Τα σαρκώματα είναι ένας σχετικά σπάνιος κακοήθης όγκος που δεν είναι ευρύτερα γνωστός. Η αντιμετώπισή του αποτελεί πρόκληση για την ιατρική κοινότητα, όχι μόνο λόγω της ποικιλομορφίας και ιδιαιτερότητάς του, αλλά ενίοτε και λόγω της μη έγκαιρης και έγκυρης διάγνωσής του.
Ο Καθηγητής, Δρ Νικόλαος Βάσσος Διευθυντής της Χειρουργικής Ογκολογίας και του Κέντρου Σαρκώματος, Μελανώματος & Σπανίων Όγκων στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών εξηγεί όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τα σαρκώματα των μαλακών μορίων και πότε πρέπει να απευθυνόμαστε σε κάποιον ειδικό.
Τι ακριβώς είναι τα σαρκώματα;
Το σάρκωμα είναι πρακτικά αυτό που δηλώνει η ίδια η λέξη, ο όγκος της σάρκας. Πρόκειται για έναν κακοήθη όγκο που εμφανίζεται στα λεγόμενα μαλακά μόρια του σώματος, δηλαδή σε ανατομικές δομές που υποστηρίζουν άλλα όργανα και συγκεκριμένα σε δομές όπως το λίπος, οι μύες, οι τένοντες, τα αγγεία, τα νεύρα, κ.ά. Οι όγκοι αυτοί μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, γεγονός που τους διαφοροποιεί από τους καρκίνους που αναπτύσσονται σε συγκεκριμένα όργανα, ενώ εμφανίζονται συχνότερα στα πόδια και τα χέρια, καθώς επίσης στον κορμό του σώματος (θώρακας, κοιλιά, οπισθοπεριτόναιο).
Πόσο συχνά εμφανίζονται τα σαρκώματα και σε ποιες ηλικίες;
Τα σαρκώματα είναι ένας σχετικά σπάνιος τύπος καρκίνου και μπορεί να εμφανιστούν σε κάθε ηλικία. Τα σαρκώματα όμως των μαλακών μορίων παρουσιάζονται συχνότερα στους ενήλικες, από ότι στα παιδιά και η πιο συχνή ηλικία εμφάνισης είναι μεταξύ 40 και 60 ετών.
Ποια είναι τα πιο ύποπτα συμπτώματα;
Τα σαρκώματα μαλακών μορίων είναι συχνά ασυμπτωματικά στα αρχικά στάδια και για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν ο όγκος αυξάνεται σε μέγεθος και η φύση τους εξαρτάται από το μέρος του σώματος όπου αναπτύσσονται. Αρκετές φορές, η εμφάνιση μιας μάζας στο πόδι, στο χέρι ή στον κορμό εγείρει υποψία, γι’ αυτό και κάθε μάζα ή μόρφωμα στο σώμα μας θα πρέπει να διερευνάται άμεσα, εφόσον: έχει μέγεθος άνω των 4cm, προοδευτική τάση αύξησης του μεγέθους, βρίσκεται κάτω από το υποδόριο και τις περιτονίες των μυών και προκαλεί πόνο. Στην κοιλιά, τα σαρκώματα προκαλούν άτυπα συμπτώματα (κοιλιακό άλγος, αδυναμία, απώλεια βάρους, γαστρεντερολογικές διαταραχές) που οφείλονται στην απώθηση γειτονικών οργάνων από τον όγκο.
Τι εξετάσεις περιλαμβάνει η διάγνωση και η σταδιοποίηση του σαρκώματος;
Η υποψία της διάγνωσης τίθεται συνήθως κλινικά με την ανακάλυψη μιας ανώδυνης μάζας, συνήθως μεγάλου μεγέθους, στα άκρα ή στον κορμό, εκτός αν πρόκειται για εντόπιση εντός της κοιλιάς, όπου τα συμπτώματα είναι άτυπα ή απωθητικού χαρακτήρα. Η αξονική και ιδιαίτερα η μαγνητική τομογραφία είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική απεικόνιση του όγκου και τη σταδιοποίηση της νόσου, ωστόσο τον πιο αποφασιστικό ρόλο παίζει η λήψη βιοψίας δια λεπτής βελόνης, η λήψη δηλαδή δείγματος από τον όγκο για ιστοπαθολογική εξέταση. Η βιοψία πρέπει να πραγματοποιείται από έμπειρο κι εξειδικευμένο χειρουργό ή επεμβατικό ακτινολόγο καθοδηγούμενη από αξονικό τομογράφο ή υπέρηχο, ώστε το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό του όγκου, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος διασποράς. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να πούμε ότι η λήψη βιοψίας είναι απαραίτητη πριν από οποιαδήποτε θεραπευτική παρέμβαση και σε κάθε ογκολογικό περιστατικό.
Πώς αντιμετωπίζονται τα σαρκώματα; Είναι εφικτή η ίαση;
Η θεραπεία του σαρκώματος είναι κατά βάση χειρουργική και συνίσταται στην ολική αφαίρεση του όγκου επί υγιών ορίων, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο της τοπικής υποτροπής. Η χειρουργική θεραπεία συνοδεύεται κάποιες φορές και από άλλες μορφές θεραπείας, όπως ακτινοθεραπεία και συστηματική θεραπεία (χημειοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία, ανοσοθεραπεία).
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να απευθυνόμαστε σε έμπειρους ιατρούς και κέντρα που εξειδικεύονται πάνω στην αντιμετώπιση του σαρκώματος. Γι’ αυτό και στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών δημιουργήσαμε το πρώτο εξειδικευμένο Κέντρο Σαρκώματος, Μελανώματος & Σπανίων Όγκων.
Στόχος μας είναι η εξατομικευμένη φροντίδα και ολιστική αντιμετώπιση των ασθενών με σάρκωμα από εξειδικευμένους χειρουργούς και ιατρούς όλων των σχετικών ειδικοτήτων, με τις υπερσύγχρονες υποδομές, τον καινοτόμο εξοπλισμό και το άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών.
