Η τροφική αλλεργία και ειδικά σε τροφές φυτικής προέλευσης μπορεί να είναι ποικίλης σοβαρότητας ανάλογα με την οδό της αρχικής ευαισθητοποίησης.
Σε περιπτώσεις που η ευαισθητοποίηση γίνει μέσω αναπνευστικού από πρωτεΐνες που κάνουν διασταυρούμενη αντιδραστικότητα με αεροαλλεργιογόνα η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μπορεί να οδηγήσει σε ήπιες και συνήθως τοπικές αντιδράσεις. Τα άτομα μπορεί να έχουν ήπιο πρήξιμο σε χείλη όπως και φαγούρα σε γλώσσα, ουρανίσκο και σε φάρυγγα. Αυτές οι αντιδράσεις εμφανίζονται συνήθως σε περιόδους γυρεοφορίας σε άτομα που έχουν ήδη αλλεργική ρινίτιδα, δηλαδή ιδίως σε εφήβους και ενήλικες. Τα φρούτα και τα λαχανικά που εμπλέκονται σε τέτοιου είδους αντιδράσεις είναι: το πεπόνι, το αχλάδι, η μπανάνα, το καρότο, το σέλινο. Χημικά και θερμικά επεξεργασμένα φρούτα και λαχανικά (κονσέρβες, μαρμελάδες) μπορεί να γίνουν ανεκτά χωρίς πρόβλημα από αυτούς τους ασθενείς. Αυτές είναι και οι συχνότερες αντιδράσεις στις οποίες εμπλέκονται φρούτα και λαχανικά.
Αν η αρχική ευαισθητοποίηση σε φρούτα και λαχανικά γίνει μέσω του δέρματος (σε περιπτώσεις “χαλασμένου φραγμού”, όπως σε παιδιά με ατοπική δερματίτιδα) ή μέσω του γαστρεντερικού συστήματος μπορεί οι αντιδράσεις να είναι σοβαρές ακόμη και απειλητικές για τη ζωή. Οι πρωτεΐνες των σπόρων των φρούτων (αντίστοιχες με αυτές που υπάρχουν σε ξηρούς καρπούς και όσπρια) καταναλώνονται μαζί με τη φλούδα και τη σάρκα και μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή αλλεργική αντίδραση. Τα φρούτα που μπορεί να εμπλέκονται σε τέτοιου είδους αντιδράσεις είναι: το ακτινίδιο, το σύκο, το ρόδι, η τομάτα, το σταφύλι. Επίσης, αυτοί οι σπόροι μπορεί να θεωρηθούν “κρυμμένα αλλεργιογόνα”, αφού μπορεί να οδηγήσουν σε αντιδράσεις αν κοπούν κατά την παρασκευή χυμών ή λαδολέμονου, ενώ τα άτομα ανέχονται εσπεριδοειδή χωρίς πρόβλημα. Ευτυχώς, αυτές οι σοβαρές αντιδράσεις σε φρούτα και λαχανικά δεν είναι ιδιαίτερα συχνές.
Στη Μεσόγειο σε μεγάλο εύρος αντιδράσεων (από ήπιες όπως κνίδωση εξ’ επαφής έως και σοβαρές συστηματικές αντιδράσεις) οδηγούν τα φρούτα και τα λαχανικά που έχουν μία πρωτεΐνη που υπάρχει και στο ροδάκινο. Πρόκειται για μία πρωτεΐνη που ανήκει στις Lipid Transfer Proteins (LTPs) που υπάρχουν σε υψηλή συγκέντρωση (έως και 7 φορές μεγαλύτερη ποσότητα) στη φλούδα, αλλά βρίσκονται και στη σάρκα των φρούτων. Εκτός από το ροδάκινο το μήλο, το αχλάδι, το βερίκοκο, το δαμάσκηνο, το κεράσι, αλλά και το λάχανο, το μαρούλι, το σπαράγγι, το καρότο μπορεί να οδηγήσουν σε τέτοιες αντιδράσεις που μπορεί να είναι και ακόμη σοβαρότερες παρουσία “συμπαραγόντων”, δηλαδή σε συνδυασμό με άσκηση, με λοιμώξεις και με ταυτόχρονη λήψη φαρμάκων όπως των Μη Στεροειδών Αντιφλεγμονωδών (ΜΣΑΦ).
Αντιδράσεις σε φρούτα και λαχανικά αντιμετωπίζουν κυρίως ενήλικες και λιγότερο τα παιδιά και ευτυχώς οι ήπιες είναι σημαντικά συχνότερες συγκριτικά με τις σοβαρές. Επισκεφτείτε τον Αλλεργιολόγο σας για να κάνετε μία συνολική διερεύνηση και να λάβετε τις κατάλληλες οδηγίες ανά περίπτωση.
Από την Αλλεργιολόγο Παίδων & Ενηλίκων, Σοφία Β. Κωστούδη (www.kostoudi.gr)
