Είναι η επείγουσα αντισύλληψη που συνιστάται μετά από μια επαφή χωρίς προστασία ή λόγω αποτυχίας της υπάρχουσας αντισύλληψης, ώστε να αποφευχθεί μια εγκυμοσύνη.
Οι σύγχρονες μέθοδοι επείγουσας αντισύλληψης είναι η ορμονική, που περιλαμβάνει τη λεβονοργεστρέλη και την οξική ουλιπριστάλη (χάπι), που είναι και η πιο διαδεδομένη και τη μηχανική ( ενδομήτριο σπιράλ).
Ο κύριος μηχανισμός δράσης είναι η καθυστέρηση της ωορρηξίας της γυναίκας ή και η παρεμπόδιση της εμφυτευτικής διαδικασίας στη μήτρα.
Η πιθανότητα μιας εγκυμοσύνης, μετά από μια επαφή χωρίς επαρκή προστασία, υπολογίζεται στο 15% αν η επαφή έγινε τρεις ημέρες πριν την ωορρηξία, 30% αν έγινε μία με δύο ημέρες πριν την ωορρηξία, 12% αν έγινε την ημέρα της ωορρηξίας και κοντά στο μηδέν αν έγινε μία με δύο ημέρες μετά από την ωορρηξία.
Η πιο αποτελεσματική μέθοδος με τα μικρότερα ποσοστά αποτυχίας (0,04-0,19%) είναι η τοποθέτηση ενδομήτριου σπιράλ, ενώ ακολουθεί η οξική ουλιπριστάλη με 1,4% και η λεβονοργεστρέλη με 2-3%.
Επιπλέον, για την ουλιπριστάλη και τη λεβονοργεστρέλη, η αποτελεσματικότητα μειώνεται περαιτέρω στις υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες.
Πολύ σημαντική παράμετρος είναι ο χρόνος λήψης της αγωγής μετά την επαφή , καθώς τα παραπάνω ποσοστά ισχύουν εφ’όσον τηρηθούν τα σωστά χρονικά περιθώρια.
Πιο συγκεκριμένα, για την λεβονοργεστρέλη, η λήψη πρέπει να γίνεται μέσα στις επόμενες 72 ώρες (3 ημέρες) μετά την επαφή, για την ουλιπριστάλη μέσα στις επόμενες 120 ώρες (5 ημέρες), ενώ η τοποθέτηση ενδομήτριου σπειράματος επίσης μέσα στις επόμενες 5 ημέρες. Φυσικά, όσο πιο γρήγορα λάβει τα μέτρα της η γυναίκα, τόσο πιο λίγες πιθανότητες έχει για μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.
Όσον αφορά τις αντενδείξεις, αυτές είναι λίγες, όπως η ήδη υπάρχουσα κύηση, το αρρύθμιστο άσθμα, η ανεπάρκεια ήπατος και στην περίπτωση του σπιράλ, οι διάφορες ανατομικές ανωμαλίες ή η ενεργός φλεγμονή της πυέλου.
Οι παρενέργειες επίσης λίγες και μικρής σημασίας, όπως πονοκέφαλος, ναυτία, έμετος, πόνος στο στήθος, οι οποίες όμως υποχωρούν γρήγορα. Ενδεχομένως επίσης να σημειωθεί κάποια διαταραχή του κύκλου και να καθυστερήσει να έρθει η περίοδος.
Η δοσολογία είναι απλή, αφού για τη λεβονοργεστρέλη αλλά και την ουλιπριστάλη είναι ένα χάπι άπαξ. Σε περίπτωση εμέτου μέσα στις 3 επόμενες ώρες, μετά τη λήψη του χαπιού, συνιστάται νέα λήψη.
Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι η γυναίκα να συμβουλεύεται τον θεράποντα γυναικολόγο, ώστε να αποφεύγονται οι παρανοήσεις και να γίνεται σωστά η χρήση.
Απο τον μαιευτήρα γυναικολόγο Κων/νο Σύριο
