Η διαταραχή της φωνητικής λειτουργίας (φωνής) μετά από τις επεμβάσεις αφαίρεσης θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή) είναι ένα θέμα που δημιουργεί άγχος στους ασθενείς που πρόκειται να υποβληθούν σε αυτή την επέμβαση. Συχνά, ρωτώντας στο κοινωνικό τους περιβάλλον, ανακαλύπτουν περιπτώσεις ασθενών που έχουν υποβληθεί σε τέτοιες επεμβάσεις που δεν μπορούν να μιλήσουν ή που η φωνή τους είναι ασθενής. Η διαταραχή αυτή της φωνητικής λειτουργίας μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική και κοινωνική ζωή του ασθενούς.
Ο Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων κύριος Γεώργιος Σακοράφας τονίζει πως ο φόβος αυτός έχει κάποια βάση, καθώς οι διαταραχές της φωνητικής λειτουργίας είναι μία πιθανή επιπλοκή της θυρεοειδεκτομής. Όλα όμως εξαρτώνται από την εξειδίκευση στις επεμβάσεις θυρεοειδούς και την εμπειρία του χειρουργού.
Πού οφείλεται η διαταραχή της φωνής μετά από επεμβάσεις θυρεοειδούς;
Όταν συμβεί, η αλλοίωση της φωνής οφείλεται σε βλάβη των λαρυγγικών νεύρων που ελέγχουν την κινητικότητα των φωνητικών χορδών και συνήθως των κάτω (ή παλίνδρομων) λαρυγγικών νεύρων. Η συνηθέστερη αιτιολογία είναι η «ταλαιπωρία» των νεύρων στην εξέλιξη της επέμβασης, λόγω των χειρουργικών χειρισμών (έλξη, χρήση διαθερμίας, απολινώσεων κλπ.). Σπανιότερα μπορεί να οφείλεται σε διατομή των λαρυγγικών νεύρων.
Πόσο συχνό είναι το πρόβλημα και πώς εξελίσσεται;
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα βιβλιογραφικά δεδομένα, η συχνότητα διαταραχής της φωνητικής λειτουργίας (φωνής) μετά από επεμβάσεις θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών κυμαίνεται μεταξύ 3 και 8%.
Εφόσον έχει διατηρηθεί η ανατομική ακεραιότητα των λαρυγγικών νεύρων, το πρόβλημα αυτό είναι συνηθέστατα παροδικό και αποκαθίσταται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, συνήθως μέσα σε διάστημα λίγων εβδομάδων. Η πιθανότητα μόνιμης βλάβης της φωνητικής λειτουργίας κυμαίνεται διεθνώς σε πολύ μικρά επίπεδα, της τάξης του 0.3 έως 0.8%. Για να χαρακτηριστεί σαν μόνιμη η βλάβη της φωνητικής λειτουργίας θα πρέπει να παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα (ενός έτους) από την επέμβαση, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις η φωνητική λειτουργία αποκαθίσταται μέσα στο διάστημα αυτό.
Πώς μπορεί να προληφθεί η βλάβη της φωνητικής λειτουργίας στις επεμβάσεις θυρεοειδούς;
Η σημαντικότερη παράμετρος είναι η εμπειρία του χειρουργού. Η εμπειρία αυτή καθορίζεται με βάση την εξειδίκευση του χειρουργού στις επεμβάσεις θυρεοειδούς, αλλά και την πρακτική εμπειρία που προσδιορίζεται από τον αριθμό των επεμβάσεων που εκτελεί ο χειρουργός σε σταθερή βάση (“surgeon volume”).
H βασική τεχνική (gold standard) για την προστασία των λαρυγγικών νεύρων και κατ’ επέκταση της φωνητικής λειτουργίας είναι η οπτική αναγνώριση των λαρυγγικών νεύρων. Ο έμπειρος χειρουργός θυρεοειδούς είναι σε θέση να αναγνωρίσει οπτικά τα λαρυγγικά νεύρα στην πλειονότητα των περιπτώσεων και να τα προστατέψει από τη διατομή τους.
Σαν συμπλήρωμα της οπτικής αναγνώρισης υπάρχει σήμερα διαθέσιμη η τεχνική της διεγχειρητικής νευροπαρακολούθησης.
Συνηθέστατα χρησιμοποιείται η τεχνική της διαλείπουσας νευροπαρακολούθησης, δηλαδή της ανά διαστήματα ταυτοποίησης των νεύρων. Σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. επαγγελματίες φωνής) μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η συνεχής νευροπαρακολούθηση (real time έλεγχος της φωνής στη διάρκεια της επέμβασης). Τονίζεται εντούτοις ότι καμία τεχνική δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη σημασία της εμπειρίας του χειρουργού. Όσο μεγαλύτερη είναι η εμπειρία του χειρουργού στις επεμβάσεις θυρεοειδούς τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα βλάβης της φωνητικής λειτουργίας, χωρίς εντούτοις η πιθανότητα αυτή να μηδενίζεται.
Από τον Χειρουργό Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Γεώργιο Σακοράφα (www.gsakorafas.gr)
