Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι η συνηθέστερη κακοήθης πάθηση των ενδοκρινών αδένων. Η συχνότητά του παρουσιάζει σταθερή αύξηση στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών – έχει τριπλασιαστεί σε σχέση με τη δεκαετία του ’80 – και μπορεί να παρατηρηθεί σε όλο το φάσμα των ηλικιών, ακόμη και στα παιδιά.
Ο Χειρουργός Θυρεοειδούς & Παραθυρεοειδών, Επ. Καθηγητής Χειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Σακοράφας απαντά στις ερωτήσεις μας.
– Γνωρίζουμε ποια είναι τα αίτια εμφάνισης του καρκίνου του θυρεοειδούς;
Η ακτινοβολία και η γενετική προδιάθεση είναι δύο από τους πιο γνωστούς αιτιολογικούς παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται για την εμφάνιση της νόσου.
– Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται;
Ο καρκίνος θυρεοειδούς μπορεί να εμφανίσει διάφορα συμπτώματα / κλινικές εκδηλώσεις, όπως:
- Όζος θυρεοειδούς (ορατός ή ψηλαφητός στον τράχηλο)
- Διόγκωση λεμφαδένων τραχήλου
- Βράγχος φωνής
- Αίσθημα βάρους ή ξένου σώματος στον τράχηλο
- Δύσπνοια
- Δυσκολία στην κατάποση
Σήμερα, εντούτοις, ο καρκίνος θυρεοειδούς διαγιγνώσκεται πολύ συχνά σε ασθενείς που δεν παρουσιάζουν κανένα απολύτως σύμπτωμα. Στις περιπτώσεις αυτές η διάγνωση συνήθως τίθεται τυχαία στο πλαίσιο ελέγχου στον οποίο υποβάλλεται ο ασθενής είτε στο πλαίσιο ενός γενικού ελέγχου (check-up) είτε στο πλαίσιο διερεύνησης μιας άλλης πάθησης (π.χ. τυχαίο εύρημα στο υπερηχογράφημα στο οποίο υποβάλλεται ο ασθενής για έλεγχο καρωτίδων).
– Υπάρχει διαχωρισμός στις βασικές μορφές του καρκίνου του θυρεοειδούς;
Κατά σειρά συχνότητας έχουμε το θηλώδες καρκίνωμα, το θυλακιώδες καρκίνωμα, το μυελοειδές και το αναπλαστικό (ή αδιαφοροποίητο) καρκίνωμα. Το θηλώδες και το θυλακιώδες καρκίνωμα είναι από κοινού γνωστά σαν «διαφοροποιημένο καρκίνωμα θυρεοειδούς».
– Με ποιες εξετάσεις γίνεται η διάγνωση;
Με δύο βασικές εξετάσεις: το Υπερηχογράφημα και την Παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA, Fine-Needle Aspiration)
Στο υπερηχογράφημα ελέγχεται τόσο ο θυρεοειδής όσο και οι λεμφαδένες τραχήλου. Υπάρχουν συγκεκριμένα υπερηχογραφικά κριτήρια με τα οποία αξιολογείται η πιθανότητα να υποκρύπτεται καρκίνος σε έναν όζο θυρεοειδούς. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την FNA, η οποία γίνεται υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση (ultrasound-guided FNA), για να αυξηθεί η διαγνωστική ακρίβεια. Το υλικό αυτό αποστέλλεται στη συνέχεια για κυτταρολογική εξέταση.
Η θυρεοειδική λειτουργία παραμένει συνήθως φυσιολογική στον καρκίνο θυρεοειδούς (επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών εντός των φυσιολογικών ορίων). Τυχόν αύξηση των επιπέδων καλσιτονίνης στο αίμα είναι ένδειξη μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν και κάποιες άλλες απεικονιστικές εξετάσεις (όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία).
– Πώς θεραπεύεται και με τι ποσοστά επιτυχίας;
Η θεραπεία είναι χειρουργική. Περιλαμβάνει την πλήρη αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα (ολική θυρεοειδεκτομή). Ταυτόχρονα με τη θυρεοειδεκτομή συχνά μπορεί να χρειαστεί να γίνει και αφαίρεση των λεμφαδένων τραχήλου (λεμφαδενικός καθαρισμός). Ραδιενεργό ιώδιο (Ι131) χορηγείται σαν επικουρική θεραπεία σε επιλεγμένους ασθενείς με διαφοροποιημένο καρκίνωμα θυρεοειδούς.
Το ραδιενεργό ιώδιο δεν έχει θέση στη θεραπεία του μυελοειδούς και του αναπλαστικού καρκίνου θυρεοειδούς. Πολύ σπάνια και σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χημειοθεραπεία ή/και εξωτερική ακτινοθεραπεία.
Η πρόγνωση είναι εξαιρετική στο διαφοροποιημένο καρκίνωμα θυρεοειδούς, με πολύ υψηλά ποσοστά ίασης (10ετής επιβίωση έως 98 %). Το μυελοειδές καρκίνωμα έχει περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά και χαμηλότερα ποσοστά ίασης. Η πρόγνωση είναι κακή στο (ευτυχώς σπανιότατο) αναπλαστικό καρκίνωμα.
Από τον Γεώργιο Σακοράφα, Χειρουργό Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών
