Η Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 11 Οκτωβρίου. Γιορτάστηκε για πρώτη φορά το 1948 με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όπου και την χαρακτήρισε ως χρόνια νόσο. Στόχος της είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και η εκπαίδευση γύρω από τις διατροφικές συνήθειες που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην υγεία και στην ποιότητα ζωής, αλλά και η αναγκαιότητα της άσκησης, για ανθρώπους όλων των ηλικιών.
Επίσης, στοχεύει στην προώθηση πρακτικών λύσεων για την πρόληψη, την καταπολέμηση και τον τερματισμό αυτού του οργανικού φαινομένου.
Η ημέρα αυτή οργανώνεται από την Παγκόσμια Ομοσπονδία για την Παχυσαρκία, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό, που συνεργάζεται με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, καθώς και με την ευγενική συμβολή των εκπροσώπων του επιστημονικού περιοδικού «Lancet».
Για το τρέχον έτος 2016, η εκδήλωση επρόκειτο να επικεντρωθεί στην εξάλειψη της παιδικής παχυσαρκίας, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις, που παρείχε ο Π.Ο.Υ, αναφορικά με την ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών και των εφήβων σε περιόδους παγκοσμιοποίησης και ύφεσης.
Πιο συγκεκριμένα, ένας μεγάλος αριθμός ερευνητών, φάνηκε να εστιάζει το ενδιαφέρον του στη ραγδαία εξάπλωση του επιπολασμού της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας τις τελευταίες δεκαετίες, και τόνισε την ανάγκη ευαισθητοποίησης των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, σχετικά με τις επιπτώσεις, που επιφέρει αυτή η συνθήκη στη μετέπειτα ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού και στην ποιότητα ζωής του ως ενήλικα.
Η Φετινή Καμπάνια έχει ως Στόχο:
- Να συμβάλλει στην ουσιαστική κατανόηση των προκλήσεων, που φέρει η παχυσαρκία, τόσο σε οργανικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο.
- Να καταστεί δυνατή η διάδοση των βέλτιστων πρακτικών στο ευρύ κοινό, με σκοπό την πρόληψη και την καταπολέμηση της πάθησης σε παγκόσμιο επίπεδο.
- Να ενισχύσει τις διεθνείς ομοσπονδίες με επαρκή χρηματοδότηση και κατάρτιση των μελών των αρμόδιων φορέων, έτσι ώστε να είναι υποστηρικτές στην αντιμετώπιση του φαινομένου (οργάνωση εκστρατειών).
Θεωρείται παγκοσμίως ως μία από τις πιο επικίνδυνες και σοβαρές ασθένειες του 21ου αιώνα, με διαστάσεις επιδημίας στις ανεπτυγμένες χώρες, καθώς σχετίζεται άμεσα με:
- την αύξηση της αρτηριακής πίεσης,
- τις υπερλιπιδιαμίες,
- τις καρδιοπάθειες,
- τον διαβήτη,
- το μεταβολικό σύνδρομο
- ορισμένες μορφές καρκίνου.
Μάλιστα, υπάρχει ο φόβος ότι αν συνεχιστεί αυτή η αύξηση, μέχρι το έτος 2030, το 60 – 70% του πληθυσμού θα είναι υπέρβαρο, ενώ το 40 – 50% θα είναι παχύσαρκο. Η παχυσαρκία μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο την ποιότητα ζωής αλλά δημιουργεί και σοβαρές επιπλοκές στην υγεία, που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και στον θάνατο.
Ο καθηγητής Jaap Seidell, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής ένωσης για τη μελέτη της παχυσαρκίας έχει δηλώσει ότι η παχυσαρκία είναι η φυσιολογική αντίδραση στο αφύσικο περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Περιβάλλον το οποίο χαρακτηρίζεται από υπερκατανάλωση τροφής και έλλειψη σωματικής άσκησης.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, τα στοιχεία για την παχυσαρκία είναι απογοητευτικά καθώς:
Ο αριθμός των ανθρώπων που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, έχει ξεπεράσει σήμερα τα 2,1 δισεκατομμύρια από 857 εκατ. Το 1980, αγγίζοντας σχεδόν το 1/3 τουπαγκόσμιου πληθυσμού (30%).- Το 13% των παχύσαρκων βρίσκεται στις ΗΠΑ (1 στους 3 ενήλικες), ακολουθούν η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία και η Βραζιλία.
- Σήμερα ο 1 στους 2 Ευρωπαίους είναι υπέρβαρος, ενώ ο 1 στους 3 είναι παχύσαρκος.
- Περίπου 1,6 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, άνω των 15 ετών είναι υπέρβαροι και τουλάχιστον 400 εκατομμύρια είναι παχύσαρκοι,
- 20 εκατομμύρια παιδιά εκτιμάται ότι είναι υπέρβαρα.
