Η αλλεργική ρινίτιδα δικαίως θεωρείται ένα από τα πιο συχνά χρόνια νοσήματα της σύγχρονης εποχής, αφού φαίνεται ότι απασχολεί περίπου 400 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Η συχνότητα εμφάνισης της αλλεργικής ρινίτιδας είναι υψηλή (έως 25%) και σε παιδιά. Μάλιστα, η πιθανότητα εκδήλωσής της είναι αυξημένη όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας ή όταν το ίδιο το παιδί έχει ατοπική δερματίτιδα, αφού η αλλεργική ρινίτιδα είναι ένα βήμα στην “αλλεργική παρέλαση”.
Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίζουν όσοι υποφέρουν από αλλεργική ρινίτιδα είναι: καταρροή, μπούκωμα, φαγούρα στη μύτη και στα μάτια και πολλαπλά φτερνίσματα. Οι εκδηλώσεις μπορεί να είναι ήπιες και να απασχολούν για μικρά χρονικά διαστήματα, αλλά μπορεί ακόμη και να επηρεάζουν έντονα την καθημερινότητα των ατόμων με αλλεργική ρινίτιδα. Τα άτομα με αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να υποφέρουν ταυτόχρονα από συμπτώματα από τα μάτια (αλλεργική επιπεφυκίτιδα) και / ή αλλεργικό άσθμα (δύσπνοια, βήχας, λαχάνιασμα).
Ανάλογα δε με το ή τα αλλεργιογόνα που ενοχλούν τον ασθενή, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ολοετή (από ακάρεα, μύκητες, επιθήλια ζώων), εποχική (από γύρεις όπως της ελιάς, των αγριόχορτων, των ζιζανίων, του κυπαρισσιού) όπως και ολοετή με εποχικές εξάρσεις.
Σε όσους δεν πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα ή έχουν πολύ σποραδικά συμπτώματα δεν μπορεί να γίνει κατανοητό πόσο πολύ μπορεί να επηρεάζεται η καθημερινότητα και η ποιότητα ζωής στους ασθενείς. Πρόσφατη μελέτη σε παιδιά και ενήλικες ανέδειξε ότι ένα 80% των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα έχει επηρεασμό της ποιότητας ζωής τουλάχιστον σε ένα σημείο της καθημερινότητας στην περίοδο των συμπτωμάτων τους. Η αλλεργική ρινίτιδα φαίνεται ότι επηρεάζει τον ύπνο, τη διάθεση, μειώνει τη φυσική δραστηριότητα και την επιθυμία για κοινωνικοποίηση. Επιπρόσθετα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην απόδοση στον επαγγελματικό τομέα, αλλά και στο σχολείο.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά στον ύπνο οι ασθενείς αναφέρουν ότι ο ύπνος τους δεν έχει καλή ποιότητα, ότι δεν μπορούν να κοιμηθούν ή ακόμη και να βρίσκονται σε θέση κατάκλισης για αρκετή ώρα, ενώ περισσότεροι από τους μισούς διαμαρτύρονται για συχνές νυκτερινές αφυπνίσεις.
Η αλλεργική ρινίτιδα επηρεάζει σημαντικά τη μάθηση, αφού περίπου 80% των παιδιών και εφήβων με ρινίτιδα έχουν δυσκολία να κάνουν τα μαθήματά τους σε περίοδο με συμπτώματα, καθώς δεν μπορούν να συγκεντρωθούν και ταλαιπωρούνται από δυσκολία στη διάδραση με τους συμμαθητές. Δεν είναι χαμηλό και το ποσοστό αυτών που απουσιάζουν από το σχολείο λόγω έντονων συμπτωμάτων ή που έχει χαμηλότερη απόδοση όταν έχει συμπτώματα ρινίτιδας.
Παράλληλα, τόσο παιδιά όσο και ενήλικες φάνηκε ότι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα σε περίοδο με έξαρση συμπτωμάτων να αναφέρουν ότι βιώνουν ευερεθιστότητα, ντροπή, νευρικότητα, φόβο, αναστάτωση, ενώ εκτός των αντίστοιχων χρονικών διαστημάτων έχουν περισσότερο θετική διάθεση με ενθουσιασμό, ενδιαφέρον, έμπνευση, διαύγεια, ενεργητικότητα, επιμέλεια.
Το παράδοξο και αξιοσημείωτο είναι ότι οι γονείς φαίνεται να υποεκτιμούν το πόσο επηρεάζει η αλλεργική ρινίτιδα τα παιδιά τους, ενώ τα ίδια τα παιδιά νιώθουν να χαλάει ακόμη και τη σχέση τους με την οικογένεια, τους φίλους, αλλά και την αυτοπεποίθησή τους.
Από όλα αυτά τα δεδομένα καθίσταται εύκολα αντιληπτό πόσο σημαντική είναι η σωστή και ολοκληρωμένη προσέγγιση των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα από Αλλεργιολόγο με τα διαγνωστικά μέσα που υπάρχουν διαθέσιμα (δερματικές δοκιμασίες νυγμού, τα γνωστά “αλλεργικά τεστ”) και με ειδικούς αιματολογικούς ελέγχους. Ακολουθεί η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας, κυρίως με ρινικά spray κορτιζόνης σε συνδυασμό με αντιισταμινικό. Το κυριότερο όμως είναι να γίνει ενημέρωση για τη μοναδική αιτιολογική θεραπεία για τη σοβαρή αλλεργική ρινίτιδα, που είναι η ανοσοθεραπεία (εμβόλια απευαισθητοποίησης ή σε υπογλώσσια μορφή ως σταγόνες, spray ή ταμπλέτες).
Συνεπώς, δεν είναι ορθή η άποψη ότι η αλλεργική ρινίτιδα δεν θεραπεύεται και αν κάποιος είναι αλλεργικός ή θα το ξεπεράσει μόνος του ή θα είναι για πάντα αλλεργικός με επηρεασμένη ποιότητα ζωής και καθημερινότητα. Η σωστή εξατομικευμένη προσέγγιση του κάθε ασθενή και η έναρξη της ανοσοθεραπείας μπορεί να αλλάξει τη ζωή των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα.
Από την Αλλεργιολόγο Παίδων & Ενηλίκων, Σοφία Β. Κωστούδη (www.kostoudi.gr)