Πώς θα αντιληφθεί μια γυναίκα, ένα ζευγάρι, ότι μπορεί να υπάρχει πρόβλημα γονιμότητας; Πότε μια γυναίκα πρέπει να απευθυνθεί στον γιατρό της;
Η γονιμότητα ενός ζευγαριού θα χαρακτηριστεί φυσιολογική όταν σε χρονικό διάστημα περίπου δύο(2) ετών με συχνές σεξουαλικές επαφές, επιτυγχάνεται εγκυμοσύνη. Βάση αυτού του ορισμού 85-90% των ζευγαριών θα επιτύχουν εγκυμοσύνη τον 1ο χρόνο συστηματικής προσπάθειας και το 90-95% των ζευγαριών μέσα σε 2 χρόνια. Ως εκ τούτου, ένα 10-15% των ζευγαριών θα βρεθούν αντιμέτωπα με κάποια μορφή υπογονιμότητας.
Ως υπογονιμότητα χαρακτηρίζεται η αδυναμία επίτευξης κύησης μετά από ένα διάστημα τουλάχιστον ενός έτους ελεύθερων-φυσιολογικών και στοχευμένων σεξουαλικών επαφών, οπότε μετά θα πρέπει να απευθυνθεί στον γυναικολόγο γονιμότητας!
Πώς επηρεάζει ο τρόπος ζωής – όπως η διατροφή, το άγχος ή ο ύπνος – τη γονιμότητα και τη σεξουαλική υγεία, και στα δύο φύλα.
Ο τρόπος ζωής και η καθημερινότητα, αδιαμφισβήτητα επηρεάζουν τη γονιμότητα και τη σεξουαλική υγεία του ζευγαριού!
Κάποιες χρήσιμες συμβουλές για το ζευγάρι είναι:
1) Διατροφή
Υιοθετήσετε καλές διατροφικές συνήθειες! Μια ισορροπημένη διατροφή περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες, όπως το κρέας, τα ψάρια, χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, και φασόλια. Περιορίστε τα ακόρεστα λιπαρά οξέα όπως αρτοσκευάσματα, σνακ, πατατάκια, κλπ. Για τον άνδρα, η καθημερινή κατανάλωση αντι-οξειδωτικών ουσιών, όπως βιταμίνες Ε και C, σελήνιο, καρνιτίνη, ψευδάργυρος, κ.λπ. δρουν υποβοηθητικά στην παραγωγή υγιούς σπέρματος.
2) Συμπληρώματα διατροφής
Ο γυναικολόγος αναπαραγωγής θα σας προτείνει ποια ταιριάζουν περισσότερο στο δικό σας προφίλ.
Αυτά που θεωρούνται απαραίτητα είναι το φυλλικό οξύ και η βιταμίνη D, αλλά και άλλα σκευάσματα που ενισχύουν την ποιότητα ωαρίων και σπέρματος!
3) Άσκηση
Η άσκηση είναι από τους καλύτερους τρόπους να ενισχύσουμε τη γονιμότητα και να προετοιμαστούμε για μια εγκυμοσύνη. Βοηθά στη ρύθμιση του βάρους, ανεβάζει την ψυχολογία μας, μας βοηθά να αποβάλλουμε το άγχος και ενισχύει το μυοσκελετικό και αναπνευστικό σύστημα και φυσικά αφορά και τους άνδρες και τις γυναίκες.
4) Stress
Το έντονο και υπερβολικό άγχος είναι κακός σύμβουλος στην προσπάθειά του ζευγαριού και καλό είναι να το ελαττώσουν και οι δυο. Προτιμήστε να επικεντρώνεστε σε αγαπημένες ασχολίες που σας βοηθούν να αποβάλλετε το άγχος, ή απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό!
5) Kάπνισμα & αλκοόλ
Ούτως ή άλλως, θα χρειαστεί να διακόψετε το κάπνισμα και το αλκοόλ στην κύηση, οπότε ξεκινήστε νωρίτερα την προσπάθεια, ενώ το ίδιο ισχύει και για τους άνδρες αφού επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη γονιμοποιητική ικανότητα του σπέρματος!
Ποια είναι τα εμβόλια που πρέπει να κάνουν τα δύο φύλα για την προστασία τους από ΣΜΝ που επηρεάζουν την υγεία και τη γονιμότητά τους;
Οφείλουμε να ενημερώσουμε τα ζευγάρια ότι ο εμβολιασμός είναι απαραίτητος πρωτίστως για την υγεία τους!!
Τα εμβόλια που συστήνονται πριν φυσικά την έναρξη προσπαθειών για επίτευξη κύησης είναι:
- Εμβόλιο έναντι της Ηπατίτιδας Β
- Εμβόλιο έναντι της Ηπατίτιδας Α
- Εμβολιασμός έναντι του Μηνιγγιτιδόκοκκου
- Εμβόλιο έναντι της πολιομυελίτιδας
- Εμβόλιο έναντι του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων
- Εμβόλιο έναντι της Ερυθράς, τη Ιλαράς και της παρωτίτιδας
- Εμβόλιο έναντι της ανεμευλογιάς
Εμβολιασμός έναντι του τετάνου, της διφθερίτιδας και του κοκκύτη. Από κει και πέρα κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να συστηθεί επανάληψη κάποιου εμβολίου, αλλά και χορήγηση εμβολίων αναλόγως με τους παράγοντες τυχόν κινδύνου για τη μέλλουσα μητέρα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι νοσήματα όπως π.χ. τα χλαμύδια, ο γονόκοκκος ή η σύφιλη δεν προλαμβάνονται με εμβολιασμό οπότε συνιστούμε σε άνδρες και γυναίκες να έχουν μια ασφαλή σεξουαλική ζωή και να μην αμελούν τον τακτικό προληπτικό έλεγχο!
