Η θεραπεία με Πλάσμα Πλούσιο σε Αιμοπετάλια (Platelet Rich Plasma – PRP) είναι ένας καινούργιος τρόπος αντιμετώπισης διάφορων ορθοπαιδικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων των αθλητικών κακώσεων.
Πολλοί διάσημοι αθλητές, όπως ο πρωταθλητής του γκολφ Tiger Woods, ο σταρ του τένις Rafael Nadal και πολλοί άλλοι, έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με PRP για ποικίλα προβλήματα, όπως θλάση του γόνατος και χρόνιες παθήσεις των τενόντων. Τέτοιου είδους παθήσεις αντιμετωπίζονταν συνήθως με συμβατικούς τρόπους, δηλαδή, με φαρμακευτική αγωγή, με φυσικοθεραπεία έως και χειρουργικές επεμβάσεις. Aθλητές έχουν αποδώσει τη γρηγορότερη επάνοδό τους στην ενεργό δράση μετά από τραυματισμούς στη θεραπεία με PRP.
Παρόλο που η θεραπεία με PRP έχει λάβει εκτεταμένη δημοσιότητα, υπάρχουν ακόμα ερωτήματα όπως:
• Τι ακριβώς είναι το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια;
• Πως λειτουργεί;
• Σε ποιες παθήσεις μπορεί να εφαρμοστεί;
• Είναι αποτελεσματική η θεραπεία με PRP;
Τι ακριβώς είναι το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια;
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια, το πλάσμα και τα αιμοπετάλια είναι τα βασικά συστατικά του αίματος. Τα αιμοπετάλια που είναι μικρά δισκοειδή κύτταρα του αίματος, περιέχουν παράγοντες πήξεως και αυξητικούς παράγοντες, οι οποίοι απελευθερώνονται κατά τη διαδικασία της επούλωσης. Τα αιμοπετάλια είναι γνωστά για τον ρόλο τους στην διαδικασία της πήξης του αίματος. Επιπλέον, περιέχουν ένα μεγάλο αριθμό πρωτεϊνών, τους αυξητικούς παράγοντες, που είναι πολύ σημαντικοί για την διαδικασία της επούλωσης των τραυματισμών. Τα ενεργοποιημένα αιμοπετάλια επιταχύνουν τον φλεγμονώδη καταρράκτη καθώς και τη διαδικασία της επούλωσης με την απελευθέρωση των αυξητικών παραγόντων, ενώ έχουν μέση διάρκεια ζωής 7 με 10 ημέρες.
Ένα δείγμα αίματος έχει περιεκτικότητα σε αιμοπετάλια μόνο 6% ενώ το PRP περιέχει πολύ μεγαλύτερες συγκεντρώσεις. Η συγκέντρωση σε αιμοπετάλια – και κατά συνέπεια σε αυξητικούς παράγοντες- μπορεί να είναι 5 με 10 φορές μεγαλύτερη από ότι συνήθως
Διαδικασία
Αρχικά, ο ιατρός συλλέγει μια ποσότητα φλεβικού αίματος (συνήθως 10 ml) από φλέβα του άνω άκρου. Το αίμα φυγοκεντρείται ώστε να διαχωριστούν τα αιμοπετάλια από τα υπόλοιπα συστατικά του αίματος. Η διαδικασία αυτή διαρκεί περίπου 5 λεπτά. Το πλούσιο σε αιμοπετάλια τμήμα του αίματος αφαιρείται από το επεξεργασμένο δείγμα. Στο σημείο του σώματος που έχει υποστεί τον τραυματισμό, χορηγείται αρχικά τοπικό αναισθητικό, και στην συνέχεια εγχέεται το PRP υπό την καθοδήγηση υπερήχων.
Μετά τη θεραπεία
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει τις καθημερινές του δραστηριότητες, αποφεύγοντας όμως τις έντονες, όπως την άρση βαρών. Ο ασθενής είναι δυνατόν να αισθανθεί κάποιο πόνο κατά την διάρκεια της έγχυσης, ο οποίος μπορεί να συνεχιστεί για λίγες ημέρες. Για την ανακούφιση από τον πόνο συνίστανται κρύα επιθέματα και φαρμακευτική αγωγή με αναλγητικά. Η φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργικότητα των αιμοπεταλίων, και θα πρέπει να αποφευχθεί για τις πρώτες 48 ώρες μετά την έγχυση.
Επιπλοκές
Κίνδυνοι και επιπλοκές, όπως λοίμωξη, τραυματισμός νεύρων ή αιμοφόρων αγγείων, δημιουργία ουλώδους ιστού και ασβεστοποίηση του σημείου της έγχυσης, είναι σπάνιοι. Σε περίπτωση επίμονου πόνου ή εμφάνισης οποιασδήποτε παρενέργειας μετά την έγχυση, επικοινωνήστε με τον ιατρό σας άμεσα.
Πώς λειτουργεί;
Η τρόπος λειτουργίας του PRP δεν είναι ξεκάθαρος, παρόλα αυτά εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η υψηλή περιεκτικότητα του σε αυξητικούς παράγοντες είναι δυνατόν να αυξήσει την ταχύτητα επούλωσης των τραυμάτων.
Για την επιτάχυνση της διαδικασίας επούλωσης, το PRP χορηγείται στην τραυματισμένη περιοχή με δύο τρόπους:
• Με προσεκτική έγχυση στην τραυματισμένη περιοχή. Για παράδειγμα, στην τενοντίτιδα του Αχίλλειου τένοντα, μια πάθηση που συναντάται συχνά σε δρομείς και παίκτες του τένις, ο Αχίλλειος τένοντας έχει φλεγμονή και οίδημα που συνοδεύεται από πόνο. Ένα διάλυμα με PRP και τοπικό αναισθητικό μπορεί να εγχυθεί απευθείας στην περιοχή της φλεγμονής. Κατά τις πρώτες δύο εβδομάδες ο πόνος στην τραυματισμένη περιοχή μπορεί να αυξηθεί, ενώ τα αποτελέσματα της θεραπείας θα αρχίσουν να είναι εμφανή μετά από μερικές εβδομάδες.
• Το PRP μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της επουλωτικής διαδικασίας μετά από χειρουργείο με διεγχειρητική χορήγηση. Για παράδειγμα, ένας αθλητής που υποφέρει από ρήξη τένοντα ενδέχεται να χρειαστεί επέμβαση για την αποκατάστασή του. Η επούλωση του αποκατεστημένου τένοντα θα μπορούσε να βελτιωθεί με την χορήγηση PRP στην περιοχή κατά την διάρκεια του χειρουργείου. Ένας συγκεκριμένος τρόπος παρασκευής του PRP επιτρέπει την απευθείας εφαρμογή του στους τραυματισμένους ιστούς και την γρηγορότερη επούλωσή τους.
Σε ποιες παθήσεις μπορεί να εφαρμοστεί; Είναι αποτελεσματική;
Συνήθως, η θεραπεία με PRP ενδείκνυται για την αντιμετώπιση τενόντιων και μυϊκών τραυματισμών, με ποσοστό επιτυχίας που κυμαίνεται από 70% έως 80%. Για τη πλήρη επούλωση απαιτούνται συνήθως τέσσερις με έξι εβδομάδες.
Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας με PRP αποτελεί αντικείμενο επιστημονικών μελετών. Μερικοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με PRP είναι:
• Η περιοχή στην οποία χορηγείται
• Η συνολική κατάσταση της υγείας του ασθενή
• Εάν ο τραυματισμός είναι οξύς ή χρόνιος
Χρόνιες τενοντίτιδες
Σύμφωνα με τελευταίες επιστημονικές έρευνες, το PRP ενδείκνυται για τη θεραπεία χρόνιων τενοντίτιδων και ιδιαίτερα του αγκώνα (tennis elbow), ένα πολύ συνηθισμένο είδος τενοντίτιδας των τενόντων στη εξωτερική πλευρά του αγκώνα.
Η χρήση του PRP για τη θεραπεία άλλων χρόνιων τενοντίτιδων – όπως η χρόνια τενοντίτιδα του Αχιλλείου τένοντα και του επιγονατιδικού τένοντα, έχει ελπιδοφόρα αποτελέσματα.
Οξείς τραυματισμοί των συνδέσμων και των μυών
Η θεραπεία με PRP είναι περισσότερο γνωστή για την αντιμετώπιση οξέων αθλητικών τραυματισμών, όπως οι τραυματισμοί των συνδέσμων και των μυών. Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση επαγγελματιών αθλητών με συνήθεις αθλητικούς τραυματισμούς, όπως θλάση των οπίσθιων μηριαίων και διάστρεμμα του γόνατος.
Χειρουργικές Επεμβάσεις
Η θεραπεία με PRP έχει χρησιμοποιηθεί για την επούλωση των ιστών μετά από χειρουργικές επεμβάσεις. Η χορήγηση του PRP γίνεται κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Αρχικά, θεωρήθηκε ιδανική για τη χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης των ραγέντων τενόντων του στροφικού πετάλου του ώμου. Επίσης, η θεραπεία με PRP έχει χρησιμοποιηθεί και σε χειρουργικές επεμβάσεις για την αποκατάσταση συνδέσμων του γόνατος που έχουν υποστεί ρήξη, ιδιαίτερα του προσθίου χιαστού συνδέσμου. Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της θεραπείας είναι υπό διερεύνηση.
Αρθρίτιδα γόνατος
Έρευνες σε αρχικό στάδιο διεξάγονται για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας της αρθρίτιδας του γόνατος με PRP. Τα αποτελέσματα είναι υπό διερεύνηση.
Κατάγματα
Η θεραπεία με PRP έχει χρησιμοποιηθεί για την επιτάχυνση της επούλωσης των καταγμάτων. Τα αποτελέσματα είναι υπό διερεύνηση.
Προφυλάξεις
Ειδικές προφυλάξεις απαιτούνται σε άτομα με χαμηλό δείκτη αιμοπεταλίων, με διαταραχές της πήξεως του αίματος, που λαμβάνουν αντιπηκτικά ή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, που έχουν αλλεργίες σε τοπικούς αναισθητικούς παράγοντες, με λοιμώξεις και σε γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν.
