Όλοι οι άνθρωποι ροχαλίζουν κάποια στιγμή στη ζωή τους, το 45% σποραδικά και το 40% μόνιμα. Το 25% των ανθρώπων που ροχαλίζουν συστηματικά εμφανίζει υπνική άπνοια, δηλαδή διακοπή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η υπνική άπνοια αφορά περίπου σε 900.000 πληθυσμό, εκ των οποίων οι 500.000 έχουν σοβαρό πρόβλημα και μάλιστα τόσο επικίνδυνο, όσο και αυτό του κορωνοϊού!
Ο Χειρουργός ΩΡΛ Νικόλαος Κανέλης μας εξηγεί πού οφείλονται το ροχαλητό και οι υπνικές άπνοιες, αλλά και πώς αντιμετωπίζονται.
Το ροχαλητό που συνοδεύεται από υπνική άπνοια απασχολεί μεγάλο αριθμό ατόμων, με πολλές συνέπειες για τους ίδιους αλλά και τον περίγυρο. Πού οφείλεται;
Αρκεί να πούμε πως το 1% των ατυχημάτων διεθνώς αποδίδεται στην υπνική άπνοια, γιατί οι πάσχοντες δεν ξεκουράζονται στον ύπνο τους και παρουσιάζουν υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όσον αφορά στο ροχαλητό, όλοι γνωρίζουμε την ενόχληση και τη δυσφορία που προκαλεί σε συντρόφους και στο κοντινό περιβάλλον του ασθενή. Το ροχαλητό οφείλεται στους μαλακούς ιστούς του λαιμού (υπερβολικά χαλαρή μαλακή υπερώα, μεγάλη σταφυλή, στενός φάρυγγας, υπερτροφία των αμυγδαλών, των αδενοειδών εκβλαστήσεων) και στο κοιλιακό λίπος! Σκεφτείτε πως 1 πόντος λίπους στην κοιλιά προσθέτει 1 χιλ. λίπους στη γλώσσα. Γι’ αυτό και το 85% των πασχόντων από υπνική άπνοια είναι παχύσαρκοι.
Πώς ορίζεται η υπνική άπνοια και τι συμπτώματα παρουσιάζει;
Είναι μία σοβαρή διαταραχή του ύπνου. Χαρακτηρίζεται από δυνατό ροχαλητό, το οποίο διακόπτεται από περιόδους παύσης, κατά τις οποίες η αναπνοή σταματά για κάποια δευτερόλεπτα. Η διακοπή αυτή αναγκάζει τον πάσχοντα να ξυπνήσει – τις περισσότερες φορές με έναν έντονο ήχο ροχαλητού – δίνοντας την εντύπωση ότι το άτομο πνίγεται. Αυτός ο κύκλος ροχαλητού-άπνοιας μπορεί να επαναλαμβάνεται πολλές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας, γεγονός που δίνει στον ασθενή την αίσθηση ενός «ελαφρού» ύπνου, που δεν προσφέρει ουσιαστική ξεκούραση. Βάσει αυτού του προβλήματος την επόμενη μέρα, εκτός από υπνηλία, παρουσιάζει δυσκολία στη συγκέντρωση για την εκτέλεση πνευματικής εργασίας, πρωινό πονοκέφαλο, ερεθισμένο λαιμό κατά το πρωινό ξύπνημα, ενώ στα παιδιά απόσπαση προσοχής, υπερκινητικότητα/νευρικότητα και κακή απόδοση στο σχολείο.
Αντιμετωπίζουν και τα παιδιά παρόμοιο πρόβλημα;
Βεβαίως και μάλιστα είναι εξαιρετικής σημασίας το θέμα, διότι τα παιδιά αυτά δεν αναπτύσσονται καλά (ένα στα δύο είναι αδύνατο), αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις του σχολείου και τις υπόλοιπες δραστηριότητες. Όμως, εδώ η αντιμετώπιση είναι εύκολη, διότι αυτό οφείλεται στην υπερτροφία της αμυγδαλής και τα κρεατάκια, που μετά τη χειρουργική τους αφαίρεση το πρόβλημα παύει να υπάρχει. Η ηλικία που τα παιδιά αυτά ενδείκνυται να χειρουργούνται είναι από τα 3 τους έτη.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για τον ασθενή;
Παρουσιάζεται αυξημένος κίνδυνος αρτηριακής υπέρτασης, καρδιαγγειακών νοσημάτων και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια και αιφνίδιος θάνατος.
Υπολογίζεται πως το 2% περίπου των αιφνίδιων θανάτων προέρχεται από την υπνική άπνοια.
Πώς γίνεται η διάγνωσή της και πώς αντιμετωπίζεται;
Η διάγνωση γίνεται σε ειδικά κέντρα Μελέτης Ύπνου με τη μέθοδο της πολυσωματοκαταγραφικής μελέτης ύπνου. Πρόκειται για μια εντελώς ανώδυνη, μη επεμβατική μέθοδο ταυτόχρονης καταγραφής διαφόρων βιολογικών παραμέτρων, κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Η διόρθωση προδιαθεσικών παραγόντων, όπως η παχυσαρκία, μπορεί να θεραπεύσει ή να βελτιώσει το Σύνδρομο σε κάποιους ασθενείς. Η χρήση της συσκευής auto-CPAP (μια συσκευή που χορηγεί στον ασθενή αέρα με θετική πίεση μέσω μάσκας) είναι η μοναδική θεραπεία.
Διορθώνεται χειρουργικά;
Η σύγχρονη ωτορινολαρυγγολογία παρέχει πολλές δυνατότητες για την αντιμετώπιση του ροχαλητού και της υπνικής άπνοιας, αναλόγως του σημείου που θα εντοπιστεί η ανατομική απόφραξη του αεραγωγού.
Η πλέον διαδεδομένη, εφ’ όσον κριθεί απαραίτητη, χειρουργική επέμβαση, είναι η υπερωιο-φαρυγγοπλαστική με χρήση Laser ή ραδιοσυχνοτήτων. Μπορεί να συνδυαστεί με αμυγδαλεκτομή, στις περιπτώσεις υπερτροφίας παρίσθμιων αμυγδαλών, με πολύ καλά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του ροχαλητού.
Από τον Χειρουργό ΩΡΛ Νικόλαο Κανέλη
