Η κνίδωση εκ ψύχους είναι μία δερματική αντίδραση που εκδηλώνεται μέσα σε λίγα λεπτά και συνήθως στη φάση επαναθέρμανης μετά την έκθεση σε κρύο ερέθισμα. Το κρύο ερέθισμα μπορεί να είναι κρύος αέρας, νερό (σε ντουζ, πλύσιμο χεριών), έκθεση του δέρματος σε αέρα από κατάψυξη (είτε σε σπίτι είτε ακόμη και σε super market) αλλά και κρύα βροχή.
Δεν είναι μία κατάσταση που ταλαιπωρεί μόνο τον χειμώνα τους ασθενείς αντίθετα με ό,τι κάποιος μπορεί να πιστεύει. Το καλοκαίρι η έκθεση σε πισίνα, θάλασσα, ποτάμι όταν η θερμοκρασία στο εξωτερικό περιβάλλον είναι υψηλή, ενώ αυτή του νερού είναι αρκετούς βαθμούς χαμηλότερη, μπορεί να είναι η αιτία ανάπτυξης κνίδωσης εκ ψύχους στους ασθενείς.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εμφάνιση ερυθρότητας, κνησμό (φαγούρα), πομφούς (εξάνθημα ανάγλυφο σαν “τσιμπήματα κουνουπιών” ή σαν “γεωγραφικός χάρτης”) ή/και αγγειοοίδημα (πρήξιμο), που όμως είναι σπανιότερο συγκριτικά με τις περιπτώσεις αυθόρμητης, δηλαδή χωρίς συγκεκριμένο ερέθισμα, κνίδωσης. Αναλυτικότερα τα συμπτώματα της κνίδωσης εκ ψύχους, μπορεί να είναι:
- εξάνθημα μικρής διάρκειας σε περιοχή του δέρματος που εκτέθηκε στο κρύο (πρόσωπο, χέρια, πόδια)
- οίδημα των χεριών σε πλύσιμο με κρύο νερό ή σε κράτημα ψυχρών αντικειμένων (π.χ. ποτήρι με πάγο)
- οίδημα στα χείλη σε κατανάλωση παγωμένων υγρών, παγωτού κ.ά. Η περίπτωση αυτή ευτυχώς είναι εξαιρετικά σπάνια.
- συστηματικές (γενικευμένες) αντιδράσεις με εξανθήματα, κνησμό και παράλληλα συμμετοχή από γαστρεντερικό (κοιλιακό άλγος, ναυτία, έμετος), πτώση της πίεσης, δύσπνοια (αναφυλαξία). Τα τελευταία συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται όταν υπάρχει ολοσωματική έκθεση σε κρύο ερέθισμα και κυρίως σε θάλασσα, πισίνα, ποτάμι. Είναι η μοναδική μορφή χρόνιας κνίδωσης που μπορεί να είναι επικίνδυνη για τον ασθενή και πρέπει να γίνει άμεση αντιμετώπισή της.
Η διάγνωση τίθεται συνήθως από το ιστορικό από τον Αλλεργιολόγο και το τεστ πάγου. Παράλληλα, γίνεται ένας βασικός έλεγχος, ο οποίος αποσκοπεί στην αναζήτηση πιθανών παθολογικών καταστάσεων που μπορεί να συνυπάρχουν.
Δυστυχώς, αιτιολογική θεραπεία για την κνίδωση εκ ψύχους δεν υπάρχει. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις που μια υποκείμενη νόσος είναι ο αιτιολογικός παράγοντας της κνίδωσης.
Για τους περισσότερους ασθενείς, η αντιμετώπιση του προβλήματος γίνεται συνήθως με λήψη αντιισταμινικών καθώς και με συγκεκριμένες οδηγίες αναλόγως του ιστορικού. Σε δυσκολότερες περιπτώσεις, από του στόματος κορτικοστεροειδή αλλά και νεότερες θεραπείες μπορεί να έχουν θέση.
Η συνταγογράφηση αδρεναλίνης κρίνεται απαραίτητη στα άτομα που έχουν ιστορικό συστηματικών αντιδράσεων σε έκθεση σε ψύχος. Ζητήστε τη συμβουλή αλλεργιολόγου, για να σας δώσει κατάλληλες οδηγίες και να σας προτείνει και την κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση για να διαχειριστείτε την κνίδωση εκ ψύχους που σας ταλαιπωρεί.
Από την Αλλεργιολόγο Παίδων & Ενηλίκων, Σοφία Β. Κωστούδη (www.kostoudi.gr)