ΕΛΛΑΔΑ
Σύμφωνα, με τα πιο πρόσφατα και διαθέσιμα ερευνητικά δεδομένα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, αναφορικά με τους παράγοντες, που επηρεάζουν την υγεία του γενικού πληθυσμού για το έτος 2014:
- Το 2,2% των Ελλήνων ήταν λιποβαρείς,
- Το 41,6% είχαν φυσιολογικό βάρος,
- Το 39,2% ήταν υπέρβαροι
- Το 17,0% ήταν παχύσαρκοι για το έτος 2014.
Σε σχέση με τα αποτελέσματα της έρευνας του έτους 2009, αξίζει να σημειωθεί, ότι καταγράφηκε μικρή μείωση στα ποσοστά του πληθυσμού ηλικίας 15 ετών και άνω, που διέθεταν φυσιολογικό βάρος (-1,9%), και που ήταν παχύσαρκοι (-1,7%).Επίσης, καταγράφηκε μία αύξηση της τάξης του 22,2% στο ποσοστό των λιποβαρών ατόμων.Όσον αφορά τα παιδιά και τους εφήβους, οι απόψεις των επιστημόνων, φαίνεται να διίστανται. Πιο συγκεκριμένα, ενώ ορισμένοι ερευνητές από το πανεπιστήμιο Κρήτης ισχυρίζονται, ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση παγκοσμίως στην παιδική παχυσαρκία:Το 44% των αγοριών και το 38% των κοριτσιών σχολικής ηλικίας στην Ελλάδα είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα (Karachaliou et al., 2015), μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν, ότι, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος μειώθηκαν, και επικράτησαν το φυσιολογικό βάρος και τα λιποβαρή παιδιά.Τα δεδομένα αυτά ενδεχομένως να καταδεικνύουν, ότι ο αριθμός και η ποιότητα των παρεχόμενων γευμάτων, που έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν καθημερινά τα παιδιά, έχουν υποστεί σημαντικές εκπτώσεις εν μέσω της οικονομικής κρίσης (Kleanthous, Dermitzaki, Papadimitriou, Papaevangelou & Papadimitriou, 2016).
Τι είναι η παχυσαρκία;
Πρόκειται για μία κλινική κατάσταση, όπου αυξάνεται το βάρος του σώματος λόγω της υπερβολικής αποθήκευσης λίπους με αρνητικές συνέπειες για την υγεία του ατόμου, καθώς οδηγεί σε μείωση του προσδόκιμου ζωής.. Πιο συγκεκριμένα, παχύσαρκος θεωρείται ο άνθρωπος με Δείκτη Μάζας Σώματος μεγαλύτερο από 30 kg/m2. Υπέρβαρος θεωρείται εκείνος που έχει ΔΜΣ 25-29,9 kg/m2. Ο ΔΜΣ είναι το πηλίκο του βάρους σε κιλά δια του ύψους σε μέτρα στο τετράγωνο.
ΔΣΜ (BMI – Body Mass Index) = Βάρος (kgr)/Ύψος2 (m2)
Τι προκαλεί παχυσαρκία;
Η παχυσαρκία δεν είναι μια απλή ασθένεια που μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη λήψη ενός φαρμάκου. Πρόκειται για μία πολυπαραγοντική νόσο που απαιτεί συλλογική προσέγγιση και συναντάται ως αποτέλεσμα 100 διαφορετικών παραγόντων, όπως:
- διατροφικές συνήθειες,
- αυξημένη πρόσληψη θερμίδων,
- έλλειψη σωματικής δραστηριότητας,
- έλλειψη ύπνου,
- αυξημένο στρες,
- ορμονικές διαταραχές,
- νευροχημικοί παράγοντες,
- γενετικοί παράγοντες,
- ψυχολογικοί παράγοντες, κλπ.
Η κατανομή του σωματικού λίπους
Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η κατανομή του σωματικού λίπους. Γνωρίζουμε πλέον πως όταν το λίπος βρίσκεται κυρίως στην κοιλιακή χώρα (κυρίως στους άνδρες – σωματότυπος μήλο), δημιουργεί αυξημένο κίνδυνο μεταβολικών επιπλοκών όπως και διαβήτη, υπερλιπιδαιμίες, υπέρταση, καρδιαγγειακές επιπλοκές.
Όταν το λίπος κατανέμεται κυρίως από τη μέση και κάτω (κυρίως στις γυναίκες, στους μηρούς και στους γλουτούς – σωματότυπος αχλάδι) ο κίνδυνος είναι μικρότερος.
