Ως κύστη κόκκυγα ορίζεται μια χρόνια φλεγμονή του υποδόριου ιστού στη μεσογλουτιαία σχισμή στο ύψος του κόκκυγα. Η πάθηση περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Mayo το 1833. Είναι μια αρκετά συχνή πάθηση που επηρεάζει ιδιαίτερα νέους άνδρες και άτομα με καθιστικό κυρίως τρόπο ζωής. Η ακριβής αιτία της νόσου δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί με σαφήνεια. Η επικρατούσα θεωρία αναφέρει ότι προκαλείται από τη διείσδυση τριχών μέσα στο δέρμα. Το δέρμα της περιοχής είναι πολύ λεπτό και δημιουργούνται ευκολότερα μικροτραυματισμοί. Ως αποτέλεσμα διεισδύουν ευκολότερα οι τρίχες και προκαλείται τοπική φλεγμονή. Επαναλαμβανόμενες μικρές φλεγμονές οδηγούν στη δημιουργία της κύστης.
Αναλυτικά για την πάθηση μας μιλά ο Χειρουργός Γεώργιος Τσίτκανος.
Γεώργιος Τσίτκανος
MD, MSc(c)
Γενικός Χειρουργός
Χειρουργός παχέος εντέρου, ορθού,
Πρωκτολόγος
Κλινική εικόνα και διάγνωση
Η κλινική εικόνα ποικίλει από τελείως ασυμπτωματική έως εμφάνιση οξείας φλεγμονής με απόστημα (με έντονη ερυθρότητα, πόνο, οίδημα), που είναι και η συνηθέστερη αιτία αναζήτησης ιατρικής βοήθειας από τους ασθενείς. Συνήθως ανευρίσκονται μικροί πόροι στο δέρμα, ενώ η παρουσία τριχών σε αυτούς είναι αρκετά συχνή.
Η διάγνωση τίθεται σχεδόν πάντα με την κλινική εξέταση, ενώ σπάνια μπορεί να απαιτηθεί υπερηχογράφημα ή ακόμη και αξονική/μαγνητική τομογραφία.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγα εξαρτάται από την κλινική εικόνα. Έτσι στην οξεία φλεγμονή με απόστημα απαιτείται παροχέτευση αυτού με μια μικρή τομή στο δέρμα και τη βοήθεια τοπικής αναισθησίας, ενώ στη χρόνια μορφή έχει θέση μόνο η χειρουργική θεραπεία. Αυτή έχει εξελιχθεί και έχει περάσει από πολλά στάδια στο πέρασμα των χρόνων.
Ο αριθμός και η ποικιλία των δημοσιευμένων τεχνικών αποτελούν απόδειξη της πολυπλοκότητας της θεραπείας της κύστης κόκκυγος και του γεγονότος ότι καμία διαδικασία δεν είναι ανώτερη από κάθε άποψη. Η πλειονότητα των διαδικασιών μπορεί να ταξινομηθεί σε μία από τις πέντε παρακάτω κατηγορίες:
- Ευρεία εκτομή και επούλωση με ανοικτό τραύμα.
- Εκτομή και άμεσο κλείσιμο (συρραφή της πληγής).
- Εκτομή με επανορθωτική-πλαστική αποκατά- σταση.
- Pit Picking – Laser.
- Ενδοσκοπική τεχνική (EPSiT).
Στις τρεις πρώτες κατηγορίες αφαιρείται χειρουργικά όλη η κύστη με τον περιβάλλοντα ιστό και το τραύμα είτε αφήνεται ανοικτό να επουλωθεί είτε συγκλείεται (ακόμη και με τη χρήση τεχνικών πλαστικής χειρουργικής). Έχουν πολύ καλά ποσοστά επιτυχίας λόγω της ριζικότητας της εκτομής, με μεγάλο όμως μειονέκτημα τον μακρύ χρόνο αποθεραπείας (με αντίστοιχη απουσία από καθημερινές δραστηριότητες και εργασία), καθώς και τον μετεγχειρητικό πόνο.
Νεότερες τεχνικές αντιμετώπισης
Οι πιο σύγχρονες τεχνικές περιλαμβάνουν την καταστροφή των πόρων (Pit-Picking) και της κύστης με υπεροξείδιο του υδρογόνου ή με Laser. Στο τέλος οι πόροι παραμένουν ανοικτοί για να παροχετεύσουν τυχόν εκκρίματα. Παραλλαγή της άνω μεθόδου αποτελεί η τεχνική EPSiT (Endoscopic Pilonidal Sinus Treatment) στην οποία εισάγεται στον συριγγώδη πόρο ένα πολύ λεπτό άκαμπτο ενδοσκόπιο (fistuloscope) και η όλη διαδικασία καταστροφής των πόρων και της κύστης γίνεται πρακτικά υπό άμεση όραση. Πλεονέκτημα αυτών των τεχνικών είναι ο μειωμένος πόνος μετά την επέμβαση και ο αρκετά μικρότερος χρόνος αποθεραπείας, καθώς εκτελούνται σχεδόν πάντα υπό τοπική αναισθησία και οι ασθενείς επιστρέφουν άμεσα στην καθημερινότητά τους. Ωστόσο, μειονέκτημα αποτελεί το υψηλότερο ποσοστό υποτροπής της νόσου.
Συμπέρασμα
Γενικός κανόνας αποτελεί ότι η θεραπεία της κύστης κόκκυγα πρέπει να εξατομικεύεται και οι διάφορες τεχνικές να εφαρμόζονται ανάλογα με τα ευρήματα και τις επιθυμίες των ασθενών, μετά από ολοκληρωμένη συζήτηση και παρουσίαση όλων των διαθέσιμων μεθόδων.
Από τον Γενικό Χειρουργό Γεώργιο Τσίτκανο (www.tsitkanos-surgery.gr)
