Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι η θρομβοφιλία απασχολεί και αγχώνει ολοένα και περισσότερες γυναίκες, οι οποίες θέλουν να τεκνοποιήσουν. Ο Αιματολόγος Αλέξιος Αλεξόπουλος απαντάει στους προβληματισμούς μας και εξηγεί τους κινδύνους, τη διάγνωση και τη θεραπεία της.
– Με απλά λόγια, τι είναι η θρομβοφιλία της κύησης;
Η εγκυμοσύνη είναι μία μαγική περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας. Το σώμα της μέλλουσας μητέρας αρχίζει να προσαρμόζεται σε αυτήν την κατάσταση, ώστε να εξασφαλίσει ένα ασφαλές περιβάλλον για τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Ανάμεσα σε αυτές τις μεταβολές κυριαρχούν αυτές που αυξάνουν την πηκτικότητα του αίματος. Αυτό αρχικά αποτελεί έναν αμυντικό μηχανισμό για τη γυναίκα και το έμβρυο, με σκοπό την προστασία από αιμορραγία κατά τη διάρκεια του τοκετού. Θρομβοφιλία της κύησης λοιπόν, ονομάζουμε την παθολογική κατάσταση υπερπηκτικότητας της αιματικής κυκλοφορίας στην έγκυο, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη θρομβοεμβολικών επεισοδίων στην ίδια ή στο έμβρυο. Η συχνότητα εμφάνισης φλεβικής θρόμβωσης στις εγκύους είναι 0,7 ανά 1000.
– Πού οφείλεται η θρομβοφιλία κύησης;
Η θρομβοφιλία μπορεί να είναι κληρονομική, επίκτητη ή και τα δύο. Στην κληρονομική ευθύνονται μεταλλάξεις σε γονίδια που ρυθμίζουν τη διαδικασία πήξης του αίματος και η επίκτητη είναι συνήθως αποτέλεσμα μιας δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο. Κάποιοι προδιαθεσικοί και επιβαρυντικοί παράγοντες για την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση σχετιζόμενη με την κύηση αποτελούν η ηλικία, η παχυσαρκία, η δεύτερη καισαρική τομή, η πολυτοκία, η προεκλαμψία, το κάπνισμα, η ακινησία, η λήψη ορμονικών σκευασμάτων και άλλα συνοδά νοσήματα.
– Τι μπορεί να προκαλέσει;
Η θρομβοφιλία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως θρομβώσεις και θρομβοφλεβίτιδα, υπογονιμότητα ή στειρότητα, επαναλαμβανόμενες αποβολές, αποβολή του κυήματος μετά τις 10 εβδομάδες, ενδομήτριο θάνατο μετά τις 28 εβδομάδες, ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης του εμβρύου (IUGR), προεκλαμψία, πρόωρο τοκετό, καθώς και αποκόλληση του πλακούντα.
– Πώς και πότε γίνεται η διάγνωση και ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;
Για την διάγνωσή της, αρχικά πρέπει να υπάρχει καλή συνεργασία μεταξύ γυναικολόγου και αιματολόγου. Ο έλεγχος θρομβοφιλίας προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την εκτίμηση του κινδύνου εμφάνισης επιπλοκών, καθώς και για τη λήψη μέτρων προφύλαξης. Οι μέχρι τώρα μελέτες όμως, δεν καθιστούν τον έλεγχο για θρομβοφιλία ως καθολικό προληπτικό έλεγχο για την πρόβλεψη των επιπλοκών στις έγκυες γυναίκες, γι’ αυτό και το αν θα πραγματοποιηθεί συναποφασίζεται από τον γυναικολόγο και τον αιματολόγο εξατομικευμένα.
Οι γυναίκες υψηλού κινδύνου στις οποίες συνίσταται ο έλεγχος είναι αυτές με ατομικό ιστορικό θρομβοεμβολικών επεισοδίων, οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης, ιστορικό αποκόλλησης πλακούντα, καθ’ έξιν αποβολών, ενδομήτριας καθυστέρησης ανάπτυξης εμβρύου, διάχυτης ενδαγγειακής πήξης, αιφνίδιας πορφύρας ή προεκλαμψίας.
Οι εξετάσεις που πρέπει να γίνουν σε κάθε περίπτωση επιλέγονται από τον αιματολόγο ανάμεσα από πληθώρα εξετάσεων, ο οποίος λαμβάνει υπόψιν το ατομικό ιατρικό ιστορικό, συνυπολογίζοντας τους υπόλοιπους επιβαρυντικούς παράγοντες. Ανάλογα εξατομικεύονται το θεραπευτικό σχήμα και η παρακολούθηση.
– Ποιο είναι το δικό σας μήνυμα για τις γυναίκες, γιατρέ;
Είναι σημαντικό να τονιστεί πως όταν μία γυναίκα διαγνωστεί με θρομβοφιλία κατά την εγκυμοσύνη της, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα έχει μία προβληματική κύηση. Το τρίπτυχο της επιτυχίας είναι η έγκαιρη διάγνωση, η καλή συνεργασία του αιματολόγου με τον γυναικολόγο και η καλή συμμόρφωση της εγκύου απέναντι στις οδηγίες και στο προληπτικό – θεραπευτικό σχήμα που θα επιλεγεί για την περίπτωσή της.