Δες επίσης: Μεταβολικό σύνδρομο στον άνδρα: http://www.askitis.gr/sexualhealth/view/metavoliko_sindromo,
και Μεταβολικό σύνδρομο στη γυναίκα: http://www.askitis.gr/sexualhealth/view/metavoliko…
Παιδική Παχυσαρκία
Η χώρα μας θεωρείται ότι κατέχει τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην Ευρώπη. Μάλιστα έρευνες που έγιναν μέσα στην οικονομική κρίση σχετικά με το τι τρώνε οι Έλληνες, έδειξαν ότι το junk food είναι υπεύθυνο για την αύξηση όχι μόνο της παιδικής αλλά και της ενήλικης παχυσαρκίας τα τελευταία χρόνια, εφόσον πρόκειται για φθηνό, γρήγορο, εύγεστο αλλά και θερμιδογόνο φαγητό, με πολύ κακές όμως συνέπειες στην υγεία. Αυτό το είδος φαγητού σε συνδυασμό με την έλλειψη άσκησης και την καθιστική ζωή ακόμη και από τα Ελληνόπουλα, εκτόξευσαν τους δείκτες της παχυσαρκίας στα ύψη. Ας έχουμε επίσης στο μυαλό μας ότι το 30% των παχύσαρκων παιδιών γίνονται παχύσαρκοι ενήλικες.
Δες επίσης: Παιδική παχυσαρκία-πρόγραμμα ΕΥΖΗΝ:
http://www.askitis.gr/health/view/ipervara_i_pachi…
Γονείς και Παιδική Παχυσαρκία
Οι γονείς είναι εκείνοι που θα γίνουν παράδειγμα προς μίμηση από τα παιδιά τους και θα τα εκπαιδεύσουν στο να τρώνε σωστά, υιοθετώντας σωστές διατροφικές συνήθειες. Θα πρέπει να ελέγχουν το βάρος των παιδιών τους, όπως και το ύψος τους, να ενημερώνονται για το τι είναι καλό για τα παιδιά τους, να ζητούν βοήθεια από τον γιατρό του παιδιού τους ή ακόμη και από έναν διαιτολόγο σε περίπτωση που τα κιλά είτε τα δικά τους είτε των παιδιών τους έχουν αρχίσει και ανηφορίζουν, δίνοντας έτσι το παράδειγμα ότι η παχυσαρκία ή γενικότερα το βάρος είναι κάτι που αντιμετωπίζεται με σωστό όμως τρόπο.
Αντιμετώπιση της Παχυσαρκίας
Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας χρειάζεται αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες. Αυτό δεν σημαίνει ότι χρειάζεται να μπούμε σε επίπονες και βλαβερές για τον οργανισμό δίαιτες, αλλά σε μία πιο ισορροπημένη διατροφή, που θα μας βοηθήσει να πετύχουμε το σωστό αποτέλεσμα. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε τυχεροί με την μεσογειακή διατροφή που αν την ακολουθήσουμε θα έχουμε πολλά οφέλη. Το πρόβλημα δεν παρουσιάζεται τόσο στο “πόσο τρώμε”, όσο στο “τι τρώμε”, στην ποιότητα δηλαδή των τροφών που καταναλώνουμε.
Η άσκηση επίσης, μας βοηθάει να καίμε περισσότερες θερμίδες και να κρατάμε τον οργανισμό μας σε φόρμα.
Μπορούμε λοιπόν με τον συνδυασμό της διατροφής και την αποφυγή της καθιστικής ζωής και διάφορες αλλαγές στην καθημερινότητα μέσα από την άσκηση, να πετύχουμε πολύ καλά αποτελέσματα. Μάλιστα είναι ντροπή για την χώρα μας που ήταν υπόδειγμα υγιεινής διατροφής και αθλητισμού, να βρισκόμαστε στις πρώτες θέσεις στην κατάταξη της παχυσαρκίας.
Μερικές συμβουλές
- Μάθετε να τρώτε σπιτικό φαγητό που το μαγειρεύετε χρησιμοποιώντας φρέσκα λαχανικά, ψάρια, όσπρια, δημητριακά.
- Αποφύγετε τα έτοιμα φαγητά
- Χρησιμοποιείστε μόνο ελαιόλαδο για την καλή υγεία της καρδιάς, αλλά και αυτό με μέτρο.
- Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών, χρησιμοποιήστε προϊόντα ολικής άλεσης
- Καταναλώστε φρούτα και λαχανικά
- Μην καταφεύγετε τόσο εύκολα σε προϊόντα light, χρειάζεται και εκεί μέτρο
- Ασκηθείτε, μάθετε να περπατάτε έστω και 2 τετράγωνα κάθε μέρα, αν δεν μπορείτε να γυμναστείτε με άλλους τρόπους. Πηγαίνετε με τα πόδια για τις “μικροδουλειές” που έχετε να κάνετε ή ακόμη και με ποδήλατο. Ανεβείτε από τις σκάλες και μην χρησιμοποιείτε τόσο συχνά το ασανσέρ. Η σωματική άσκηση είναι πολύ σημαντική. Δεν είναι τυχαίο ότι ή έλλειψή της αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα της παχυσαρκίας.
- Aπό τον Νευρολόγο-Ψυχίατρο Θάνο Ασκητή.
