Η έμμηνος ρύση, κοινώς γνωστή ως περίοδος, είναι μια φυσική διαδικασία για γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία. Αποτελεί ζωτικό μέρος του εμμηνορροϊκού κύκλου, κατά τον οποίο το γυναικείο σώμα υποβάλλεται σε διάφορες ορμονικές και φυσιολογικές αλλαγές.
Ενώ η εμμηνόρροια συνδέεται συχνά με δυσφορία και ταλαιπωρία, είναι θεμελιώδες να αναγνωρίσουμε τη σημασία της για την υγεία και τη γενική ευημερία των γυναικών. Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουμε τα βασικά της εμμήνου ρύσεως, τον σκοπό της και τι να περιμένουμε κατά τη διάρκεια αυτού του μηνιαίου κύκλου.
Έμμηνος Ρύση: Μια δυναμική διαδικασία
Η εμμηνόρροια είναι η αποβολή της εσωτερικής επένδυσης της μήτρας, επίσης γνωστή ως ενδομήτριο. Εμφανίζεται με την απόρριψη αίματος και ιστού από τον κόλπο. Είναι μια τακτική, κυκλική διαδικασία που προετοιμάζει το γυναικείο σώμα για την πιθανότητα εγκυμοσύνης. Αρχίζει συνήθως στην εφηβεία και συνεχίζεται μέχρι την εμμηνόπαυση, όταν η περίοδος σταματά φυσικά.
Ο εμμηνορροϊκός κύκλος διαρκεί περίπου 28 ημέρες, αν και οι διαφοροποιήσεις είναι συχνές μεταξύ των γυναικών. Ρυθμίζεται από ορμονικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ του υποθαλάμου, της υπόφυσης, των ωοθηκών και της μήτρας. Ο κύκλος αποτελείται από δύο κύριες φάσεις: την ωοθυλακική φάση και την ωχρινική φάση.
Κατά τη διάρκεια της ωοθυλακικής φάσης, η υπόφυση απελευθερώνει μια ορμόνη που ονομάζεται ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH), η οποία διεγείρει την ανάπτυξη των ωοθυλακίων στις ωοθήκες. Κάθε ωοθυλάκιο περιέχει ένα ανώριμο ωάριο. Καθώς αναπτύσσονται τα ωοθυλάκια, παράγουν οιστρογόνα, τα οποία προκαλούν την αύξηση του πάχους του ενδομητρίου.
Περίπου στα μέσα του εμμηνορροϊκού κύκλου συμβαίνει η αιχμή της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH) που οδηγεί σε ωορρηξία και απελευθέρωση ενός ώριμου ωαρίου. Αυτό το ωάριο ταξιδεύει μέσω της σάλπιγγας, έτοιμο να γονιμοποιηθεί. Οι ημέρες γύρω από την ωορρηξία είναι η πιο γόνιμη περίοδος για τις γυναίκες που επιθυμούν να συλλάβουν.
Μετά την ωορρηξία, αρχίζει η ωχρινική φάση όπου το ερρηγμένο ωοθυλάκιο στην ωοθήκη μετατρέπεται σε ωχρό σωμάτιο. Το ωχρό σωμάτιο παράγει προγεστερόνη, η οποία βοηθά στην διατήρηση του ενδομητρίου και στην υποστήριξη μιας πιθανής εγκυμοσύνης. Εάν δεν υπάρξει γονιμοποίηση, τα επίπεδα ορμονών μειώνονται, οδηγώντας στην αποβολή της λειτουργικής στοιβάδας του ενδομητρίου και στην έναρξη ενός νέου εμμηνορροϊκού κύκλου.
Πόσο συχνά πρέπει να έρχεται η περίοδος;
Στην αρχή είναι φυσιολογικό η περίοδος να μην έρχεται κάθε μήνα ή να έρχεται πιο συχνά. Με την πάροδο του χρόνου, η περίοδος γίνεται πιο τακτική.
Ένας φυσιολογικός κύκλος μπορεί να κυμαίνεται από 24 ημέρες έως 38 ημέρες. Η διάρκεια του κύκλου υπολογίζεται από την πρώτη ημέρα της τελευταίας περιόδου έως την πρώτη ημέρα της επόμενης περιόδου σας. Η πρώτη ημέρα του εμμηνορροϊκού κύκλου σηματοδοτεί την έναρξη της εμμήνου ρύσεως.
Κάθε περίοδος διαρκεί από μερικές ημέρες έως περίπου μία εβδομάδα.
Κοινά συμπτώματα και ανησυχίες
Η εμμηνόρροια είναι μια ιδιαίτερα ατομική εμπειρία και τα συμπτώματα και η ένταση μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από γυναίκα σε γυναίκα. Μερικά κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακές κράμπες, ευαισθησία στο στήθος, φούσκωμα, κόπωση, εναλλαγές της διάθεσης, και πονοκεφάλους. Αυτά τα συμπτώματα αποδίδονται κυρίως στις διακυμάνσεις των επιπέδων οιστρογόνων και προγεστερόνης κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου.
