ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ
Η ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι η επέμβαση η οποία αντιμετωπίζει την χρόνια αρθρίτιδα του γόνατος. Τα αίτια αυτής μπορεί να είναι η οστεοαρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η μετατραυματική αρθρίτιδα του γόνατος και η οστεονέκρωση.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις παρατηρείται στην άρθρωση του γόνατος φθορά του αρθρικού χόνδρου και των συνδέσμων του γόνατος, με αποτέλεσμα την σταδιακή καταστροφή της άρθρωσης.
Αποτέλεσμα της αρθρίτιδας είναι η παρουσία έντονου πόνου στο γόνατο και η σημαντική μείωση της σωματικής δραστηριότητας του ασθενούς. Σε περιπτώσεις βαρείας αρθρίτιδας ο ασθενής αισθάνεται πόνο και κατά την ανάπαυση ή ακόμα και νυχτερινό πόνο που δεν υφίεται με τα παυσίπονα. Σε τελικά στάδια της νόσου παρατηρείται μείωση του εύρους κίνησης του γόνατος , σημαντική παραμόρφωση και έντονη δυσκαμψία.
Η ολική αρθροπλαστική του γόνατος είναι η χειρουργική επέμβαση που θα δώσει λύση σε όλα αυτά τα προβλήματα του ασθενούς. Στόχο έχει την αντικατάσταση των φθαρμένων επιφανειών του γόνατος με μια τεχνητή άρθρωση. Δεν αντικαθίσταται το ίδιο το γόνατο, αλλά αφαιρείται μόνο τμήμα της φθαρμένης επιφάνειας του μηρού και της κνήμης. Στην θέση τους τοποθετούνται οι μεταλλικές προθέσεις, που είναι ίδιου πάχους.
Οι προθέσεις της ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος κατασκευάζονται από κράματα μετάλλων (τιτάνιο, χρώμιο-κοβάλτιο και πρόσφατα από κεραμικό), που αρθρώνονται μεταξύ τους με την βοήθεια ενός πλαστικού ένθετου, κατασκευασμένο από πολυαιθυλένιο. Η στήριξή τους πάνω στο οστό γίνεται είτε με βιολογικό τρόπο άμεσης συμπίεσης, είτε με την χρήση ακρυλικού τσιμέντου.
Οι πρόσφατες ιατρικές μελέτες έχουν αναδείξει ότι η επιτυχία της ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος πλησιάζει σε επιτυχία το 90-95% τα πρώτα 10 χρόνια. Η αρθροπλαστική θα προσφέρει στον ασθενή την επιστροφή στις καθημερινές του δραστηριότητες, την εξάλειψη του πόνου και την επανάκτηση της λειτουργικότητας των κινήσεων του γόνατος.
ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ
Η τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητας (Μ.Ι.S. – Minimally Invasive Surgery), αποτελεί την πιο σύγχρονη εξέλιξη στις χειρουργικές προσπελάσεις της ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος. Η καινοτομία της έγκειται στο ότι η επέμβαση εκτελείται διαμέσου μια μικρής τομής της τάξεως των 10 εκατοστών. Σε σύγκριση με τις παλαιότερες τεχνικές υπερτερεί, γιατί οι τομές των κλασσικών χειρουργικών προσπελάσεων είναι συνήθως 16-20 εκατοστά.
Η τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητας Μ.Ι.S. μειώνει σημαντικά τις κακώσεις στα μαλακά μόρια και στους μυς που περιβάλλουν το γόνατο. Το μεγαλύτερο όμως πλεονέκτημα της είναι ότι δεν κόβεται ο επιγονατιδικός τένοντας, που είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που συμβάλλει στην κίνηση της άρθρωσης και παρέχει σταθερότητα και δύναμη στο γόνατο.
Με βάση το μικρότερο τραύμα στους μυς και στους τένοντες, η τεχνική της ελάχιστης επεμβατικότητας μπορεί να προσφέρει στον ασθενή σημαντικά οφέλη μετά το χειρουργείο. Μειώνει σημαντικά τον μετεγχειρητικό πόνο και προσφέρει στον ασθενή γρηγορότερη αποκατάσταση.
ασθενής 20 ημέρες μετά το χειρουργείο
- Μικρότερη απώλεια αίματος. Μικρότερη τομή και μικρότερο χειρουργικό τραύμα σημαίνει μικρές απώλειες αίματος και λιγότερες ανάγκες για μετάγγιση αίματος.
- Ταχύτερη αποκατάσταση της κινητικότητας. Ο ασθενής είναι σε θέση από την επόμενη μέρα του χειρουργείου να εκτελεί κινήσεις κάμψης και έκτασης του γόνατος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται αισθητά ο χρόνος που χρειάζεται ο ασθενής για να επιτύχει την πλήρη έκταση και κάμψη της άρθρωσης.
Κίνηση του γονάτος την πρώτη μετεγχειριτική ημέρα - Επιτάχυνση της διαδικασίας ανάρρωσης. Ο ασθενής μπορεί από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα να βαδίζει, με τη βοήθεια του φυσιοθεραπευτή. Στόχος είναι να επιτευχθεί, κατά την διάρκεια της νοσηλείας του, άνετη βάδιση και να είναι σε θέση να ανέβει και να κατέβει σκάλες.
- Λιγότερες ημέρες παραμονής στο νοσοκομείο. Με την άμεση κινητοποίηση που μπορεί να επιτύχει ο ασθενής μετά το χειρουργείο, δεν χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο πάνω από 4-5 ημέρες, σε συνάρτηση πάντα με την γενική του φυσική κατάσταση.
5.Συντομότερη επιστροφή στην εργασία. Συνήθως η φάση αυτή διαρκεί περίπου 2-3 μήνες. Πολλοί εργαζόμενοι όμως, ειδικά αυτοί που κάνουν καθιστική εργασία μπορούν να επιστρέψουν νωρίτερα. Επίσης σε σύντομο χρονικό διάστημα ο ασθενής είναι σε θέση να οδηγήσει ο αυτοκίνητό του και να πραγματοποιήσει, υπό προϋποθέσεις ήπιες αθλητικές δραστηριότητες. Σημειωτέον ότι κάθε ασθενής είναι μια ξεχωριστή περίπτωση, συνεπώς ο γιατρός θα υποδείξει πότε είναι ο κατάλληλος χρόνος επιστροφής στις δραστηριότητες αυτές.
ασθενής βαδίζει ελεύθερα 40 ημέρες μετά το χειρουργείο
ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΗ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ (COMPUTER) ΚΑΙ ΠΛΟΓΗΣΗ (NAVIGATION)
Υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι έχουν υποστεί βαρειές συνδεσμικές βλάβες και οι σύνδεσμοι είναι κατεστραμμένοι, με αποτέλεσμα μεγάλες δυσμορφίες και αποκλίσεις του ανατομικού άξονα. Στις περιπτώσεις αυτές η τεχνική της ελάχιστης επεμβατικότητας (Μ.Ι.S.) μπορεί να συνδυαστεί με ψηφιακή υποβοήθηση (computer assisted surgery) ή με πλοήγηση (navigation).
Με αυτές τις εξελιγμένες τεχνικές έχει την δυνατότητα ο χειρουργός να διορθώσει με απόλυτη ακρίβεια πολύ μεγάλες παραμορφώσεις. Το κομπιούτερ ή ο πλοηγός δίνει σε απόλυτη διάσταση, μέσω λογισμικού, απεικονιστικές μετρήσεις για τον βαθμό των αποκλίσεων των φυσιολογικών αξόνων του γόνατος. Παράλληλα μπορεί να υπολογίσει τις ακριβείς διαστάσεις όλων των παρεμβάσεων που καλείται να κάνει ο χειρουργός (π.χ. τα ¨κοψίματα¨ των φθαρμένων τμημάτων των οστών και την εξισορρόπηση των συνδέσμων και των μαλακών μορίων). Επίσης είναι δυνατόν να υπολογίσουμε τα ακριβή μεγέθη των προθέσεων που θα χρησιμοποιήσουμε, με αποτέλεσμα την σωστότερη τοποθέτηση των προθέσεων.
ΜΟΝΟΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ
Είναι μια επέμβαση μερικής αρθροπλαστικής του γόνατος, κατά την οποία γίνεται αντικατάσταση μόνο του κατεστραμμένου διαμερίσματος του γόνατος. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων αναφέρεται στο έσω διαμέρισμα του γόνατος. Αποτελεί την λογική χειρουργική επιλογή, όταν η αρθρίτιδα του γόνατος εμφανίζεται κ περιορίζεται σε ένα μόνο διαμέρισμα, και όχι ολόκληρη την άρθρωση.
Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο και γρήγορη αποκατάσταση, εφ όσον οι δομές του φυσιολογικού γόνατος παραμένουν ανέπαφες σε ποσοστό 70%. Έχει μικρή νοσηρότητα και άριστο αποτέλεσμα. Σε συνδυασμό με την τεχνική της ελάχιστης επεμβατικότητας μπορεί να δώσει άριστα μακροχρόνια αποτελέσματα.
Υπάρχουν όμως συγκεκριμένα κριτήρια που πρέπει να εξεταστούν για να γίνει η επιλογή του κατάλληλου ασθενούς. Δεν είναι όλοι οι ασθενείς με αρθρίτιδα γόνατος υποψήφιοι για να υποβληθούν σε μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική. Μόνο το 5% των ασθενών είναι κατάλληλοι για την επέμβαση αυτή. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι προφυλάξεις και οι περιορισμοί μετά από κάθε τύπου αρθροπλαστική είναι οι ίδιες.
Ο Ορθροπαιδικός θα πρέπει να ελέγξει αν ο ασθενής έχει τις συγκεκριμένες ενδείξεις για μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική του γόνατος, οι οποίες είναι οι παρακάτω:
- Ο ασθενής θα πρέπει να έχει αρθρίτιδα περιορισμένη στο ένα διαμέρισμα.
- Η κατάσταση των συνδέσμων του γόνατος θα πρέπει να είναι πολύ καλή, και ειδικά του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου και του έσω πλάγιου συνδέσμου, οι οποίοι πρέπει να είναι ανέπαφοι.
- Η τυχόν παραμόρφωση που μπορεί να παρουσιάζει το γόνατο, να είναι μικρή και διορθώσιμη.
- Το γόνατο πρέπει να έχει ένα καλό εύρος κίνησης και να μην παρουσιάζει σημεία δυσκαμψίας.
Ελεύθερη βάδιση ασθενούς 20 μέρες μετεγχειρητικά
Κάμψη και έκταση γονάτος 20 ημέρες μετά το χειρουργείο
- Ο ασθενής δεν πρέπει να έχει ατομικό ιστορικό ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
- Τέλος μεγάλη σημασία έχει το βάρος του ασθενούς, η ηλικία του αλλά και το επίπεδο δραστηριότητάς του. Είναι μια πολύ καλή επιλογή για ασθενείς νεώτερους των 60 ετών, που δεν θέλουν να υποβληθούν σε μια μεγάλη χειρουργική επέμβαση.
Σε σχέση με την ολική αρθροπλαστική του γόνατος, η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική έχει αρκετά πλεονεκτήματα. Παραμένουν ακέραιοι και οι δύο χιαστοί σύνδεσμοι. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι το γόνατο διατηρεί την κινητικότητά του κοντά στα επίπεδα ενός φυσιολογικού γόνατος. Επίσης τόσο το εύρος κίνησης του γόνατος, όσο και η σταθερότητά του είναι πολύ κοντά στην φυσιολογική κινηματική της άρθρωσης. Το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική του γόνατος, αντικαθιστά μόνο το 30% της αρθρικής επιφάνειας.
Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική είναι σήμερα μια αξιόπιστη λύση για τον ασθενή με εντοπισμένη αρθρίτιδα στο ένα διαμέρισμα του γόνατος. Πρέπει να γίνεται πολύ καλή επιλογή ασθενούς, ο οποίος θα πληρεί τα κριτήρια και τις ενδείξεις για μια ασφαλή χειρουργική επέμβαση. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις μπορεί να προσφέρει ένα άριστο λειτουργικό αποτέλεσμα για αρκετά χρόνια.
Aπο τον ορθοπαιδικό χειρουργό Κωνσταντίνο Παπαναστασόπουλο
