Τι σημαίνει τραυματολογία;
Τραύματα μπορεί να προκληθούν απο ένα απότομο χτύπημα, ενα κάταγμα, μια κάκωση ή διάστρεμμα, ένα έγκαυμα, μια εξάρθρωση, ένα θλαστικό τραύμα (πληγή).
Γιατί είναι διαφορετικό από του ενήλικα;
Το παιδί ΔΕΝ είναι ένας ενήλικας σε μινιατούρα. Οι κανόνες αντιμετώπισης ενός κατάγματος ΔΕΝ είναι οι ίδιοι, καθώς οι χρόνοι επούλωσης είναι ταχύτεροι. Επίσης υπάρχει ένα τεράστιο δυναμικό αναμόρφωσης του οστού που εξαρτάται απο τις επιφύσεις ,οι οποίες όμως πρέπει πάντα να μείνουν ανέπαφες γιατί μπορεί να προκληθεί διαταραχή της ανάπτυξης.
Κάποιοι τύποι καταγμάτων είναι μοναδικοί στα παιδιά.
- Τα κατάγματα τύπου ”βουτύρου” (ή buckle)
- Τα κατάγματα τύπου ”Greenstick”
- Οι πλαστικές παραμορφώσεις, χωρίς κάταγμα.
Το οστό του παιδιού είναι σε πλήρη ανάπτυξη. Η παχιά μεμβράνη γύρω απο το οστό, το περιόστεο, είναι υπεύθυνο για την αναμόρφωση του οστού στο σημείο του κατάγματος, ενώ οι επιφύσεις είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη γενικά, ενός οστού, κατά μήκος. Το δυναμικό ανάπτυξης στις επιφύσεις δεν είναι παντού το ίδιο. Είναι πολύ σημαντικό κοντά στο γόνατο, στην κεφαλή του βραχιονίου και στην πηχεοκαρπική.
Εάν ένα κάταγμα επηρεάσει την επίφυση τότε έχουμε τα κατάγματα τύπου SALTER-HARRIS :
- Τύπου 1 : Το κάταγμα αφορά μόνο την γραμμή χόνδρινης ανάπτυξης
- Τύπου 2 : Το κάταγμα διαπερνά την χόνδρινη γραμμή και ανεβαίνει προς την μετάφυση
- Τύπου 3 : Το κάταγμα διαπερνά την χόνδρινη γραμμή και μετά κατευθύνεται προς την επίφυση.
- Τύπου 4 :Το κάταγμα διαπερνά και μετάφυση και χόνδρινο τμήμα και επίφυση
- Τύπου 5 : Πρόκειται για καταπάτηση του χόνδρου που ΔΕΝ φαίνεται αρχικά στην ακτινογραφία ΑΛΛΑ μετά προκαλείται επιφυσιόδεση.
Πώς αντιμετωπίζεται ένα κάταγμα;
- Η συντηρητική θεραπεία έχει προτεραιότητα. Εάν δεν υπάρχει μετατόπιση ,ακινητοποιούμε με απλό γύψο, αλλιώς απαιτείται ΠΡΩΤΑ ανάταξη και μετά ακινητοποίηση, συνήθως για 6 εβδομάδες.
Η χειρουργική θεραπεία είναι απαραίτητη σε μεγάλες μετατοπίσεις, ασταθή κατάγματα καθώς και σε περιπτώσεις που απαιτείται ΤΕΛΕΙΑ ανάταξη, όπως σε κατάγματα επίφυσης, σε κατάγματα του αγκώνα, καθώς οι παραμορφώσεις λόγω ελλιπούς ανάταξης είναι όλο και συχνότερες. Σε κάποιες περιπτώσεις προτιμάται εξαρχής η χειρουργική θεραπεία, όπως σε μηριαία κατάγματα, ώστε να επιτραπεί όσο γίνεται γρηγορότερα η φόρτιση του άκρου και η επιστροφή στο σχολείο.
Τι μπορεί να συμβεί μετά;
- Το ”καρούμπαλο” που θα δημιουργηθεί μετά απο ένα κάταγμα ,απο την παρουσία του περιόστεου, συνήθως υποχωρεί μέσα σε 1 με 2 χρόνια το πολύ.
- Κάποιες φορές υπάρχει διαταραχή ανάπτυξης ύστερα απο ένα κάταγμα, γι’ αυτό και πρέπει να τα παρακολουθούμε τουλάχιστον για 6 μήνες.
- Κάποιες φορές υπάρχει το αντίθετο φαινόμενο της επιφυσιόδεσης, δηλαδή η υπερανάπτυξη του οστού(κυρίως σε κατάγματα μηρού).
Απο τον παιδο-ορθοπεδικό χειρουργό Βασίλη Καιλή
