Η Παγκόσμια Ημέρα Σεξουαλικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο από το 2010 στις 4 Σεπτεμβρίου, με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ένωσης Σεξoυαλικής Υγείας (WAS). Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Σεξoυαλικής Υγείας (World Day of Seχual Health) είναι η κοινωνική ευαισθητοποίηση ως προς το ρόλο της σεξoυαλικότητας στην ανθρώπινη υγεία και η ανάδειξη του γεγονότος ότι η σεξoυαλική υγεία μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν τηρούνται τα σεξoυαλικά δικαιώματα του ανθρώπου, καθώς και μέσα από την διασφάλιση οτι η σεξουαλική υγεία έχει να κάνει με ζητήματα που μπορούν να συζητηθούν παντού! Σήμερα γιορτάζεται σε 35 χώρες, μέσα από ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, συζητήσεων, ομιλιών, συνεδρίων, κλπ.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΥΓΕΙΑ; (ΟΡΙΣΜΟΣ)
Αν και υπήρξε δυσκολία στην αποδοχή ενός κοινά αποδεκτού ορισμού για την σεξουαλική υγεία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) κατέληξε το 2002 στον αναθεωρημένο ορισμό, όπου:
“Η σεξουαλική υγεία είναι μια κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής, πνευματικής και κοινωνικής ευεξίας σε σχέση με τη σεξουαλικότητα – δεν είναι απλώς η απουσία ασθένειας, δυσλειτουργίας ή αναπηρίας. Η σεξουαλική υγεία απαιτεί μια θετική προσέγγιση και με σεβασμό προς την σεξουαλικότητα και τις σεξουαλικές σχέσεις, καθώς και τη δυνατότητα ευχάριστων και ασφαλών σεξουαλικών εμπειριών, χωρίς εξαναγκασμό, διακρίσεις και βία. Για να επιτευχθεί και να διατηρηθεί η σεξουαλική υγεία, τα σεξουαλικά δικαιώματα όλων των ατόμων πρέπει να γίνονται σεβαστά, να προστατεύονται και να πληρούνται.”
Το άτομο είναι υγιές όταν νιώθει ελεύθερο μέσα στη σχέση του να εκφραστεί, να ζητήσει και να διεκδικήσει τη σεξουαλική του συμπεριφορά με το σύντροφό του. Ο φόβος, το άγχος, η ντροπή, οι ενοχές, οι εσφαλμένες πεποιθήσεις, οι μύθοι και οι προκαταλήψεις, καθώς και τα ταμπού γύρω από το σεξ, δεν προάγουν τη σεξουαλική υγεία, αντίθετα μάλιστα, δυσχεραίνουν την ικανότητα να απολαύσει το ζευγάρι την σεξουαλική του ζωή, κάνοντας την εμφάνισή του το σεξουαλικό πρόβλημα.
ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
Η Παγκόσμια Διακήρυξη των Σεξoυαλικών Δικαιωμάτων υιοθετήθηκε στο Παγκόσμιο Συνέδριο Σεξoλογίας, το 1999 στο Χονγκ Κονγκ και περιλαμβάνει 11 επί μέρους δικαιώματα.
1) Δικαίωμα στην σεξουαλική ελευθερία. Η σεξουαλική ελευθερία περιλαμβάνει τη δυνατότητα των ατόμων να εκφράσουν το πλήρες σεξουαλικό τους δυναμικό. Ωστόσο, αποκλείει όλες τις μορφές σεξουαλικού εξαναγκασμού, εκμετάλλευσης και κακοποίησης σε οποιαδήποτε στιγμή και οποιεσδήποτε καταστάσεις στη ζωή.
2) Δικαίωμα στην σεξουαλική αυτονομία, σεξουαλική ακεραιότητα και ασφάλεια του σεξουαλικού σώματος. Πρόκειται για το δικαίωμα που περιλαμβάνει την ικανότητα του ατόμου να λαμβάνει αυτόνομες αποφάσεις σχετικά με τη σεξουαλική του ζωή μέσα σε ένα πλαίσιο της προσωπικής και κοινωνικής ηθικής του. Επίσης περιλαμβάνει τον έλεγχο και την απόλαυση των σωμάτων μας χωρίς βασανιστήρια, ακρωτηριασμούς και βία οποιασδήποτε μορφής.
3) Δικαίωμα στην σεξουαλική ιδιωτικότητα. Δικαίωμα στις ατομικές αποφάσεις και συμπεριφορές σχετικά με την οικειότητα, εφόσον δεν επεμβαίνουν στα σεξουαλικά δικαιώματα των άλλων.
) Δικαίωμα στην σεξουαλική ισότητα. Ελευθερία από όλες τις μορφές διακρίσεων, ανεξάρτητα από το φύλο, την ταυτότητα φύλου, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ηλικία, τη φυλή, την κοινωνική τάξη, τη θρησκεία, ή την σωματική και συναισθηματική αναπηρία.
5) Δικαίωμα στην σεξουαλική ευχαρίστηση. Η σεξουαλική ευχαρίστηση, συμπεριλαμβανομένου του αυτο-ερωτισμού, είναι μια πηγή σωματικής, ψυχολογικής, διανοητικής και πνευματικής ευεξίας.
6) Δικαίωμα στην συναισθηματική σεξουαλική έκφραση. Η σεξουαλική έκφραση είναι κάτι περισσότερο από ερωτική απόλαυση ή σεξουαλικές πράξεις. Τα άτομα έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν την σεξουαλικότητά τους μέσα από την επικοινωνία, την αφή, την συναισθηματική έκφραση και την αγάπη.
7) Δικαίωμα στην ελεύθερη σεξουαλική ένωση. Πρόκειται για το δικαίωμα του ατόμου να παντρευτεί ή όχι, να χωρίσει ή να δημιουργήσει άλλες μορφές υπεύθυνων σεξουαλικών ενώσεων.
8) Δικαίωμα σε ελεύθερες και υπεύθυνες αναπαραγωγικές επιλογές. Πρόκειται για το δικαίωμα του ατόμου να αποφασίσει αν θα κάνει παιδιά ή όχι, τον αριθμό και το χρονικό διάστημα μεταξύ των παιδιών, καθώς και το δικαίωμα για πλήρη πρόσβαση στα μέσα ρύθμισης της γονιμότητας.
9) Δικαίωμα στη σεξουαλική πληροφόρηση βάσει επιστημονικής έρευνας. Πρόκειται για το δικαίωμα στη σεξουαλική πληροφόρηση μέσω της επιστημονικά ηθικής έρευνας, καθώς και την διάδοσή της με κατάλληλους τρόπους σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα.
10) Δικαίωμα στην ολοκληρωμένη σεξουαλική εκπαίδευση. Πρόκειται για μια δια βίου διαδικασία που ξεκινά απo τη γέννηση του ατόμου και συνεχίζεται και καθ ‘όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. περιλαμβάνοντας όλους τους κοινωνικούς θεσμούς.
11) Δικαίωμα στην σεξουαλική υγειονομική περίθαλψη. Η σεξουαλική υγειονομική περίθαλψη θα πρέπει να είναι διαθέσιμη για την πρόληψη και την αντιμετώπιση όλων των σεξουαλικών ανησυχιών, προβλημάτων και διαταραχών.
Απο τον νευρολόγο-ψυχίατρο Θάνο Ασκητή
