Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου των ενδοκρινών αδένων. Η συχνότητα με την οποία εμφανίζεται βαίνει αυξανόμενη στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Ένα εύλογο ερώτημα είναι ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου των θυρεοειδών, όπως επίσης και η σχέση άλλων παθήσεων με αυτόν. Ειδικά όσον αφορά στις αυτοάνοσες παθήσεις, είναι γνωστό ότι υπάρχουν παθήσεις του θυρεοειδούς που είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας, όπως για παράδειγμα η διάχυτη τοξική βρογχοκήλη (νόσος Graves) και η χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα (θυρεοειδίτιδα Hashimoto).
Ο Χειρουργός Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών Γεώργιος Σακοράφας μας εξηγεί τη σχέση μεταξύ τους και τη σημασία της πρόληψης.
Πώς δημιουργούνται τα αυτοάνοσα νοσήματα;
Οι αυτοάνοσες παθήσεις (αυτοάνοσα νοσήματα) προκαλούνται από υπερβολική και λανθασμένη απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι στον ίδιο τον οργανισμό. Οι αυτοάνοσες ασθένειες περιλαμβάνουν περισσότερες από 80 διαταραχές, οι οποίες μπορούν να προσβάλλουν σχεδόν οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Είναι η τρίτη πιο συχνή κατηγορία ασθενειών μετά τον καρκίνο και την καρδιακή νόσο. Οι δέκα πιο συχνές αυτοάνοσες παθήσεις είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, η κοιλιοκάκη, η νόσος Graves, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1, η λεύκη, ο ρευματικός πυρετός, η ατροφική γαστρίτιδα, η γυροειδής αλωπεκία και η αυτοάνοση (ιδιοπαθής) θρομβοπενική πορφύρα.
Με δεδομένη τη συχνότητα τόσο του καρκίνου θυρεοειδούς όσο και των αυτοάνοσων παθήσεων, πώς ορίζεται η τυχόν σχέση μεταξύ τους;
Απάντηση στο ερώτημα αυτό προσπάθησε να δώσει μία ομάδα ερευνητών από την Κορέα, σε μία πολυκεντρική μελέτη με συμμετοχή νοσοκομειακών κέντρων από όλη τη χώρα (εθνική μελέτη). Στη μελέτη αυτή, εξετάσθηκαν συνολικά 8 αυτοάνοσες παθήσεις (θυρεοειδίτιδα Hashimoto, νόσος Graves, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1, νόσος Sjogren, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα και λεύκη) όσον αφορά στη σχέση τους με τον καρκίνο θυρεοειδούς.
Σε διάστημα 9.5 ετών αναπτύχθηκαν 138 καρκίνοι θυρεοειδούς στην ομάδα ελέγχου και 268 καρκίνοι θυρεοειδούς στην ομάδα των ασθενών με τις 8 αυτοάνοσες παθήσεις. Η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου θυρεοειδούς ήταν 1.97 φορές μεγαλύτερη στην ομάδα των ασθενών με αυτοάνοσες παθήσεις σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
Για κάθε μία από τις παραπάνω αυτοάνοσες παθήσεις, η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου θυρεοειδούς ήταν μεγαλύτερη σε σχέση με την ομάδα ελέγχου ως εξής:
- Θυρεοειδίτιδα Hashimoto x 2.1
- Νόσος Graves x 2.67
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου x 2.06
- Λεύκη x 1.71
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα x 1.76
Αν οι αυτοάνοσες παθήσεις διακριθούν σε τρεις κατηγορίες (σχετιζόμενες με τον θυρεοειδή, με τοπικές εκδηλώσεις, με συστηματικές εκδηλώσεις), η μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου θυρεοειδούς παρατηρήθηκε στις αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς (x 2.37) και ακολούθως στις αυτοάνοσες παθήσεις με τοπικές εκδηλώσεις (x 1.83), ενώ μικρότερη είναι η πιθανότητα αυτή στις αυτοάνοσες παθήσεις με συστηματικές εκδηλώσεις (x 1,77).
Συνεπώς και σύμφωνα με τη μελέτη, ποια αυτοάνοσα νοσήματα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του θυρεοειδούς;
Το συμπέρασμα της μελέτης ήταν ότι κάποιες συγκεκριμένες αυτοάνοσες παθήσεις – και συγκεκριμένα αυτές που σχετίζονται με τον θυρεοειδή (θυρεοειδίτιδα Hashimoto, νόσος Graves), η λεύκη, οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου και η ρευματοειδής αρθρίτιδα – συνοδεύονται από αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου θυρεοειδούς.
Ποιος είναι ο ρόλος της πρόληψης;
Η διερεύνηση των ασθενών με αυτοάνοση πάθηση και όζο θυρεοειδούς (που αποτελεί τη συνηθέστερη παρουσίαση του καρκίνου θυρεοειδούς) θα πρέπει να γίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως σε όλους τους ασθενείς, δηλαδή με λεπτομερή υπερηχογραφικό έλεγχο και παρακέντηση με λεπτή βελόνη επί ενδείξεων.
Από τον Χειρουργό Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Γεώργιο Σακοράφα (www.gsakorafas.gr)
