Η τροφική αλλεργία είναι μία “υπερβολική” αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε κάποιες τροφές και συγκεκριμένα στις πρωτεΐνες αυτών. Διακρίνεται αδρά σε 2 τύπους: την άμεσου τύπου και την επιβραδυνόμενου τύπου αλλεργία.
Είναι πολύ σημαντικό βάσει ιστορικού και κατάλληλου αλλεργιολογικού ελέγχου με δερματικά τεστ, ειδικό εργαστηριακό έλεγχο και συχνά με τροφική πρόκληση να καθορίζεται ο απαραίτητος χειρισμός της τροφικής αλλεργίας.
Το σύνδρομο FPIES (Food Protein Induced Enterocolitis Syndrome) ή όπως είναι ο ακριβής όρος στα ελληνικά εντεροκολίτιδα επαγόμενη από τροφικές πρωτεΐνες ανήκει στις επιβραδυνόμενου τύπου τροφικές αλλεργίες.
Πώς εκδηλώνεται το FPIES – Ποια είναι τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα στο FPIES εμφανίζονται από 1 έως 4 ώρες μετά από την έκθεση στην ενοχοποιούμενη τροφή και περιλαμβάνουν εμέτους, διάρροιες, κοιλιακό άλγος, ναυτία, κακοδιαθεσία, κλάμα και μπορεί να φτάσουν μέχρι και υπνηλία και υπόταση λόγω αφυδάτωσης. Αν το παιδί εμφανίσει και εξάνθημα ή και δύσπνοια τότε αποκλείεται να μιλάμε για FPIES, γιατί αυτό το σύνδρομο δεν έχει τέτοιου είδους συμπτώματα. Σε περίπτωση που το άτομο εμφανίσει FPIES αντιισταμινικό και κορτιζόνη δεν έχουν θέση στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Απαραίτητη είναι μόνο η χορήγηση υγρών είτε από το στόμα αν μπορούν να γίνουν ανεκτά είτε ενδοφλέβια στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών αν υπάρχει υπνηλία μετά από πολλαπλούς εμέτους.
Εκτός από το οξύ FPIES που περιγράφηκε παραπάνω υπάρχει και το χρόνιο FPIES που δεν έχει τόσο θορυβώδη εικόνα και συνήθως εμφανίζεται σε νεογνά ή βρέφη με διάρροιες, μειωμένη πρόσληψη βάρους και άλλες πολύ σοβαρές εκδηλώσεις. Είναι σημαντικό να γίνεται διερεύνηση και για αυτό που δεν είναι τόσο σπάνια εκδήλωση όσο παλαιότερα πιστεύαμε.
Αυτό που είναι σπανιότατο και υπάρχουν αποκλειστικά κάποιες λίγες σε αριθμό βιβλιογραφικές αναφορές είναι το FPIES στα πλαίσια του αποκλειστικού μητρικού θηλασμού είτε από πρωτεΐνες γάλακτος είτε από άλλες πρωτεΐνες τροφής που μπορεί να βρίσκονται στο μητρικό γάλα μετά από κατανάλωση από τη μητέρα. Μόνο όταν υπάρχει επιβεβαιωμένο ιστορικό και τεκμηριωμένη σύνδεση συμπτωμάτων στο θηλάζον βρέφος όταν η μητέρα καταναλώνει την υπεύθυνη τροφή υπάρχει λόγος αποχής της ίδιας.
Ποιες τροφές προκαλούν FPIES
Τα τρόφιμα που συνήθως εμπλέκονται με FPIES είναι τα γαλακτοκομικά, το αβγό, το ψάρι, τα θαλασσινά, αλλά και κάποια τρόφιμα που σπάνια εμπλέκονται σε άμεσου τύπου αλλεργίες όπως το ρύζι, το κοτόπουλο και η μπανάνα.
Σημαντικό είναι ότι FPIES μπορεί να εμφανιστεί σε τροφές όπως τα ψάρια και τα θαλασσινά (καρκινοειδή και μαλάκια) και σε ενήλικες, ενώ νωρίτερα ανέχονταν τα συγκεκριμένα τρόφιμα χωρίς πρόβλημα.
Πώς αντιμετωπίζεται
Στο FPIES ο Αλλεργιολόγος ανάλογα με το ιστορικό και την εμπλεκόμενη τροφή θα καθορίσει πότε μπορεί να επαναχορηγηθεί με τη διαδικασία της τροφικής πρόκλησης, δηλαδή με παρακολούθηση από τον ίδιο της σταδιακής χορήγησης αυξανόμενης ποσότητας του εμπλεκόμενου τροφίμου. Το διάστημα που συχνά απαιτείται να μεσολαβήσει από το τελευταίο επεισόδιο μέχρι την τροφική πρόκληση είναι 12-18 μήνες, ενώ υπάρχουν τρόφιμα όπως το ψάρι για τον ελληνικό πληθυσμό που φαίνεται ότι το FPIES μπορεί να διαρκεί και για πολλά χρόνια.
Το σημαντικό που αξίζει να γνωρίζουν οι γονείς και συχνά τους καθησυχάζει είναι ότι σε αντίθεση με την άμεσου τύπου αλλεργία που μπορεί τα συμπτώματα να εκλυθούν και από ίχνη του ενοχοποιούμενου τροφίμου, στο FPIES συχνά τα συμπτώματα παρατηρούνται μετά από έκθεση σε μεγαλύτερη ποσότητα. Επιπρόσθετα, το FPIES σπάνια είναι επικίνδυνο για τη ζωή των ασθενών, εκτός αν συνοδεύεται από έντονη αφυδάτωση και υπόταση προκαλούμενη από την απώλεια υγρών. Είναι σημαντική η ενημέρωση από τον Αλλεργιολόγο και ο κατάλληλος χειρισμός αυτού του τύπου τροφικής αλλεργίας.
Από την Αλλεργιολόγο Παίδων & Ενηλίκων, Σοφία Β. Κωστούδη (www.kostoudi.gr)
