Kαι μόνο στο άκουσμά του, η λέξη καρκίνος προκαλεί δέος. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τον καρκίνο του παγκρέατος, που αποτελεί τον 7ο πιο συχνό καρκίνο στην Ελλάδα, αλλά και την 6η πιο συχνή αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες. Λογικός και αναμενόμενος λοιπόν ο φόβος. Επειδή, όμως κάποια πράγματα έχουν αλλάξει ως προς την αντιμετώπισή του και νομοτελειακά θα αλλάξουν κι άλλο, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ο Δρ Στάθης Νίκου απαντά στις ερωτήσεις μας.
Γιατί ο καρκίνος του παγκρέατος θεωρείται δύσκολος στον χειρισμό του;
Το πάγκρεας είναι ένα όργανο που βρίσκεται στο κέντρο του ανθρώπινου σώματος, μεταξύ σπονδυλικής στήλης, στομάχου, ήπατος, σπλήνας, παχέος και λεπτού εντέρου, ενώ είναι και σε στενή συνάφεια με αγγεία που έχουν σχέση με την αιμάτωση του στομάχου, του ήπατος (συκώτι), του σπληνός, του εντέρου και του παγκρέατος.
Χωρίζεται, από ανατομικής πλευράς σε κεφαλή, σώμα και ουρά. Συνεπώς, η θέση του και μόνο καθιστά τον χειρισμό του, τουλάχιστον ιδιαίτερο.
Θα πρέπει να εξαιρεθεί η βλάβη, όταν υπάρχει και παράλληλα να μη βλάψουμε την αιμάτωση και κατ’ επέκταση τη λειτουργία όλων των άλλων παρακείμενων οργάνων.
Ο καρκίνος είναι μια κατάσταση κατά την οποία το κύτταρο πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα και με μη ομαλούς χαρακτήρες. Αυτός είναι ο εχθρός. Ο όγκος λοιπόν, ο καρκίνος, ανάλογα με το όργανο ή το σύστημα που θα προσβάλει, θα δημιουργήσει και αντίστοιχα ενοχλήματα – συμπτώματα, τα οποία αργά ή γρήγορα θα οδηγήσουν τον ασθενή στον γιατρό.
Τι συμπτώματα συνήθως εμφανίζει;
Στο πάγκρεας τα συμπτώματα ποικίλουν, ανάλογα με την εντόπιση της βλάβης (κεφαλή, σώμα, ουρά). Ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει ίκτερο (κιτρίνισμα), πόνο στην πλάτη ή και στην κοιλιά, δυσκολία στη σίτιση. Μπορεί επίσης, να εμφανίσει και διαταραχές ρύθμισης του σακχάρου του (διαβήτης).
Σίγουρα, όσο πιο γρήγορα εμφανιστούν τα συμπτώματα, τόσο πιο γρήγορα θα αποτανθεί ο ασθενής στον ιατρό και θα ζητήσει λύση στο πρόβλημά του. Και αυτό φυσικά είναι το καλό σενάριο. Ένας καρκίνος όμως, παγκρέατος μπορεί να μην δώσει γρήγορα ενοχλήματα.
Ένας ήπιος πόνος, σαν βάρος, σαν φούσκωμα θα μπορούσε να είναι μια πρώτη εκδήλωση και σίγουρα δεν θα πάει κατευθείαν το μυαλό σε όγκο στο πάγκρεας, άρα δεν θα κινητοποιήσει τον ασθενή.
Μιλήστε μας για το στάδιο της διάγνωσης και της θεραπευτικής προσέγγισης.
Η διάγνωση γίνεται με αξονική, μαγνητική τομογραφία, ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα παγκρέατος και αιματολογικές εξετάσεις. Σίγουρα η τελική διάγνωση θα καθοριστεί με τη λήψη βιοψίας. Οι εξετάσεις θα γίνουν για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον για να τεθεί η διάγνωση και δεύτερον για να επιλεχθεί η κατάλληλη θεραπεία. Η βασική θεραπεία είναι η χειρουργική. Άρα, αν η νόσος δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αρχικά με χειρουργείο, θα πρέπει να γίνει χειρουργήσιμη.
Συνεπώς, η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί συνεργασία πολλών ειδικοτήτων, χειρουργού, παθολόγου – ογκολόγου, ακτινοθεραπευτή – ογκολόγου, γαστρεντερολόγου και ακτινολόγου.
Η πρόοδος που έχει γίνει έγκειται στη χρήση νέων φαρμάκων και συνδυασμού φαρμάκων, συνεπικουρούμενα από την τεχνολογική πρόοδο (ρομποτική χειρουργική, καυτηριασμός όγκων, ακτινοθεραπεία). Και στη συνεχή μελέτη του, βέβαια. Έτσι περισσότεροι όγκοι θα μπορούν να οδηγηθούν στο χειρουργείο και να αντιμετωπισθούν καλύτερα.
Αν θα γίνει το χειρουργείο ανοιχτά, λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά είναι επιλογή του χειρουργού. Το σίγουρο είναι ότι έχουμε περισσότερα όπλα για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα.
Από τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Στάθη Νίκου, Εξειδικευμένο Χειρουργό Ήπατος – Χοληφόρων – Παγκρέατος