Η ημικρανία είναι μια χρόνια διαταραχή, που εκδηλώνεται με επαναλαμβανόμενες κρίσεις κεφαλαλγίας, μέτριας ή μεγάλης έντασης. Η κεφαλαλγία τύπου τάσης αποτελεί την 3η αιτία αναπηρίας παγκοσμίως, στις ηλικίες κάτω των 50 ετών, με σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής τους.
Η Νευρολόγος, Ιωάννα Σπανού μας μιλάει για τα συμπτώματα και τους τρόπους αντιμετώπισής της.
Πώς εκδηλώνεται η ημικρανία και ποιοι παράγοντες την εντείνουν;
Η ημικρανία παρουσιάζει έναν δυνατό πονοκέφαλο, σφυγμώδους χαρακτήρα, συνήθως στο ήμισυ της κεφαλής, που διαρκεί από 4 έως 72 ώρες, εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία και συνοδεύεται τυπικά από ναυτία, εμέτους, φωτοφοβία, ηχοφοβία και οσμοφοβία. Ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν, συνήθως πριν τον πονοκέφαλο, κάποια «προειδοποιητικά» συμπτώματα (συνήθως από τους οφθαλμούς), τη λεγόμενη αύρα.
Η ημικρανία αποτελεί μία γενετικά καθοριζόμενη πάθηση, για την οποία αφενός δεν υπάρχει ριζική θεραπεία, ωστόσο υπάρχουν τόσο θεραπείες για την οξεία φάση του πόνου, όσο και για την πρόληψη των επεισοδίων ημικρανίας, στοχεύοντας τελικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Οι ασθενείς με ημικρανία συστήνεται να αποφεύγουν τους παράγοντες που μπορεί να τους προκαλέσουν μια κρίση (πχ. κόκκινο κρασί, αϋπνία, νηστεία), καθώς και να εντάξουν την άσκηση και την υγιεινή διατροφή στη ζωή τους.
Με ποιο τρόπο αντιμετωπίζεται;
Στην οξεία φάση του πόνου, συστήνεται ο ασθενής να λάβει άμεσα το φάρμακο που του έχει συστήσει ο ιατρός του (απλό παυσίπονο ή ειδικό αντι-ημικρανικό φάρμακο).
Όσον αφορά στην προφυλακτική αγωγή, μέχρι και λίγα χρόνια πριν «δανειζόμασταν» από άλλες ειδικότητες, μη ειδικά φάρμακα, τα οποία ήταν αποτελεσματικά, ωστόσο εμφάνιζαν συχνά ανεπιθύμητες ενέργειες και κατ’ επέκταση, οι ασθενείς διέκοπταν τη θεραπεία. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, διαθέτουμε ειδικά αντι-ημικρανικά φάρμακα για την πρόληψη των ημικρανικών κρίσεων, με εξαιρετική αποτελεσματικότητα και ασφάλεια. Πρόκειται για τα μονοκλωνικά αντισώματα κατά του υποδοχέα ή του μορίου του CGRP, δηλαδή μιας χημικής ουσίας του οργανισμού, που είναι κομβική στην πρόκληση των κρίσεων ημικρανίας.
Στη χώρα μας κυκλοφορούν τρία μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του CGRP (Erenumab, Fremanezumab και Galcanezumab) και χορηγούνται ως μία υποδόρια ένεση μηνιαίως, αυξάνοντας τη συμμόρφωση των ασθενών στην αγωγή. Μάλιστα το 2022, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Κεφαλαλγίας εισηγήθηκε πως τα μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του CGRP θα πρέπει να αποτελούν την 1η προφυλακτική επιλογή για την ημικρανία.
Παράλληλα, μέσα στο 2023, πρόκειται να κυκλοφορήσει ένα νέο μόριο μικρού μοριακού βάρους, έναντι του υποδοχέα του CGRP, λαμβανόμενο από το στόμα, τόσο για τη συμπτωματική, όσο και για την προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας.
Οι ασθενείς με χρόνια ημικρανία αντιμετωπίζονται το ίδιο;
Για τους ασθενείς με χρόνια ημικρανία, δηλαδή με τουλάχιστον 15 ημέρες κεφαλαλγίας τον μήνα, εκ των οποίων τουλάχιστον οι 8 είναι ημικρανία, εκτός από τα μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του CGRP, η έγχυση βοτουλινικής τοξίνης σε συγκεκριμένα σημεία στο τριχωτό της κεφαλής, το πρόσωπο και τον αυχένα, μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα.
Εκτός από τις φαρμακευτικές θεραπείες, υπάρχουν συσκευές νευρο-ερεθισμού που έχουν επιστημονική τεκμηρίωση για τη συμπτωματική και την προφυλακτική αγωγή τους, ή ακόμη και συμπληρώματα διατροφής που μπορεί να βοηθήσουν, όσους αποφεύγουν τη λήψη φαρμάκων.
Συμπερασματικά, οι ασθενείς με ημικρανία πρέπει να γνωρίζουν ότι σήμερα διαθέτουμε ειδικές και άρα ασφαλείς θεραπείες, τόσο για την αντιμετώπιση της ημικρανικής κρίσης όσο και για την προφύλαξη από νέες κρίσεις, βελτιώνοντας σημαντικότατα την ποιότητα της ζωής τους.
Συνεπώς, προτείνουμε να επισκέπτονται τα Ειδικά Ιατρεία Κεφαλαλγίας, όπου η θεραπεία εξατομικεύεται ανάλογα με τη βαρύτητα της ημικρανίας, τις συννοσηρότητες του ασθενούς, το προφίλ παρενεργειών του φαρμάκου και τις προτιμήσεις του ασθενούς.
Από την Νευρολόγο Ιωάννα Σπανού (www.neurospanou.gr)
