Ο καρκίνος του ενδομητρίου αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο νοσούν σχεδόν 90.000 γυναίκες, ενώ αποτελεί την έβδομη αιτία θανάτου γυναικών στις δυτικές χώρες.
Ο Χειρουργός Γυναικολόγος – Ογκολόγος Ιωάννης Βλαχοδημήτρης μας μιλάει για τη γυναικολογική αυτή κακοήθεια που απαντάται συχνότερα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται ο καρκίνος του ενδομητρίου;
Ο καρκίνος του ενδομητρίου εμφανίζεται στο ενδομήτριο, τον ιστό δηλαδή που επενδύει την εσωτερική κοιλότητα της μήτρας. Το κυριότερο σύμπτωμα είναι η μετεμμηνοπαυσιακή αιμορραγία, ενώ όταν εμφανίζεται πριν την εμμηνόπαυση, ως κύριο σύμπτωμα θεωρείται η ακαθόριστη αιμορραγία από τη μήτρα.
Η μέση ηλικία εμφάνισης του καρκίνου του ενδομητρίου είναι τα 50-55 έτη, δηλαδή μετά την εμμηνόπαυση, ωστόσο περίπου το 25% των περιπτώσεων αφορά στις γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση. Στο 75% των περιπτώσεων η νόσος διαγιγνώσκεται στο Στάδιο Ι, δηλαδή περιορίζεται στη μήτρα, γεγονός που σημαίνει ότι το 90% των γυναικών με Καρκίνο Ενδομητρίου Σταδίου Ι, μετά τη χειρουργική θεραπεία είναι απαλλαγμένες από τη νόσο για τουλάχιστον 5 χρόνια.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωσή του γίνεται μετά από διαγνωστική υστεροσκόπηση και κλασματική απόξεση μήτρας, η οποία συνήθως γίνεται για διερεύνηση μετεμμηνοπαυσιακών αιμορραγιών ή ανώμαλων αιμορραγιών σε νεότερες γυναίκες. Η χρήση του διακολπικού υπερηχογραφήματος από τον γυναικολόγο είναι πολύ σημαντική, καθώς θέτει την υποψία για καρκίνο του ενδομητρίου και επομένως την ένδειξη για τη διαγνωστική απόξεση, η οποία και τελικά θέτει τη διάγνωση.
Με ποια μέσα θεραπεύεται;
Η θεραπεία του καρκίνου του ενδομητρίου είναι χειρουργική. Η ενδοσκοπική προσέγγιση (λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά) είναι η πλέον συνήθης και πολύ σπάνια ακολουθείται το ανοιχτό χειρουργείο. Πολυάριθμες έρευνες έχουν δείξει ότι η ενδοσκοπική χειρουργική είναι απόλυτα ασφαλής για τη θεραπεία του. Μετεγχειρητικά και ανάλογα με το στάδιο της νόσου, ενδεχομένως να χρήζει επιπλέον θεραπείας με ακτινοβολίες είτε από τον κόλπο είτε εξωτερικά (ακτινοβόληση πυέλου) αλλά και με χημειοθεραπεία στα πιο προχωρημένα στάδια της νόσου.
Πώς διεξάγεται το χειρουργείο;
Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του ενδομητρίου περιλαμβάνει την αφαίρεση της μήτρας με τις σάλπιγγες και τις ωοθήκες αμφοτερόπλευρα με ή χωρίς τους πυελικούς και παρααορτικούς λεμφαδένες, ανάλογα με το στάδιο και την ιστολογική ταυτότητα του όγκου. Σε αυτό το σημείο, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε μία πολύ σύγχρονη τεχνική, αυτή της βιοψίας του λεμφαδένα φρουρού. Με αυτή την τεχνική μας δίνεται η δυνατότητα με την αφαίρεση ενός λεμφαδένα από κάθε πλευρά στην πύελο, να έχουμε πλήρη και αξιόπιστη εικόνα για την επέκταση ή όχι της νόσου στους περιοχικούς λεμφαδένες. Η ιστοπαθολογική εξέταση του λεμφαδένα φρουρού μας δίνει πλήρη εικόνα για το τι συμβαίνει στους υπόλοιπους λεμφαδένες της περιοχής, με αξιοπιστία που αγγίζει το 98%. Γεγονός πολύ ευεργετικό για την ποιότητα ζωής των γυναικών, καθώς με αυτή την τεχνική αποφεύγεται η ριζική λεμφαδενεκτομή και το ανοιχτό χειρουργείο που διενεργείτο μέχρι πριν λίγα χρόνια και είχε σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή των γυναικών.
Κάτω από ποιες συνθήκες γίνεται η ανίχνευση του φρουρού λεμφαδένα και πόσο σημαντική είναι η εξειδίκευση του χειρουργού;
Η ανίχνευσή του απαιτεί ειδικό τεχνολογικό εξοπλισμό αλλά και υψηλή εξειδίκευση και εξοικείωση του χειρουργού με τη μέθοδο αυτή. Έτσι λοιπόν κατά την έναρξη του χειρουργείου και ενώ η γυναίκα βρίσκεται ήδη υπό αναισθησία, ο χειρουργός εγχύει στον τράχηλο της μήτρας, σε συγκεκριμένα σημεία την ειδική χρωστική ουσία ICG (πράσινο ινδοκυανίνης). Η ουσία αυτή, στη συνέχεια ακολουθεί τα λεμφαγγεία της μήτρας και αποκαλύπτει κατά τη διάρκεια του χειρουργείου στον χειρουργό, τον φρουρό λεμφαδένα, δηλαδή τον πρώτο σταθμό πιθανής λεμφογενούς μετάστασης. Κατά τη διενέργεια του λαπαροσκοπικού ή ρομποτικού χειρουργείου, με τη χρήση ειδικής κάμερας, ο εξειδικευμένος χειρουργός γυναικολόγος – ογκολόγος παρασκευάζει τους λεμφαδένες στην περιοχή των πυελικών αγγείων και ανευρίσκει τον λεμφαδένα, ο οποίος «φωτίζει» από τη χρωστική ουσία. Έτσι παρέχεται στις ασθενείς ένα εξαιρετικά ασφαλές ογκολογικό αποτέλεσμα.
Από τον Χειρουργό Γυναικολόγο – Ογκολόγο Ιωάννη Βλαχοδημήτρη (www.gynbreastathens.gr)
