Σε όλους μας αρέσει να απολαμβάνουμε τις ευεργετικές ιδιότητες του ήλιου όλο το χρόνο, καθώς μας το επιτρέπει η γεωγραφική θέση της χώρας μας. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις σοβαρές και ανεπανόρθωτες βλάβες που προκαλούν οι υπέρυθρες ηλιακές ακτινοβολίες UVA και UVB όταν κανείς εκτίθεται σε αυτές, χωρίς να λαμβάνει τα σωστά μέτρα προστασίας.
Η αθροιστική δράση του ήλιου στο δέρμα από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας διαταράσσει τη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων, προάγοντας τη δημιουργία καρκίνου του δέρματος και ιδιαίτερα του μελανώματος, το οποίο έχει δραματική αύξηση ( περίπου 30%) την τελευταία πενταετία.
Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος κυρίως του δέρματος, αλλά και του οφθαλμού, του βλεννογόνου και των μηνίγγων του εγκεφάλου. Ποιοί είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση του μελανώματος; Ποιοί κινδυνεύουν;
- Άτομα με ανοιχτό χρώμα δέρματος και οφθαλμού (φωτότυποι I,II) που καίγονται εύκολα και μαυρίζουν δύσκολα
- Πολλές ελιές (άτυποι σπίλοι) στο δέρμα τους, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο χρώμα και το μέγεθος, καθώς και νέες βλάβες που εμφανίζονται ξαφνικά
- Συγγενείς α΄ βαθμού με μελάνωμα
- Άτομα με επανειλλημμένα εγκαύματα (περισσότερα από 5 σε αριθμό) στην παιδική και εφηβική ηλικία
- Χρόνια έκθεση στον ήλιο λόγω επαγγέλματος ή με χρόνια νοσήματα
- Επίσης υπάρχουν αρκετές μελέτες που συσχετίζουν το solarium με την ανάπτυξη του μελανάματος.
Κανόνας ABCDE
Ένας σπίλος είναι ύποπτος αν έχει:
Asymmetric, ασυμμετρία (σχήμα)
Borders, όρια (ανομοιόμορφο περίγραμμα)
Color, χρώμα (εναλλαγές χρωμάτων)
Diameter, διάμετρος (>6mm)
Evolution, εξέλιξη (η βλάβη αλλάζει σε σχέση με τα παραπάνω στοιχεία)
Είναι σημαντικός ο περιοδικός έλεγχος των υπαρχόντων σπίλων από τον Δερματολόγο με σκοπό να εντοπιστούν οι σπίλοι με πιθανότητα εξαλλαγής, καθώς και η έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος σε πρόωρο στάδιο. Στις γυναίκες εμφανίζεται σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, κυρίως στα κάτω άκρα και τις κνήμες, ενώ στους άντρες σε πρόσωπο, ράχη, όμους, λαιμό και κεφαλή.
Η δερματοσκόπηση είναι μια απλή εξέταση που γίνεται με σκοπό την παρακολούθηση της πορείας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και των αλλαγών ενός σπίλου. Μεγενθύνει και επιτρέπει την οπτικοποίηση των εσωτερικών δομών και χρωμάτων που δεν μπορούν να γίνουν ορατά με γυμνό μάτι.
Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία;
Η μόνη ασφαλής θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση κάθε ύποπτου σπίλου σε όρια ασφαλείας, καθώς και η ιστολογική του εξέταση. Κάθε άλλη μέθοδος αφαίρεσης απαγορεύεται (laser, θερμοπηξία, διαθερμοπηξία, απόξεση).
Σε κάθε περίπτωση, ο καθένας μας δεν πρέπει να ξεχνάει ότι το «προλαμβάνειν είναι μείζον εστί του θεραπεύειν».
Aπο την Δερματολόγο-Αφροδισιολόγο Χαρά Παξιμαδάκη
