Με τον όρο «λαπαροσκοπική υστερεκτομή» αναφερόμαστε στη χειρουργική επέμβαση κατά την οποία γίνεται αφαίρεση της μήτρας, διαμέσου μικρών τομών στην κοιλιά, που δεν υπερβαίνουν σε μέγεθος το ένα εκατοστό. Με τον τρόπο αυτό, είναι δυνατό ένα ανατομικό όργανο που έχει φυσιολογικά μέγεθος 5-6 εκατοστά, να αφαιρεθεί μέσω μικρών τομών 5 χιλιοστών ή ενός εκατοστού, χρησιμοποιώντας τις αρχές και μεθόδους της λαπαροσκοπικής χειρουργικής.
Ο Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας Σταμάτιος Πετούσης μας μιλάει αναλυτικά για τα πλεονεκτήματα και τον τρόπο διεξαγωγής της επέμβασης.
Σε ποιες περιπτώσεις έχουμε ένδειξη για διενέργεια λαπαροσκοπικής υστερεκτομής;
Η κύρια ένδειξη αφορά στις περιπτώσεις διάγνωσης καρκίνου του ενδομητρίου, ενώ είναι δυνατή πλέον σε εξειδικευμένα χέρια και η λαπαροσκοπική προσέγγιση για περιπτώσεις αρχόμενου καρκίνου ωοθήκης.
Επιπρόσθετες ενδείξεις αφαίρεσης της μήτρας μπορούν να αποτελούν προκαρκινικές καταστάσεις, όπως η υπερπλασία του ενδομητρίου καθώς και καλοήθεις παθήσεις, όπως τα πολλαπλά λειομυώματα και οι επίμονες παθολογικές αιμορραγίες από τη μήτρα, ειδικά στην περίπτωση κατά την οποία έχουν αποτύχει λοιποί τρόποι συντηρητικής αντιμετώπισης. Βεβαίως, πάντοτε στη λήψη της απόφασης για την αφαίρεση της μήτρας λαμβάνεται υπόψιν η ηλικία της γυναίκας και φυσικά η επιθυμία και δυνατότητα τεκνοποίησης.
Πώς ακριβώς γίνεται η επέμβαση;
Η διενέργεια της επέμβασης λαπαροσκοπικά περιλαμβάνει συνοπτικά τους κάτωθι βασικούς χειρουργικούς χειρισμούς. Διαμέσου μιας μικρής τομής του δέρματος γίνεται είσοδος μίας λεπτής βελόνης με την οποία επιτελείται το λεγόμενο πνευμοπεριτόναιο, δηλαδή η διάταση της κοιλιάς με επαρκή ποσότητα αέρα. Εν συνεχεία, τοποθετείται το κεντρικό trocar (ειδικό εργαλείο-δίαυλος), μέσω του οποίου εισέρχεται ειδική camera, η οποία προβάλλει την εικόνα από το εσωτερικό της κοιλιάς σε μεγέθυνση. Εν συνεχεία, γίνεται η είσοδος 3 πρόσθετων trocars, μέσω των οποίων θα εισαχθούν τα χειρουργικά εργαλεία που θα πραγματοποιήσουν την επέμβαση. Συνολικά απαιτούνται 4 μικρές τομές από 0,5 έως 1 εκατοστό, ενώ οι θέσεις τοποθέτησής τους προσαρμόζονται με βάση το μέγεθος της μήτρας και την ένδειξη χειρουργικής εξαίρεσης.
Γιατί η ασθενής να διαλέξει αυτή τη μέθοδο από το ανοιχτό χειρουργείο;
Καταρχάς, η διενέργεια της λαπαροσκοπικής υστερεκτομής είναι απολύτως ασφαλής και εφικτή ακόμα και για μεγάλου μεγέθους μήτρες, σε εξειδικευμένα χέρια ιατρών που έχουν περάσει ανάλογη πιστοποιημένη εκπαίδευση σε κέντρα του εξωτερικού.
Η λαπαροσκοπική υστερεκτομή είναι μία επέμβαση που διαρκεί το μέγιστο 1,5 ώρα και συνδέεται με σημαντικά μειωμένη ποσότητα απώλειας αίματος, γρηγορότερη κινητοποίηση της ασθενούς, σημαντικά μειωμένο χρόνο νοσηλείας και ακόμα και σε ογκολογικές περιπτώσεις ανάλογα αποτελέσματα με την ανοικτή μέθοδο. Η ασθενής, είναι δυνατό να εξέλθει την επόμενη μετεγχειρητική ημέρα, να έχει 3-4 μικρές τομές του 0,5-1 εκατοστού και να επιστρέψει το πολύ σε 1 εβδομάδα στα συνήθη επίπεδα δραστηριότητας, αντί να έχει μία μεγάλη τομή 10 εκατοστών, να λάβει εξιτήριο σε 4 ημέρες και να απαιτείται περίπου 1 μήνας αποκατάστασης.
Ειδικά στις περιπτώσεις καρκίνου του ενδομητρίου, η λαπαροσκοπική προσέγγιση δίνει τη δυνατότητα διενέργειας της μεθόδου του φρουρού λεμφαδένα, η οποία, σύμφωνα με τις νεότερες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Γυναικολογικής Ογκολογίας (ESGO), είναι απαραίτητη για τη σταδιοποίηση κάθε περίπτωσης αρχόμενου καρκίνου του ενδομητρίου.
Ενδεικτικά, μάλιστα, η ESGO θέτει ως ελάχιστο όριο στους εξειδικευμένους ιατρούς να εκτελούν τουλάχιστον το 60% των επεμβάσεων για καρκίνο του ενδομητρίου λαπαροσκοπικά, γεγονός που καταδεικνύει την έμφαση στη λαπαροσκοπική χειρουργική αλλά και την ασφάλεια της μεθόδου.
Συμπερασματικά, τι θα είχατε να συμβουλεύσετε τις υποψήφιες για υστερεκτομή ασθενείς;
Η λαπαροσκοπική υστερεκτομή δε θα πρέπει πλέον να θεωρείται πρωτοποριακή χειρουργική επέμβαση, αλλά θα πρέπει να αποτελεί την πρώτη επιλογή για κάθε αντίστοιχη περίπτωση, πλην φυσικά των περιπτώσεων, όπου για λόγους που σχετίζονται με τον ασθενή ή το υπερβολικά μεγάλο μέγεθος της μήτρας είναι αδύνατη η πραγματοποίηση.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό η ασθενής να απευθύνεται σε κατάλληλα εξειδικευμένο ιατρό, ο οποίος θα εξατομικεύσει την περίπτωση και θα δώσει, με ασφάλεια και γνώση, την πλεονεκτική αυτή θεραπευτική επιλογή στη γυναίκα ασθενή.
Από τον Επίκουρο Καθηγητή Μαιευτικής-Γυναικολογίας Σταμάτιο Πετούση (www.gynecologyhealth.gr)
