Παλιότερα ο καρκίνος του θυρεοειδούς εκδηλωνόταν σε προχωρημένα στάδια της νόσου. Συχνά οι ασθενείς παρουσιάζονταν για πρώτη φορά στον γιατρό όταν υπήρχαν πλέον μεταστάσεις, συνήθως στους λεμφαδένες του τραχήλου. Σήμερα ο καρκίνος του θυρεοειδούς διαγιγνώσκεται συχνά σε αρχικά στάδια, κυρίως λόγω της ευρείας χρήσης του υπερηχογραφήματος.
Κύριε Σακοράφα, πώς εκδηλώνεται ο καρκίνος θυρεοειδούς;
Συνηθέστερα εμφανίζεται υπό τη μορφή όζου θυρεοειδούς. Ο όζος είναι μία διακριτή ογκόμορφη βλάβη εντός του θυρεοειδούς, που αφορίζεται σαφώς από το παρακείμενο θυρεοειδικό ιστό. Ο όζος, όταν έχει μεγάλη διάμετρο μπορεί να είναι ορατός ή ψηλαφητός. Συχνά εντούτοις ο όζος ανακαλύπτεται σήμερα με το υπερηχογράφημα στο οποίο μπορεί να υποβληθεί ο ασθενής είτε για έλεγχο του θυρεοειδούς ή συχνά για άσχετο λόγο (π.χ. για έλεγχο των καρωτίδων). Οι σύγχρονες συσκευές υπερήχων έχουν τη δυνατότητα να ανιχνεύσουν όζους διαμέτρου λίγων μόλις χιλιοστών.
Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια που αυξάνουν την υποψία να υποκρύπτεται καρκίνος σε έναν όζο θυρεοειδούς;
Τα κριτήρια αυτά βασίζονται σε ευρήματα από:
- Το ιστορικό του ασθενούς (ατομικό / οικογενειακό)
- Την κλινική εξέταση (κυρίως ψηλάφηση)
- Το υπερηχογράφημα
- Κάποιες ειδικές εξετάσεις αίματος (π.χ. καλσιτονίνη για μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς)
Σήμερα η διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς τίθεται με δύο βασικές εξετάσεις: το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και την παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA, Fine-Needle Aspiration). Η παρακέντηση γίνεται υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση. Στο υλικό που αναρροφάται γίνεται κυτταρολογική εξέταση.
Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος θυρεοειδούς;
H χειρουργική αποτελεί τη βασική μέθοδο θεραπείας στον καρκίνο θυρεοειδούς. Η ολική θυρεοειδεκτομή αποτελεί τη συνηθέστερη επιλογή. Εκτός από την αφαίρεση του θυρεοειδούς και ανάλογα με τα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς μπορεί να χρειαστεί να γίνει και αφαίρεση των λεμφαδένων του τραχήλου (λεμφαδενικός καθαρισμός), ανάλογα με τα ευρήματα του υπερηχογραφήματος (χαρτογράφηση λεμφαδένων) και το είδος του καρκίνου.
Στην περίπτωση του διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς (που είναι η συνηθέστερη μορφή καρκίνου) μετά την χειρουργική επέμβαση είναι πιθανό να χρειαστεί συμπληρωματική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο (με βάση τα ευρήματα της βιοψίας) και θεραπεία καταστολής (με χορήγηση σχετικά αυξημένων δόσεων θυρεοειδικών ορμονών). Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο και η θεραπεία καταστολής δεν χορηγούνται στον σπανιότερο μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς.
Πώς εξελίσσεται ο καρκίνος θυρεοειδούς;
Ο διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς (συνηθέστερη μορφή) είναι ένας εξαιρετικά ιάσιμος καρκίνος. Η βιολογική του συμπεριφορά είναι αρκετά ‘καλοήθης’. Με την προϋπόθεση της σωστής θεραπευτικής αντιμετώπισης μπορεί να επιτευχθούν πολύ υψηλά ποσοστά ίασης (δεκαετής επιβίωση > 98 %). Παρά ταύτα, υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστεί μελλοντικά υποτροπή της νόσου στους τραχηλικούς λεμφαδένες. Οι μακρινές μεταστάσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες.
Για την επίτευξη του βέλτιστου θεραπευτικού αποτελέσματος, η αρχική χειρουργική αντιμετώπιση θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ριζική ώστε να εξασφαλιστεί κατά το δυνατόν η οριστική λύση του προβλήματος. Για το λόγο αυτό έχει σημασία η επέμβαση να γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς, που μπορεί να επιλέξει τη σωστή αρχική χειρουργική επέμβαση και να την εκτελέσει με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια.
Από τον Γεώργιο Σακοράφα, Χειρουργό Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών
