Κάποια από τα συνηθέστερα συμπτώματα που ταλαιπωρούν κυρίως νέους ανθρώπους παραγωγικής ηλικίας είναι η καούρα, ο οπισθοστερνικός καυστικός πόνος, οι όξινες αναγωγές (ξινίλες), η δυσκαταποσία και η δύσοσμη αναπνοή. Οι ενοχλήσεις αυτές συνήθως σχετίζονται με τη λήψη των γευμάτων και μπορεί να διαρκούν πολλές ώρες στη διάρκεια της ημέρας, δημιουργώντας δυσάρεστη αίσθηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανίζονται ακόμα και με άδειο το στομάχι, κυρίως το βράδυ με την κατάκλιση ή κατά τη σωματική δραστηριότητα και την επίκυψη του σώματος.
Ο Ενδοσκόπος Χειρουργός Δρ Ιωάννης Σαρητζόγου απαντά στις ερωτήσεις μας για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, στη συνέντευξη που ακολουθεί.
Ποιος μηχανισμός δημιουργεί τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;
Η συνηθέστερη αιτία των ενοχλήσεων που προαναφέραμε είναι το χημικό έγκαυμα του οισοφάγου, που προκαλείται από την παλινδρόμηση του γαστρικού οξέος. Όταν ο κατώτερος οισοφαγικός σφικτήρας δεν λειτουργεί σωστά, τότε το όξινο καυστικό περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί στον οισοφάγο, προκαλώντας διάβρωση του βλεννογόνου του. Η παθολογική αυτή κατάσταση ονομάζεται γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Η συχνή παλινδρόμηση των οξέων του στομάχου προς τον οισοφάγο προκαλεί βλάβη του βλεννογόνου του, δηλαδή οισοφαγίτιδα.
Η οισοφαγίτιδα είναι μια ύπουλη, χρόνια εξελισσόμενη πάθηση, που αν αφεθεί χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει ουλώδη στένωση του οισοφάγου με επιδείνωση των συμπτωμάτων (δυσφαγία) αλλά κυρίως, εξελίσσεται στην προ καρκινική κατάσταση που ονομάζεται οισοφάγος Barrett.
Τι προκαλεί την οισοφαγίτιδα;
- Η διαφραγματοκήλη, δηλαδή η παθολογική κατάσταση που συμβαίνει όταν, δια μέσω του διαφράγματος, διέρχεται τμήμα του στομάχου ή/και του κατώτερου οισοφάγου, προς τη θωρακική κοιλότητα. Αξίζει να αναφερθεί ότι μεγάλες διαφραγματοκήλες μπορεί να ευθύνονται και για την κολπική μαρμαρυγή της καρδιάς.
- Η ανεπάρκεια του κατώτερου οισοφαγικού σφικτήρα, η ατελής δηλαδή λειτουργική σύγκληση του σφικτήρα που βρίσκεται στο τελικό τμήμα του οισοφάγου, στο σημείο που ο οισοφάγος ενώνεται με το στομάχι.
- Η αχαλασία του οισοφάγου, δηλαδή η παθολογική κατάσταση αδυναμίας διάνοιξης του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, προκαλεί οισοφαγίτιδα λόγω παρατεταμένης στάσης των τροφών στον οισοφάγο.
Πώς γίνεται η διάγνωση της οισοφαγίτιδας;
Η αρχική διάγνωση τίθεται από τις ενοχλήσεις και τα συμπτώματα του ασθενούς. Οι συνήθεις εξετάσεις που προτείνονται για την επιβεβαίωση της οισοφαγίτιδας, την ταυτοποίηση της αιτίας και κυρίως την αναγνώριση του βαθμού βλάβης του οισοφάγου είναι η γαστροσκόπηση και η μανομετρία.
Ποια είναι η θεραπεία;
Στα αρχικά στάδια η θεραπεία της οισοφαγίτιδας αντιμετωπίζεται με την χορήγηση φαρμάκων, με παράλληλη βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, την αποφυγή ορισμένων τροφών, του αλκοόλ, του καπνού και την απώλεια βάρους.
Στις περιπτώσεις που η φαρμακευτική αγωγή αποτυγχάνει να θεραπεύσει την οισοφαγίτιδα ή στις περιπτώσεις που η νόσος υποτροπιάζει, τότε η νόσος θα πρέπει να αντιμετωπίζεται χειρουργικά.
Ποια είναι η χειρουργική αντιμετώπιση;
Η επέμβαση εκλογής για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της οισοφαγίτιδας είναι η θολοπλασπική κατά Nissen. Πρόκειται για μια πραγματικά σωτήρια επέμβαση που αντιμετωπίζει αιτιολογικά την πάθηση της οισοφαγίτιδας. Απαλλάσσει τον πάσχοντα από την ανάγκη της φαρμακευτικής αγωγής και την επιβολή των διατροφικών απαιτήσεων. Απαλλάσσει από τα ενοχλητικά συμπτώματα, αλλά κυρίως προλαμβάνει τις δυσμενείς επιπλοκές της νόσου.
Η επέμβαση γίνεται ρομποτικά ή λαπαροσκοπικά, μέσω 4-5 οπών χωρίς τομές. Η επέμβαση διαρκεί περίπου μιάμιση ώρα και ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο είναι μόλις μία ημέρα. Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο δεν χορηγείται καμία αγωγή, ενώ στη συντριπτική πλειοψηφία, δεν χρειάζεται κανένα παυσίπονο.
Προτείνεται διατροφή με μαλακές τροφές για το διάστημα των πρώτων δύο εβδομάδων ενώ την τρίτη εβδομάδα, τα γεύματα είναι μικρά, συχνά και πολύ καλά μασημένα. Μετά το τέλος της τρίτης εβδομάδας, δεν χρειάζεται κανένας περιορισμός στην ποσότητα ή το είδος της διατροφής.
Το ποσοστό επιτυχούς θεραπευτικής αντιμετώπισης της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης με τη θολοπλαστική κατά Nissen είναι πολύ υψηλό, άνω του 95%.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο Ιπποκράτης «Οκόσα φάρμακα ουκ ιήται, σίδηρος ιήται», δηλαδή όσα δεν θεραπεύονται με τα φάρμακα, θεραπεύονται με το νυστέρι.
Από τον Ενδοσκόπο Χειρουργό Δρ. Ιωάννη Σαρητζόγου
