Το 10% του πληθυσμού παγκοσμίως -περίπου 850 εκατομμύρια- πάσχει από Χρόνια Νεφρική Νόσο (ΧΝΝ) με πάνω από 2 εκατομμύρια ανθρώπους στην υφήλιο να υποβάλλονται σε θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας κυρίως με αιμοκάθαρση ή να έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού.
Ο Καθηγητής κος Βασίλειος Λιακόπουλος μας ενημερώνει για την ύπουλη νόσο που δρα ασυμπτωματικά και ως εκ τούτου καθίσταται άκρως επικίνδυνη.
Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια παρουσιάζει δυσκολίες, όσον αφορά στη διάγνωσή της. Τι κίνδυνοι κρύβονται πίσω από αυτό;
Η ΧΝΝ ακόμα και σε σχετικά προχωρημένα στάδια παραμένει ασυμπτωματική και άρα ο ασθενής δεν αναζητά συχνά ιατρική βοήθεια. Ακόμα, η ευαισθητοποίηση και γνώση τόσο του γενικού πληθυσμού αλλά, δυστυχώς και σημαντικού ποσοστού επαγγελματιών υγείας είναι περιορισμένες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να χάνεται η δυνατότητα θεραπείας των ανατάξιμων μορφών της ή να εξελίσσεται γρηγορότερα σε τελικό στάδιο, οπότε και η υποκατάσταση της νεφρικής λειτουργίας είτε με Αιμοκάθαρση είτε με Περιτοναϊκή Κάθαρση είτε, στη βέλτιστη περίπτωση, με μεταμόσχευση νεφρού είναι η μόνη λύση.
Παρόλα αυτά υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που ο έμπειρος λειτουργός Υγείας μπορεί να αναγνωρίσει.
Η αναγνώριση παραγόντων κινδύνου για εμφάνιση ΧΝΝ, όπως η υπέρταση, το θετικό οικογενειακό ιστορικό, ο Σακχαρώδης Διαβήτης κ.λπ. είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τη στοχευμένη υγειονομική παρέμβαση και έλεγχο των ασθενών υψηλού κινδύνου. Από την άλλη, παρεμβάσεις όπως ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης, του σακχάρου, ο περιορισμός της λευκωματουρίας και η κατάλληλη αγωγή με φάρμακα που αναστέλλουν τον άξονα Ρενίνης Αγγειοτενσίνης, Αλδοστερόνης μπορούν να καθυστερήσουν την εξέλιξη της νόσου και να ελαττώσουν αποτελεσματικά τον αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο που τη συνοδεύει.
Νέες θεραπείες εφαρμόζονται σε σχέση με κάποιες μορφές ΧΝΝ, όπως για παράδειγμα την Πολυκυστική Νόσο των ενηλίκων και επιτρέπουν μια πιο αισιόδοξη προσέγγιση. Ακόμη, καινούρια φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη, όπως οι SGLT-2 αναστολείς επιδεικνύουν ευεργετικά αποτελέσματα και στην καθυστέρηση της εξέλιξης της ΧΝΝ.
Πώς διαμορφώνεται η ζωή του ασθενούς με ΧΝΝ και πόσο του κοντινού του περιβάλλοντος;
Είναι κοινά παραδεκτό ότι η διάγνωση της προχωρημένης ΧΝΝ αποτελεί μεγάλη πρόκληση, τόσο για τον ασθενή όσο και για το οικογενειακό και φιλικό του περιβάλλον και έχει σοβαρό αντίκτυπο στη ζωή των ασθενών, των φίλων και των οικογενειών τους, τους εμποδίζει να εργάζονται και να συμμετέχουν σε καθημερινές δραστηριότητες.
Ταυτόχρονα μπορεί να συνοδεύεται από ποικιλία συμπτωμάτων όπως αδυναμία, καταβολή, κατάθλιψη, γνωσιακή δυσλειτουργία, γαστρεντερικές διαταραχές και προβλήματα στον ύπνο. Όλες οι επαγγελματικές και κοινωνικές πτυχές της ζωής των ασθενών επηρεάζονται και συχνά, μέλη της οικογένειάς τους χρειάζεται να συμμετέχουν στη φροντίδα υγείας, ιδιαίτερα στα παιδιά και στους ηλικιωμένους. Είναι φανερό λοιπόν το μεγάλο κοινωνικό, ψυχολογικό και οικονομικό φορτίο των ασθενών, των οικείων τους αλλά και των συστημάτων υγείας που προκαλείται από τη ΧΝΝ.
Πώς εξασφαλίζεται μια φυσιολογική ζωή στους ασθενείς με ΧΝΝ;
Με έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη αντιμετώπιση, οι ασθενείς με νεφρική νόσο μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική και επιτυχημένη ζωή, καθώς και να διατηρήσουν τον κοινωνικό τους ρόλο, τις συναναστροφές τους, τις προτεραιότητες, τις αξίες και τους στόχους τους. Η συνεργασία μεταξύ των διαφόρων ιατρικών ειδικοτήτων, η παραπομπή στους ειδικούς στον κατάλληλο χρόνο, αλλά και η εφαρμογή μιας ολιστικής προσέγγισης από νεφρολόγους, προσωπικούς ιατρούς και μια οργανωμένη ομάδα επαγγελματιών υγείας (π.χ. διαιτολόγους, ψυχολόγους, εξειδικευμένους νοσηλευτές) μπορούν να βελτιώσουν την υγεία των ασθενών, την ποιότητα ζωής τους και να συμβάλλουν στην ενεργό συμμετοχή τους στις καθημερινές δραστηριότητες της ζωής.
Από τον Καθηγητή Βασίλειο Λιακόπουλο, Νεφρολόγο – Υπερτασιολόγο (www.nefrologos-thessaloniki.gr)
