Τι είναι ο καρκίνος παχέος εντέρου;
Πρόκειται για κακοήθη όγκο που αναπτύσσεται στο παχύ έντερο.
Το παχύ έντερο είναι το κατώτερο τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα. Αποστολή του είναι η απορρόφηση νερού και η μετατροπή των υπολειμμάτων των τροφών που δεν έχουν υποστεί την διαδικασία της πέψης, σε κόπρανα.
Που μπορεί να οφείλεται ο καρκίνος παχέος εντέρου;
Γενετικοί και διαιτητικοί παράγοντες μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνισή του.
Με τον όρο «γενετικοί παράγοντες» αναφερόμαστε σε άτομα που έχουν προσωπικό ιστορικό πολυπόδων ή καρκίνου παχέος εντέρου, σε άτομα με μακροχρόνια ελκώδη κολίτιδα ή νόσο του Crohn και σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου, αναφερόμαστε δηλαδή στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού για εμφάνιση καρκίνου παχέος εντέρου.
Διαιτητικοί παράγοντες που θεωρείται ότι συμβάλουν στην ανάπτυξη αυτού του καρκίνου είναι οι εξής:
- Η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος (περισσότερες από 3-4 φορές την εβδομάδα) και ίσως ζωικού λίπους.
- Η παχυσαρκία και η απουσία σωματικής άσκησης.
- Τέλος, οι καπνιστές θεωρείται πως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
Τα συμπτώματα που προκαλεί ο καρκίνος του παχέος εντέρου, σχετίζονται με την θέση του όγκου στο έντερο, το μέγεθός του και το βαθμό της αλλοίωσης που έχει προκαλέσει.
Αυτά μπορεί να είναι απόφραξη του εντέρου (δηλαδή ο όγκος να εμποδίζει την ροή του περιεχομένου του εντέρου), εμφάνιση επίμονης δυσκοιλιότητας ή εναλλαγής δυσκοιλιότητας/διάρροιας ενώ οι κενώσεις ήταν κανονικές (δηλαδή αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου), εντερικοί κολικοί, ζωηρά ερυθρό αίμα με τις κενώσεις, απώλεια βάρους χωρίς διευκρινισμένη αιτία, αίσθημα ότι το έντερο δεν αδειάζει τελείως μετά την κένωση, αδικαιολόγητη αναιμία κ.α.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Οι εξετάσεις που πραγματοποιούνται για να διαγνωστεί ο καρκίνος παχέος εντέρου είναι:
- Κολονοσκόπηση και σιγμοειδοσκόπηση, οι οποίες γίνονται από γαστρεντερολόγο.
- Δοκιμασία ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα, η οποία γίνεται εύκολα στο σπίτι (μικρή ποσότητα κοπράνων τοποθετούνται πάνω σε μια ειδική ταινία και γίνεται η ανίχνευση-ωστόσο χρειάζονται ειδικές οδηγίες πριν τη δοκιμασία, από τον θεράποντα ιατρό).
- Ακτινογραφία παχέος εντέρου με βαριούχο υποκλυσμό, που γίνεται σε ακτινολογικό εργαστήριο.
Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος παχέος εντέρου;
Η θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου (κολεκτομή).
Συγκεκριμένα, αφαιρείται το κομμάτι του εντέρου με τον όγκο και στη συνέχεια γίνεται συρραφή (αναστόμωση), ώστε να επανέλθει η συνέχεια στον γαστρεντερικό σωλήνα.
Το αν θα γίνει λαπαροσκοπικά ή όχι, όπως και η διάρκεια του χειρουργείου και της ανάρρωσης είναι κατά περίπτωση και εξαρτάται από αρκετές παραμέτρους.
Το ίδιο ισχύει και για τις επιπλοκές της κολεκτομής. Εξαρτώνται από το αν θα γίνει λαπαροσκοπικά ή όχι, κυρίως, και μπορεί να εμφανιστεί αιμορραγία, φλεγμονή, λοίμωξη του τραύματος κ.α., που όμως είναι σπάνιες στην περίπτωση της λαπαροσκοπικής κολεκτομής.
Η συμπληρωματική θεραπεία για τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι η ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία, προ-, δια- και μετεγχειρητικά, οι οποίες όμως εφαρμόζονται κατά περίπτωση και όχι για όλους τους ασθενείς.
Ποια είναι η μετεγχειρητική παρακολούθηση;
Μετά την χειρουργική επέμβαση, ο ασθενής πρέπει να υποβάλλεται σε περιοδικό έλεγχο, πιο εντατικά για τα επόμενα 2 χρόνια, κάνοντας τις ακόλουθες εξετάσεις:
Φυσική εξέταση του ασθενούς από τον ιατρό, μέτρηση των ηπατικών ενζύμων στο αίμα, ακτινογραφία θώρακος, αξονική τομογραφία κοιλίας, κολονοσκόπηση και μέτρηση ορισμένων καρκινικών δεικτών στο αίμα όπως το CEA και το CA19-9.
Πώς μπορεί ο καρκίνος του παχέος εντέρου να προληφθεί ή να διαγνωσθεί έγκαιρα;
Για την πρόληψη του καρκίνου παχέος εντέρου:
- Καταναλώστε φρούτα, λαχανικά και ασβέστιο δρουν προστατευτικά.
- Αποφύγετε το κάπνισμα και την καθιστική ζωή και ασκηθείτε τακτικά, π.χ. μισή ώρα περπάτημα την ημέρα.
- Σημαντική είναι η αφαίρεση των πολυπόδων του παχέος εντέρου.
- Άτομα >50 ετών πρέπει να επισκέπτονται γαστρεντερολόγο και να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση, η οποία επαναλαμβάνεται κάθε 10 χρόνια.
Στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου παχέος εντέρου καίριο ρολό παίζει ο προληπτικός έλεγχος των ευπαθών ομάδων με κολονοσκόπηση.
Απο τον Καθηγητή Χειρουργικής Δημήτρη Λινό