Ενώ πολλές γυναίκες βιώνουν ήπια δυσφορία, μερικές μπορεί να αντιμετωπίσουν πιο σοβαρά συμπτώματα που παρεμβαίνουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS) αναφέρεται σε ένα συνδυασμό συναισθηματικών και σωματικών συμπτωμάτων που εμφανίζονται τις ημέρες που οδηγούν στην εμμηνόρροια. Τα συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου περιλαμβάνουν ευερεθιστότητα, κατάθλιψη, άγχος και αλλαγές στην όρεξη για φαγητό.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, μερικές γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν μια πιο σοβαρή μορφή που ονομάζεται προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή (PMDD), που χαρακτηρίζεται από έντονες εναλλαγές της διάθεσης και κατάθλιψη.
Επιπλέον, η εμμηνόρροια μπορεί περιστασιακά να συνοδεύεται από καταστάσεις όπως βαριά ή ακανόνιστη αιμορραγία, δυσμηνόρροια (επώδυνες περίοδοι) ή αμηνόρροια (απουσία εμμήνου ρύσεως). Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να επηρεαστούν από παράγοντες όπως ορμονικές ανισορροπίες, ορισμένα φάρμακα, άγχος ή υποκείμενες ιατρικές καταστάσεις. Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον γυναικολόγο σας εάν τα συμπτώματα της εμμήνου ρύσεως επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής σας ή αποκλίνουν από το φυσιολογικό σας πρότυπο.
Διαχείριση της εμμηνορροϊκής υγείας – Πρακτικές συμβουλές
Επιλέξτε ανάμεσα σε σερβιέτες, ταμπόν ή κύπελλα εμμήνου ρύσεως με βάση τις προτιμήσεις και την άνεσή σας. Θυμηθείτε να τα αλλάζετε τακτικά για να διατηρήσετε την υγιεινή και να αποτρέψετε τις λοιμώξεις.
Αναλγητικά όπως η ιβουπροφαίνη ή ακεταμινοφαίνη μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τις κράμπες της περιόδου και τη δυσφορία. Η θερμική θεραπεία, όπως η τοποθέτηση μίας θερμοφόρας στο κάτω μέρος της κοιλιάς μπορεί επίσης να προσφέρει ανακούφιση.
Η τακτική σωματική δραστηριότητα, όπως το περπάτημα ή η γιόγκα, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων της εμμήνου ρύσεως και στην προώθηση της συνολικής ευημερίας.
Μια θρεπτική διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και άπαχες πρωτεΐνες μπορεί να συμβάλει στην ορμονική ισορροπία και να ανακουφίσει τα συμπτώματα της εμμήνου ρύσεως. Αποφύγετε τα αλμυρά τρόφιμα και την κατανάλωση μεγάλων γευμάτων. Μείνετε ενυδατωμένες και περιορίστε την καφεΐνη και τα ζαχαρούχα τρόφιμα, καθώς μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
Η διατήρηση ενός ημερολογίου εμμήνου ρύσεως ή η χρήση εφαρμογών smartphone μπορεί να σας βοηθήσει να παρακολουθείτε τον κύκλο σας, να προβλέψετε μελλοντικές περιόδους και να εντοπίσετε τυχόν αλλαγές που μπορεί να απαιτούν ιατρική φροντίδα.
Εάν εμφανίσετε σοβαρό ή παρατεταμένο πόνο στην έμμηνο ρύση, ασυνήθιστα βαριά αιμορραγία ή οποιεσδήποτε άλλες ανησυχίες που διαταράσσουν την καθημερινή σας ζωή, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε το γυναικολόγο σας. Μπορεί να αξιολογήσει τα συμπτώματά σας, να παρέχει καθοδήγηση και να διασφαλίσει την αναπαραγωγική σας υγεία.
Πότε πρέπει να πάρω τηλέφωνο τον γυναικολόγο;
- Εάν είστε άνω των 15 ετών και δεν έχετε ακόμη περίοδο.
- Εάν συνηθίζατε να έχετε περίοδο, αλλά δεν είχατε για περισσότερο από 3 μήνες.
- Εάν οι περίοδοί σας ήταν τακτικές, αλλά έχουν αρχίσει να έρχονται περισσότερο ή λιγότερο συχνά.
- Εάν γεμίζει μία σερβιέτα ή ταμπόν κάθε 1 ή 2 ώρες ή εάν βλέπετε μεγάλα κομμάτια αίματος (πήγματα ή θρόμβους).
- Εάν έχετε συμπτώματα που σας ενοχλούν.
- Εάν νομίζετε ότι μπορεί να είστε έγκυος.
Η εμμηνόρροια είναι μια φυσική διαδικασία που έχει τεράστια σημασία στη ζωή μιας γυναίκας. Η κατανόηση της εμμήνου ρύσεως δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες να αγκαλιάσουν το σώμα τους και να πάρουν τον έλεγχο της ευημερίας τους. Συζητώντας ανοιχτά για την έμμηνο ρύση και αναζητώντας την κατάλληλη ιατρική συμβουλή όταν χρειάζεται, οι γυναίκες μπορούν να αισθάνονται ενδυναμωμένες και σίγουρες για το σώμα τους. Θυμηθείτε, η εμμηνόρροια δεν πρέπει ποτέ να αποτελεί πηγή ντροπής ή αμηχανίας. Αντί αυτού, θα πρέπει να γιορτάζεται ως σημάδι γονιμότητας και της αξιοσημείωτης ικανότητας του γυναικείου σώματος να υποστηρίζει τη δημιουργία ζωής. Αγκαλιάστε τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο και δώστε προτεραιότητα στην ευημερία σας.
Από τον Μαιευτήρα Χειρουργό Γυναικολόγο Δημήτριο Μοστρού (www.thearis.gr)