Ποιες εξετάσεις προτείνονται σε γυναίκες που σκέφτονται να μείνουν έγκυες μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια;
Ουσιαστικά οι έλεγχοι που προτείνονται, αφορούν τον έλεγχο που θα πραγματοποιήσει η γυναίκα όταν μείνει έγκυος. Ο έλεγχος αυτός, χωρίς να είναι απόλυτα απαραίτητος πριν την εγκυμοσύνη, περιλαμβάνει:
- Test δρεπάνωσης (δρεπανοκυτταρική αναιμία)
- Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης (μεσογειακή αναιμία)
- Έλεγχος για CMV, Τοξόπλασμα, Ερυθρά, Σύφιλη, Έρπητα, Ηπατίτιδες, HIV
- Έλεγχος για κυστική ίνωση (για όλες τις μεταλλάξεις)
- Έλεγχος για νωτιαία μυική ατροφία (SMA)
- Βιταμίνη D
- Γενική αίματος, FE και φερριτίνη
Φυσικά στα πλαίσια προληπτικής διερεύνηση ο θεράποντας γυναικολόγος μπορεί να συστήσει και μεγαλύτερο έλεγχο!
Τι ισχύει σήμερα για το “βιολογικό ρολόι” και μέχρι ποια ηλικία θεωρείται «ασφαλές» να προσπαθήσει μια γυναίκα να αποκτήσει παιδί;
O πιο σημαντικός παράγοντας για τη γυναικεία γονιμότητα είναι η ηλικία και ως εκ τούτου οι πιθανότητες να επιτευχθεί μια κύηση ελαττώνονται με την πάροδό των χρόνων. Tα πιο γόνιμα χρόνια της γυναίκας περιλαμβάνουν τη δεκαετία από τα 20 μέχρι τα 30 έτη, ενώ μετά την ηλικία των 35 η γονιμότητα μειώνεται κατακόρυφα. Στα 25 χρόνια, υπολογίζεται ότι οι πιθανότητες να συλλάβει ένα ζευγάρι ύστερα από 3 μήνες ελεύθερων και τακτικών ερωτικών επαφών είναι 20% και 8 στις 10 γυναίκες ηλικίας 30 ετών θα συλλάβουν μέσα σε έναν χρόνο!
Στη χώρα μας το 2012 περισσότερες από μία στις δύο γεννήσεις αφορούσαν γυναίκες ηλικίας 30-39 ετών και στο 5% οι μητέρες είχαν ηλικία πάνω από 40 ετών, ποσοστό το οποίο ολοένα και αυξάνεται λαμβάνοντας υπόψιν τη μεγάλη εξέλιξη των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Η κύηση όμως σε μεγάλη ηλικία εγκυμονεί κινδύνους τόσο για τη μητέρα όσος και για το έμβρυο.
Στις έγκυες μεγάλης ηλικίας υπάρχει διπλάσιος κίνδυνος εμφάνισης αυξημένης αρτηριακής πίεσης και προεκλαμψίας, αυξημένος κίνδυνος για καρδιαγγειακά συμβάματα και διπλάσιος έως τετραπλάσιος κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη κύησης. Αξίζει να αναφερθεί ότι η κύηση πριν τα 30 έτη ηλικίας μειώνει 10 φορές τον κίνδυνο για καρκίνο των ωοθηκών ενώ πρώτη κύηση μετά τα 35 έτη αυξάνει 1,2-1,8 φορές τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού!
Τα νεογνά που γεννιούνται από μεγάλης ηλικίας μητέρες πέραν του πάρα πολύ αυξημένου κινδύνου για εμφάνιση χρωμοσωμικών ανωμαλιών έχουν δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να γεννηθούν πρόωρα, με χαμηλό βάρος γέννησης, ενώ αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό ο κίνδυνος για ενδομήτριο θάνατό τους.
Η επιστήμη έχει τη λύση για γυναίκες που επιθυμούν να δώσουν παράταση στον χρόνο απόκτησης απογόνου για οποιονδήποτε λόγο. Η μέθοδος της κατάψυξης ωαρίων είναι μια ελκυστική επιλογή καθώς είναι ένας τρόπος να «παγώσει» το βιολογικό ρολόι της και να διατηρηθούν τα νεότερα και πιο υγιή ωάρια!
Από τον Δρ. Γεώργιο Παναγάκη, Μαιευτήρα – Χειρουργό Γυναικολόγο, (www.ogynaikologossou.gr)
Πηγή: www.ogynaikologossou.gr/γονιμότητα-και-σεξουαλική-υγεία
