώνουν σημαντικά την παραγωγή οξέος στο στομάχι.
Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή δεν επαρκεί, ή τα συμπτώματα επαναλαμβάνονται μετά τη διακοπή των φαρμάκων. Η μακροχρόνια χρήση φαρμάκων, ειδικά των PPIs, μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η παρατεταμένη χορήγηση PPIs σχετίζεται με:
- Αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμίνης Β12, ασβεστίου και μαγνησίου, που μπορεί να οδηγήσει σε οστεοπόρωση ή μυϊκή αδυναμία.
- Αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων.
- Πιθανή νεφρική βλάβη.
Η φαρμακευτική αγωγή δεν διορθώνει τη διαφραγματοκήλη, που συχνά αποτελεί τη βασική αιτία της παλινδρόμησης. Πρόκειται για μια “ολίσθηση” του στομάχου προς τα πάνω στον θώρακα, μέσα από το διάφραγμα, που μπορεί να επιδεινώσει την παλινδρόμηση. Η επιδείνωση αυτή έχει ως συνέπεια την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών, όπως φλεγμονή στον οισοφάγο (οισοφαγίτιδα) που καταλήγει σε στένωση οισοφάγου ή οισοφάγο Barrett (μια προκαρκινική κατάσταση).
Τύποι διαφραγματοκήλης
Υπάρχουν διάφοροι τύποι διαφραγματοκήλης (ολισθαίνουσα, παραοισοφαγική, μικτού τύπου), ανάλογα με τη μετατόπιση του στομάχου στον θώρακα. Υπάρχουν βαριές μορφές διαφραγματοκήλης, όπου το μεγαλύτερο μέρος ή και όλος ο στόμαχος βρίσκονται στον θώρακα πιέζοντας τους πνεύμονες και την καρδιά, προκαλώντας πνευμονικές λοιμώξεις και καρδιακές αρρυθμίες. Σε μεγάλες διαφραγματοκήλες ο στόμαχος μπορεί να συστραφεί (γαστρική απόφραξη) ή να είναι η αιτία χρόνιας αναιμίας. Ενδέχεται πιο σπάνια, εκτός από το στομάχι να μετατοπίζονται στον θώρακα, παχύ και λεπτό έντερο (διαφραγματοκήλη τύπου 4), προκαλώντας αποφρακτικό ειλεό. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η λύση είναι η χειρουργική επέμβαση.
Η ρομποτική αποκατάσταση
Η πιο σύγχρονη και εξελιγμένη μορφή είναι η ρομποτική αποκατάσταση της διαφραγματοκήλης και της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Η ρομποτική χειρουργική προσφέρει υψηλή ακρίβεια, μικρότερες τομές, λιγότερο πόνο, γρηγορότερη ανάρρωση και καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα. Ο χειρουργός, μέσω ενός ρομποτικού συστήματος (όπως το Da Vinci), χειρίζεται με απόλυτη ακρίβεια μικροσκοπικά εργαλεία ώστε, πρώτον να επαναφέρει τον στόμαχο στη φυσιολογική του θέση εντός της κοιλιάς, συσφίγγοντας παράλληλα το διαφραγματικό άνοιγμα (αποκατάσταση της διαφραγματοκήλης) και δεύτερον να δημιουργήσει μια νέα αντιπαλινδρομική βαλβίδα, ενισχύοντας τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα με το ανώτερο μέρος του στομάχου (θολοπλαστική).
Ο πόνος από την επέμβαση είναι ήπιος, η απώλεια αίματος μηδαμινή και τα ποσοστά επιπλοκών και υποτροπής πολύ χαμηλά. Η νοσηλεία διαρκεί 1–2 ημέρες και η επιστροφή στις δραστηριότητες γίνεται τάχιστα.
Η επέμβαση ενδείκνυται σε άτομα που:
- Έχουν σοβαρά και επίμονα συμπτώματα, παρά τη φαρμακευτική αγωγή.
- Έχουν μεγάλες διαφραγματοκήλες που προκαλούν χρόνια αναιμία, αρρυθμίες ή πνευμονίες.
- Παρουσιάζουν επιπλοκές, όπως οισοφαγίτιδα, στένωση οισοφάγου ή οισοφάγο Barrett.
- Δεν επιθυμούν να λαμβάνουν φάρμακα μακροχρόνια ή εμφανίζουν παρενέργειες από αυτά.
Συνοψίζοντας, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια συχνή και συνήθως διαχειρίσιμη πάθηση. Όμως, όταν δεν ανταποκρίνεται στα φάρμακα ή όταν υπάρχει διαφραγματοκήλη – ειδικά πιο σοβαρών μορφών – η ρομποτική χειρουργική προσφέρει μια σύγχρονη, ασφαλή και αποτελεσματική λύση με μακροχρόνια αποτελέσματα και σημαντική βελτίωση στην ποιότητα ζωής.
Από τον Γενικό Χειρουργό Φώτιο Αντωνακόπουλο (www.antonakopoulosfotis.eu)
