Ο κερατόκωνος είναι μία πάθηση του κερατοειδούς του ματιού, όπου η επιφάνεια του παραμορφώνεται προοδευτικά, παίρνοντας μία «κωνική» μορφή. Αυτός είναι και ο λόγος για την ονομασία αυτής της πάθησης κερατοειδής – κώνος. Εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία ή λίγο αργότερα και εξελίσσεται αρχικά σχετικά γρήγορα, ενώ στη συνέχεια επιβραδύνεται ο ρυθμός εξέλιξης και σταματά περίπου στα 35 έτη, χωρίς αυτό να αποτελεί τον απόλυτο κανόνα. Η Χειρουργός Οφθαλμίατρος, κυρία Παρασκευή Ζώττα ¨σκιαγραφεί¨ την πάθηση και απαντά στις ερωτήσεις μας.
– Γιατρέ, ποια είναι η αιτιολογία εμφάνισης του κερατόκωνου και τι συμπτώματα δίνει;
Η αιτιολογία του κερατόκωνου παραμένει άγνωστη. Φαίνεται ότι έχει μια κληρονομική προδιάθεση, χωρίς όμως να την βλέπουμε στο σύνολο των ασθενών. Η συχνότητα του κερατόκωνου είναι 1 στα 2.000 άτομα στο γενικό πληθυσμό, άρα δεν είναι τόσο σπάνια, όπως θεωρούν πολλές φορές οι ασθενείς, όταν ακούν πρώτη φορά τον όρο κερατόκωνος! Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια με την βοήθεια των διαγνωστικών εξετάσεων (τοπογραφία κερατοειδούς) μπορούμε να εντοπίσουμε τον κερατόκωνο σε πρώιμο στάδιο (υποκλινικός κερατόκωνος), πριν ακόμα ο ασθενής να έχει συμπτώματα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να τον διαγιγνώσκουμε ακόμα πιο συχνά.
Τα πρώτα συμπτώματα στην εμφάνιση του κερατόκωνου είναι η αύξηση του αστιγματισμού, κάτι που δεν συμβαίνει στους υγιείς κερατοειδείς, φωτοφοβία, παραμορφωμένη /θολή όραση που δεν διορθώνεται με γυαλιά (μείωση της οπτικής οξύτητας). Συχνά οι ασθενείς παραπονιούνται για δυσκολία σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού και γενικά αισθάνονται μια επιδείνωση στην ποιότητα της όρασης τους. Όσο εξελίσσεται ο κερατόκωνος μειώνεται δραματικά η όραση με αποτέλεσμα να πρέπει οι ασθενείς να φορούν ειδικούς κερατοκωνικούς φακούς επαφής ή να γίνεται ένθεση ειδικών ενδοκεροτοειδικών δακτυλίων για τη βελτίωση της οπτικής οξύτητας τους, ενώ στα τελικά στάδια μπορεί να χρειαστεί μεταμόσχευση κερατοειδούς!
– Με ποια μέσα γίνεται η διάγνωση και πώς θεραπεύεται;
Θεραπεία στον κερατόκωνο ΔΕΝ υπάρχει. Όμως, αν διαγνωστεί έγκαιρα υπάρχει θεραπεία για να μην εξελιχθεί και κατά συνέπεια να μη μειωθεί η όραση του ασθενούς. Είναι από τις οφθαλμολογικές παθήσεις που η έγκαιρη διάγνωση είναι και η λύση του προβλήματος. Και ο λόγος είναι ότι τα τελευταία χρόνια, εφαρμόζεται στους κερατοειδείς με κερατόκωνο η θεραπεία «διασύνδεση κολλαγόνου κερατοειδούς» (Cross Linking) κατά την οποία μετά από την ενστάλαξη μιας φωτοευαίσθητης βιταμίνης (ριβοφλαβίνη) στον κερατοειδή γίνεται ακτινοβόληση με ακτίνες UVA, με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων χημικών δεσμών μεταξύ των μορίων του κολλαγόνου του κερατοειδούς. Αυτό προάγει την αύξηση της σκληρότητας και της ανθεκτικότητας του κερατοειδούς έτσι ώστε να σταματήσει η εξέλιξη του κερατόκωνου. Η τεχνική έχει εξελιχθεί όλα αυτά τα χρόνια, με αποτέλεσμα να αποτελεί μια γρήγορη και ασφαλή διαδικασία και φυσικά έχει ένδειξη σε κερατόκωνους που ακόμα εξελίσσονται. Η διάγνωση είναι πολύ εύκολη με τη βοήθεια της τοπογραφίας του κερατοειδούς, όπου ουσιαστικά γίνεται μια φωτογράφηση και καταγραφή των καμπυλοτήτων και της επιφάνειας του κερατοειδούς.
– Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις για να κάνει κάποιος τοπογραφία κερατοειδούς;
Ναι, είναι η αύξηση του αστιγματισμού και η αδικαιολόγητη επιδείνωση όρασης που δε διορθώνεται με γυαλιά. Θα ήθελα επίσης να επισημάνω πως παιδιά/έφηβοι με ιστορικό αλλεργικών κερατοεπιπεφυκίτιδων έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης κερατόκωνου γιατί έχει αποδειχθεί η μεγάλη συσχέτιση κερατόκωνου με το έντονο τρίξιμο των ματιών, όπως επίσης και όταν κοιμούνται μπρούμυτα πιέζοντας τα μάτια.
Από την Χειρουργό Οφθαλμίατρο, Παρασκευή Ζώττα
