Οι κύστεις μαστού αποτελούν μια από τις συνήθεις καλοήθεις παθήσεις του μαστού. Πρόκειται για μορφώματα που μοιάζουν με μικρούς «σάκους» γεμάτους με υγρό. Ενδέχεται να εμφανιστούν είτε στον ένα είτε και στους δύο μαστούς (αμφοτερόπλευρες κύστεις). Μάλιστα, είναι πιθανό να διαγνωσθούν παραπάνω από μια κύστεις σε κάθε μαστό (πολλαπλές κύστεις). Παρόλο που δεν σχετίζονται άμεσα με κάποια κακοήθεια, είναι σημαντικό να ελέγχονται συχνά από τον εξειδικευμένο γυναικολόγο – χειρουργό μαστού.
Κύστες μαστού: Κατηγοριοποίηση
Υπάρχουν διάφοροι τύποι κύστεων στο μαστό και για αυτό ανάλογα με τη μορφολογία τους διακρίνονται σε:
- Απλές κύστεις: Είναι μικρές κύστεις (μικρότερες από 1 εκ.) με λεία εσωτερικά τοιχώματα. Οι απλές κύστεις συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα και διαγιγνώσκονται έπειτα από τον καθιερωμένο γυναικολογικό έλεγχο.
- Επιπεπλεγμένες κύστεις: Είναι κύστεις που περιέχουν συμπαγή στοιχεία και είναι πιο πιθανό να οδηγήσουν σε κακοήθεια. Ωστόσο το ποσοστό αυτό κυμαίνεται κάτω του 1%.
Σε ποια ηλικία μπορεί να εμφανιστούν οι κύστεις μαστού;
Η εμφάνιση των κύστεων είναι πιο συχνή σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 30 και 50 ετών. Εάν και τα ακριβή αίτιά τους δεν είναι σαφή, φαίνεται πως οι κύστεις επηρεάζονται από τις ορμονικές αλλαγές. Συνήθως, μετά την εμμηνόπαυση οι κύστεις υποστρέφουν.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Εάν οι κύστεις μαστού είναι μεγάλες σε μέγεθος, τότε μπορεί να μοιάζουν με μικρά εξογκώματα στο μαστό, ενώ εάν είναι μικρές μπορεί να μην παρουσιάζουν συμπτώματα. Είναι, επίσης, πιθανό να συνδέονται με πόνο που είναι πιο έντονος κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως ή λίγο πριν από αυτή.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Μια κύστη μπορεί να διαγνωσθεί αρχικά με ψηλάφηση. Επιπλέον, μπορεί να πραγματοποιηθεί υπερηχογραφική εξέταση που θα δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το είδος της κύστης. Ο υπέρηχος μαστού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμα και για τον έλεγχο του εσωτερικού της τοιχώματος. Μάλιστα, εφόσον κρίνεται απαραίτητο από τον ειδικό μαστολόγο, ενδέχεται να ακολουθήσει βιοψία/παρακέντηση.
Είναι επικίνδυνες οι κύστεις μαστού;
Οι κύστεις μαστού στην πλειοψηφία τους δεν είναι επικίνδυνες και δεν πρέπει να προκαλούν ανησυχία. Ωστόσο, οι κύστεις που είναι μεγάλες σε μέγεθος μπορεί να υποκρύπτουν κάποιον κίνδυνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, διενεργείται βιοψία και μπορεί να αφαιρεθούν προληπτικά. Σπανιότερα, υπάρχει ο κίνδυνος να σχηματιστούν θηλώματα ή καρκινώματα στα τοιχώματα των κύστεων (καρκίνος μαστού). Τότε, η αφαίρεσή τους είναι απαραίτητη.
Πώς θεραπεύονται οι κύστεις μαστού;
Δεν χρειάζονται όλες οι κύστεις αφαίρεση. Οι απλές κύστεις πρέπει να παρακολουθούνται συχνά σε διαστήματα που ορίζει ο μαστολόγος και δεν είναι απαραίτητη η αφαίρεσή τους. Αντίθετα, στις μεγάλες ή σύνθετες κύστεις είναι πιθανό να γίνει παρακέντηση. Το υγρό στο εσωτερικό της κύστης απορροφάται με μία λεπτή βελόνα και αποστέλλεται προς κυτταρολογική εξέταση για να διαγνωσθεί τυχόν ύπαρξη κακοήθειας.
Ενδείξεις για χειρουργική αφαίρεση της κύστης
Με τον υπέρηχο μαστού, ο Χειρουργός Μαστού μελετά τη μορφολογία και τη θέση της κύστης. Εάν παρατηρηθούν ύποπτα ευρήματα και υπάρχει κίνδυνος κακοήθειας, τότε θα πρέπει να γίνει προληπτική αφαίρεση της κύστης. Πιο συγκεκριμένα, οι κύστεις μαστού δύνανται να αφαιρεθούν στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Αιματηρό περιεχόμενο στο εσωτερικό της κύστης
- Διάγνωση κακοήθειας μετά από βιοψία
- Η κύστη προκαλεί έντονο πόνο, άγχος και δυσφορία στη γυναίκα
- Συχνές υποτροπές μετά από παρακέντηση
- Σε κάθε περίπτωση, ο ιατρός θα συζητήσει μαζί σας όλες τις πιθανές επιλογές. Τις περισσότερες φορές, οι κύστεις μαστού χρήζουν παρακολούθησης χωρίς να απαιτείται κάποια άλλη ενέργεια.
Από τον Δρ Ιωάννη Μπούτα, Μαιευτήρα – Γυναικολόγο – Χειρουργό Μαστού
