Tα ανευρύσματα της κοιλιακής και θωρακικής αορτής συνήθως δεν δίνουν συμπτώματα μέχρι να γίνει ρήξη, με επακόλουθο την ελεύθερη αιμορραγία στην κοιλιά ή τον θώρακα. Σε αυτή την περίπτωση στο 50% επέρχεται ο θάνατος πριν φτάσει ο ασθενής στο νοσοκομείο, ενώ στο άλλο 50% που θα φθάσει στο νοσοκομείο, οι μισοί μόνο θα επιβιώσουν από την επέμβαση.
Ο Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής, κος Αθανάσιος Γιαννούκας, απαντά στις ερωτήσεις μας για την ύπουλη πάθηση που η συνολική της θνητότητα πλησιάζει το 70-75%.
– Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου και με ποια εξέταση μπορούμε να τα διαγνώσουμε;
Η έγκαιρη διάγνωση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Γίνεται με απλό και ανώδυνο τρόπο με ένα έγχρωμο υπερηχογράφημα (Triplex) της κοιλιακής αορτής ή με αξονική τομογραφία θώρακα, αν πρόκειται για θωρακικό ανεύρυσμα. Άνδρες ή γυναίκες καπνιστές και υπερτασικοί ηλικίας άνω των 65 ετών θα πρέπει να υποβάλλονται σε μια τέτοια εξέταση, ώστε να αποκλεισθεί η παρουσία ανευρύσματος, ιδιαίτερα της κοιλιακής αορτής που είναι και το πιο συχνό. Αν όμως υπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό, τότε αυτό θα πρέπει να γίνεται νωρίτερα, στην ηλικία των 45-50 ετών. Επίσης σημαντική είναι και η πρόληψη, κυρίως η διακοπή του καπνίσματος, η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και μείωση της κακής χοληστερίνης.
– Πότε έχουμε ένδειξη για επεμβατική αποκατάσταση;
Όταν η διάμετρος του ανευρύσματος ξεπεράσει τα 5 εκατοστά, επειδή πέραν αυτών των διαστάσεων ο κίνδυνος της ρήξης αυξάνει σημαντικά. Όταν το ανεύρυσμα είναι μικρότερο από 5 εκατοστά συνιστάται παρακολούθηση με υπερηχογράφημα ανά εξάμηνο.
Ενδαγγειακή θεραπεία ανευρύσματος κοιλιακής αορτής
Ενδαγγειακή θεραπεία ανευρύσματος θωρακικής αορτής
– Με ποια μέθοδο θεραπεύονται τα ανευρύσματα αορτής;
Με την πρόοδο της ιατρικής και της τεχνολογίας η επεμβατική θεραπεία έχει πολύ μικρή θνητότητα (3% για την ανοιχτή επέμβαση – 1% για την ενδαγγειακή με ενδομόσχευμα). Η ενδαγγειακή θεραπεία απαιτεί παραμονή 2-3 ημερών στο νοσοκομείο και ο ασθενής επανέρχεται αμέσως στη συνηθισμένη δραστηριότητά του. Με τη μέθοδο αυτή μπορεί να αντιμετωπισθούν και τα πιο σύνθετα ανευρύσματα που περιλαμβάνουν τα σπλαχνικά αγγεία (παρανεφρικά και υπερνεφρικά ανευρύσματα) με τη χρήση διακλαδούμενων ή θυριδωτών ενδομοσχευμάτων. Ομοίως μπορούν να αντιμετωπισθούν και τα ανευρύσματα της θωρακικής αορτής.
Ενδαγγειακή θεραπεία σύνθετων παρανεφρικών και υπερνεφρικών ανευρυσμάτων με διακλαδούμενα ή θυριδωτά ενδομοσχεύματα
– Τι απαιτεί προεγχειρητικά η ενδαγγειακή επέμβαση και πώς γίνεται μετεγχειρητικά η παρακολούθηση;
Προκειμένου να σχεδιασθεί η ενδαγγειακή επέμβαση και να επιλεγεί το κατάλληλο ενδομόσχευμα είναι απαραίτητη η διενέργεια αξονικής αγγειογραφίας, η οποία ακολούθως μελετάται σε ειδικό υπολογιστικό πρόγραμμα.
Η μετεγχειρητική παρακολούθηση περιλαμβάνει αξονική αγγειογραφία ένα μήνα και ένα χρόνο μετεγχειρητικά και ακολούθως για τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής ετήσιο έλεγχο με έγχρωμο υπερηχογράφημα (Triplex). Για τα ανευρύσματα της θωρακικής αορτής, επί απουσίας παθολογικών ευρημάτων συστήνεται επανέλεγχος με αξονική αγγειογραφία σε 2-3 έτη.
– Τι ρόλο παίζει το χειρουργικό περιβάλλον για αυτές τις επεμβάσεις;
Για την εκτέλεση αυτού του είδους των επεμβάσεων απαιτείται χειρουργείο, όπου υπάρχει σύγχρονος εξοπλισμός. Η Αγγειοχειρουργική Κλινική του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας αποτελεί κέντρο αναφοράς στη χώρα μας για την ενδαγγειακή αντιμετώπιση των απλών και σύνθετων ανευρυσμάτων της κοιλιακής και θωρακικής αορτής. Πραγματοποιούνται περίπου 150 ενδαγγειακές επεμβάσεις ετησίως, στην κοιλιακή και θωρακική αορτή, με εξαιρετικά αποτελέσματα που συγκρίνονται με αυτά των καλύτερων ευρωπαϊκών κρατών.
