Η νόσος των καρωτίδων, δηλαδή ως επί το πλείστον, η στένωση ή η απόφραξη της μίας ή και των δύο καρωτίδων αρτηριών ως αποτέλεσμα αρτηριοσκλήρωσης είναι μία από τις κύριες αιτίες πρόκλησης ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ο Αγγειοχειρουργός, Δρ Χρίστος Δημόπουλος μας δίνει στη συνέντευξη που ακολουθεί τα βήματα που πρέπει να γίνουν για τη διάγνωση και αντιμετώπιση της καρωτιδικής νόσου.
Τι εννοούμε όταν λέμε «νόσο των καρωτίδων»;
Με την πάροδο του χρόνου, παράγοντες κινδύνου όπως η γήρανση, το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή χοληστερόλη, η παχυσαρκία, το θετικό οικογενειακό ιστορικό για αρτηριοσκλήρυνση προκαλούν μια τοπική φλεγμονώδη αντίδραση στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών, με αποτέλεσμα το αρτηριακό δίκτυο να υφίσταται αρτηριοσκληρωτικές αλλοιώσεις.
Η εναπόθεση λίπους, ασβεστίου, φλεγμονωδών κυττάρων και άλλων συστατικών στο εσωτερικό του τοιχώματος των αρτηριοσκληρωτικών αρτηριών έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία των αθηρωματικών πλακών. Όταν οι αθηρωματικές πλάκες δημιουργούνται στις καρωτίδες, τότε μιλάμε για τη «νόσο των καρωτίδων». Η αύξηση της διαμέτρου των πλακών αυτών, έχει ως αποτέλεσμα τη στένωση του αυλού των καρωτίδων, τη μείωση της παροχής αίματος στον εγκέφαλο και συνεπώς τον δυνητικό κίνδυνο εμφάνισης ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ποια είναι τα συμπτώματα της καρωτιδικής νόσου;
Εάν έχετε στένωση της έσω καρωτίδας, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου με πιθανές συνέπειες, όπως διαταραχές ομιλίας και όρασης, παράλυση ή μούδιασμα των άκρων, αστάθεια βάδισης και δια βίου αναπηρίες.
Πώς μπορεί να διαγνωσθεί η στένωση των καρωτίδων;
Το έγχρωμο υπερηχογράφημα (triplex) καρωτίδων και σπονδυλικών αρτηριών αποτελεί την εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της «νόσου των καρωτίδων». Είναι εύκολη, προσιτή μέθοδος και παρέχει αξιόπιστες πληροφορίες όσον αφορά την παρουσία αθηρωματικών πλακών και θρόμβου στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών. Εκτός από το triplex και άλλες μέθοδοι όπως η μαγνητική / αξονική αγγειογραφία και η ψηφιακή αφαιρετική αγγειογραφία χρησιμοποιούνται για να δώσουν μια λεπτομερέστερη εικόνα της κατάστασης των καρωτίδων.
Ποιος ασθενής πρέπει να ελεγχθεί;
Έρευνες έχουν δείξει ότι από την ηλικία των 65 ετών, ο κίνδυνος ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου αυξάνεται σημαντικά, καθώς έως και το 15 % των ατόμων αυτής της ηλικιακής ομάδας έχουν σοβαρή στένωση των καρωτίδων τους.
Σύμφωνα με τις οδηγίες (Society for Vascular Surgery, SVS) σε κάθε ενήλικα ≥ 55 ετών με τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου για αρτηριοσκλήρυνση (κάπνισμα, αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, υπερλιπιδαιμία, θετικό οικογενειακό ιστορικό) ή με εγκατεστημένη στεφανιαία νόσο, είναι αναγκαίο να πραγματοποιείται προληπτικός έλεγχος για στένωση καρωτίδων μέσω triplex.
Πότε πρέπει να χειρουργηθώ;
Η βασική ένδειξη για τη χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου είναι όταν πρόκειται για συμπτωματικές στενώσεις άνω του 50% και ασυμπτωματικές άνω του 70%. Η επεμβατική αποκατάσταση περιλαμβάνει δύο τεχνικές: την ανοικτή χειρουργική μέθοδο (καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή) και την ενδοαγγειακή μέθοδο (διαδερμική αγγειοπλαστική με τοποθέτηση ενδονάρθηκα).
Ανοικτά ή ενδοαγγειακά είναι καλύτερα;
Η ανοικτή ενδαρτηρεκτομή της καρωτίδας χρησιμοποιείται ως μέθοδος εκλογής, καθώς παρουσιάζει 50% χαμηλότερο διεγχειρητικό κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου. Γίνεται μέσω μίας τομής στην πλάγια τραχηλική χώρα. Η αρτηρία διανοίγεται κατά μήκος και από αυτή αφαιρείται με ακρίβεια η αθηρωματική πλάκα που τη στενεύει.
Σε εκλεκτικές περιπτώσεις η ενδοαγγειακή αντιμετώπιση λαμβάνει θέση, όταν ο ασθενής έχει «εχθρικό» τράχηλο (ακτινοβολία τραχήλου, ασθενείς με τραχειοτομία, λοίμωξη, συρίγγιο, προηγούμενη ενδαρτηρεκτομή με επαναστένωση), παράλυση ετερόπλευρου λαρυγγικού νεύρου, ανατομικά υψηλή στένωση μη προσπελάσιμη χειρουργικά, σε ασθενείς υψηλού κινδύνου (σοβαρές καρδιολογικές παθήσεις ή σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια).
Τι κάνω αν η καρωτίδα μου είναι κλειστή χωρίς συμπτώματα;
Η διαχείριση της χρόνιας απόφραξης της έσω καρωτίδας περιλαμβάνει κυρίως, στρατηγικές για τη μείωση του κινδύνου μελλοντικών εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διακοπή του καπνίσματος, η υγιεινή διατροφή και η τακτική άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού και στη βελτίωση της συνολικής υγείας. Επιπλέον η φαρμακευτική αγωγή για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, της υπερλιπιδαιμίας, του σακχαρώδους διαβήτη και της αποφυγής δημιουργίας θρόμβων αίματος αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της συντηρητικής θεραπείας της «νόσου των καρωτίδων».
Από τον Αγγειοχειρουργό, Δρ. Χρίστο Δημόπουλο (www.drdimopoulos.gr)
