Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού αποτελεί την πιο συνηθισμένη νεοπλασματική νόσο στις χώρες του αναπτυγμένου κόσμου. Αποτελεί τη 2η πιο συχνή αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως και τον 3ο συχνότερο καρκίνο μετά τον καρκίνο του μαστού και του πνεύμονα.
Εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, ενώ τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σε ηλικίες μικρότερες των 60 ετών. Τα καλά νέα είναι ότι με την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την εφαρμογή προηγμένων θεραπευτικών τεχνικών, στην εποχή μας ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και ριζικά με πολύ καλή πρόγνωση και επιβίωση.
Ο Γενικός Χειρουργός, Δρ Κωνσταντίνος Αλεξίου μας αναλύει διεξοδικά τους τρόπους αντιμετώπισής του.
Με τι συμπτώματα εμφανίζεται;
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου τις περισσότερες φορές αναπτύσσεται χωρίς συμπτώματα. Υπάρχουν όμως, μη ειδικά κλινικά σημεία, που η εμφάνισή τους είναι κοινή και με άλλες παθήσεις και για αυτό η συνολική αξιολόγηση και εκτίμηση χρειάζεται να γίνεται άμεσα από έμπειρο και εξειδικευμένο γιατρό χωρίς αναβολή. Αυτά είναι:
- Αίμα στα κόπρανα
- Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου
- Εμμένων πόνος στην κοιλιά, με αίσθημα διάτασης
- Αίσθημα ατελούς κένωσης του εντέρου
- Εμμένουσα δυσκοιλιότητα
- Αναιμία δευτερογενούς αιτιολογίας
Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Η αντιμετώπισή του είναι πολυπαραγοντική, εξαρτάται από την εντόπιση και το στάδιο της νόσου. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον κατέχει η χειρουργική επέμβαση, η οποία αναλόγως συνδυάζεται συμπληρωματικά με χημειοθεραπεία ή και ακτινοβολία. Αν ο καρκίνος αφαιρεθεί έγκαιρα, τότε η θεραπεία θεωρείται αποτελεσματική, η νόσος παύει και πολύ πιθανά δεν επανέρχεται.
Με ποια κριτήρια και με ποιο τρόπο γίνεται η χειρουργική επέμβαση;
Το σημείο που εντοπίζεται ο καρκίνος υπαγορεύει και το είδος της επέμβασης που απαιτείται για την αφαίρεση του όγκου. Οι επεμβάσεις στο παχύ έντερο κατατάσσονται στις μείζονες επεμβάσεις, δηλαδή είναι μεγάλης βαρύτητας. Σε κάθε περίπτωση αφαιρείται ένα τμήμα του εντέρου μαζί με λεμφαδένες και αποστέλλεται για ιστοπαθολογική εξέταση (βιοψία). Η συνέχεια του εντέρου αποκαθίσταται με τη συρραφή των δύο τμημάτων. Η συρραφή γίνεται με σύγχρονα χειρουργικά εργαλεία που ονομάζονται αυτόματα συρραπτικά.
Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει:
- Ανοικτά
- Λαπαροσκοπικά
- Ρομποτικά
Με την εφαρμογή των προγραμμάτων ταχείας ανάρρωσης ακόμα και στην ανοικτή μέθοδο ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του την 3η μέρα από το χειρουργείο, σε πλήρη δραστηριότητα και χωρίς να πονά.
Τι είναι η χειρουργική ταχείας ανάρρωσης;
Στόχοι είναι η άμεση κινητοποίηση, η γρήγορη έξοδος από το νοσοκομείο και η έγκαιρη επιστροφή στην κανονικότητα.
Η χειρουργική ταχείας ανάρρωσης (Enhanced Recovery After Surgery-ERAS) είναι μία προσέγγιση στη φροντίδα του ασθενούς που χρησιμοποιεί έναν συνδυασμό πολλών περιεγχειρητικών παρεμβάσεων. Η φροντίδα ενός ασθενούς χωρίζεται σε τρεις φάσεις: Πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την επέμβαση. Κάθε στάδιο χρειάζεται ενεργή συμμετοχή λίγων ή όλων των μελών της διεπιστημονικής ομάδας.
Προεγχειρητική φάση: Περιλαμβάνει προετοιμασία του ασθενούς, έτσι ώστε να είναι στην καλύτερη δυνατή κατάσταση πριν τη χειρουργική επέμβαση. Στόχος, μεταξύ άλλων, είναι η αναγνώριση των ασθενών αυξημένου κινδύνου, ώστε να ληφθούν οι κατάλληλες αποφάσεις και να μειωθούν στο ελάχιστο οι μετεγχειρητικές επιπλοκές.
Χειρουργική φάση: Το στάδιο κατά το οποίο οι χειρουργικοί και αναισθητικοί χειρισμοί μειώνουν την απόκριση του χειρουργικού στρες, έτσι ώστε να υπάρχει ελάχιστη διαταραχή της φυσιολογίας του οργανισμού του ασθενούς.
Μετεγχειρητική φάση: Σε αυτή τη φάση, υπάρχει μια πολυεπίπεδη προσέγγιση στην αποκατάσταση του ασθενούς. Η βέλτιστη αναλγησία, η μείωση της μετεγχειρητικής ναυτίας και εμέτου και η πρώιμη κινητοποίηση είναι ορισμένοι από τους σημαντικούς στόχους του προγράμματος, ενώ συμβάλλουν στην ταχύτερη ανάρρωση.
Ποιος είναι ο ρόλος του χειρουργού στην αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου;
Μεγάλη αξία έχει η γνώση, η εμπειρία και η εξειδίκευση του χειρουργού στα προγράμματα ταχείας χειρουργικής ανάρρωσης και αποκατάστασης στον καρκίνο του παχέος εντέρου. Επίσης, πρωτεύουσα σημασία έχει η καθοδήγηση από αυτόν για τις επιλογές και τη μέθοδο που είναι οι καταλληλότερες για τον κάθε ασθενή.
Από τον Γενικό Χειρουργό, Δρ Κωνσταντίνο Αλεξίου (www.alexiou-surgery.gr)
