Τα κατάγματα ευθρυπτότητας στους ηλικιωμένους αποτελούν μία ιδιαιτέρως δύσκολη κατηγορία μυοσκελετικού τραύματος η οποία όμως, απαντάται αρκετά συχνά στις ορθοπαιδικές κλινικές.
Ο Ορθοπαιδικός – Χειρουργός Βασίλειος Φωτόπουλος θα μας ενημερώσει για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την αντιμετώπιση των ηλικιωμένων ασθενών με μυοσκελετικό τραύμα ή παθήσεων που απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση.
– Γιατρέ, τι σημαίνει ο συνοπτικός όρος ορθογηριατρική;
Η ορθογηριατρική αναφέρεται στη συνεργασία μεταξύ ορθοπαιδικών χειρουργών και γηρίατρων-παθολόγων. Παρά ταύτα, υπάρχουν προφανώς πολλές περιοχές του κόσμου – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα – όπου η ειδικότητα της γηριατρικής δεν είναι επαρκώς καθιερωμένη, ώστε να είναι δυνατή μία τέτοια προσέγγιση.
Ωστόσο, αρκετά στοιχεία της γηριατρικής παθολογίας θεωρούνται ιδιαίτερα επωφελή στην αντιμετώπιση του ηλικιωμένου ορθοπαιδικού ασθενούς, όπως:
1. Η κατανόηση του γηριατρικού συνδρόμου της ευπάθειας (frailty). Αποτελεί παθοφυσιολογικό σύνδρομο απόλυτα διακριτό από την ευθρυπτότητα – ευθραυστότητα (fragility) που αφορά στη μηχανική των οστών. (Είναι δυστυχές το γεγονός ότι η ίδια λέξη χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις δύο έννοιες σε ορισμένες γλώσσες).
2. Μία ολιστική οπτική της υγείας των ηλικιωμένων ασθενών με εκτίμηση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των διαφόρων συστημάτων, αλλά και των φυσικών – σωματικών, νοητικών και κοινωνικών διαστάσεών τους.
3. Μία ρεαλιστική οπτική των θεραπευτικών στόχων, η οποία αναγνωρίζει τι είναι εφικτό στο πλαίσιο της γενικότερης κατάστασης υγείας του ασθενούς και το κατά πόσον μία θεραπευτική παρέμβαση αξίζει το όποιο κόστος.
4. Η εξοικείωση με το διαθέσιμο δίκτυο πόρων για τους ηλικιωμένους ασθενείς και η απαραίτητη αλληλεπίδραση με αυτό, ιδιαίτερα χρήσιμα στο σχεδιασμό του εξιτηρίου από μία μονάδα καταγμάτων σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα.
5. Δυναμικό και εμπειρία στον συντονισμό διεπιστημονικών ομάδων αποκατάστασης, εξειδικευμένων σε ηλικιωμένους ασθενείς.
– Γιατί απαιτείται συνεργασία μεταξύ των ειδικοτήτων;
Δυστυχώς, ιατροί-παθολόγοι και άλλοι με γηριατρικό ενδιαφέρον δεν επαρκούν, ώστε να καλύψουν τις ανάγκες των ηλικιωμένων με ορθοπαιδικά προβλήματα. Οι γηρίατροι χρειάζονται τους ορθοπαιδικούς χειρουργούς να αποκαταστήσουν τις κινητικές ικανότητες των ασθενών, αντιμετωπίζοντας παράλληλα την αιτία του πόνου τους, ενώ οι χειρουργοί με τη σειρά τους χρειάζονται τους γηρίατρους-παθολόγους να κρατήσουν τους ασθενείς ζωντανούς και ασφαλείς καθ’ όλη την περιεγχειρητική και μετεγχειρητική φάση ενός οξέος καταγματικού επεισοδίου ή προγραμματισμένου χειρουργείου. Εκτός των άλλων, οι χειρουργοί επιβάλλεται να προσαρμόσουν τη θεραπεία στις ανάγκες του ευπαθούς ηλικιωμένου, για παράδειγμα αναγνωρίζοντας τη σημασία μίας μόνης επέμβασης που θα επιτρέψει βάδιση με πλήρη φόρτιση, όποτε αυτό είναι δυνατό.
– Ποιες ειδικότητες εμπλέκονται ώστε ο ηλικιωμένος ασθενής να έχει την καλύτερη δυνατή περίθαλψη και αποκατάσταση;
Ασφαλώς, ο ορθοπαιδικός χειρουργός και ο γηρίατρος δεν είναι τα μόνα μέλη της ομάδας συνεργασίας, που ο ηλικιωμένος ασθενής χρειάζεται. Αναισθησιολόγοι, εξειδικευμένοι νοσηλευτές, με εμπειρία στους ηλικιωμένους ασθενείς και δη καταγματίες, ειδικοί στη φυσική ιατρική και αποκατάσταση, ψυχολόγοι, συνεισφέρουν από κοινού για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, την άμεση κινητοποίηση του ασθενούς και την αναγνώριση και αντιμετώπιση των συννοσηροτήτων, των λοιπών δηλαδή ιατρικών προβλημάτων που μπορεί να ταλανίζουν έναν ηλικιωμένο.
Η υιοθέτηση του μοντέλου της ορθογηριατρικής προσέγγισης και η ορθογηριατρική συνδιαχείριση ηλικιωμένων ασθενών με κάταγμα, αντικατάσταση μεγάλων αρθρώσεων (ισχίου-γόνατος), παθήσεις της σπονδυλικής στήλης αποτελεί το όραμα της ομάδας μας βάσει του οποίου πορευόμαστε προς το μέλλον.
Από τον Χειρουργό Ορθοπαιδικό, Βασίλειο Φωτόπουλο
