Ο Καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί την τρίτη συχνότερη κακοήθη νόσο στους άντρες (μετά τον πνεύμονα και τον προστάτη) και στις γυναίκες (μετά τον πνεύμονα και τον μαστό). Η συνήθης ηλικία εμφάνισής του, με εξαίρεση τις κληρονομικές μορφές είναι μετά το 50ο έτος και γι’ αυτό συστήνεται η κολονοσκόπηση στην ηλικία αυτή.
Ο Γενικός Χειρουργός Διονύσιος Πινιαλίδης απαντά στις ερωτήσεις μας για τη νόσο και τη θεραπεία της.
– Τι είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου προσβάλλει το παχύ έντερο και το ορθό. Όταν διαγνωσθεί εγκαίρως, 9 στις 10 περιπτώσεις μπορούν να θεραπευτούν πλήρως. Ξεκινάει από τη δημιουργία πολύποδων, όπου ορισμένοι από αυτούς εξελίσσονται σε καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι περίπου 3.000 άτομα προσβάλλονται κάθε χρόνο από καρκίνο του παχέος εντέρου.
– Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Ένοχοι για την εμφάνιση του καρκίνου παχέος εντέρου είναι:
- το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου και πολύποδων του παχέος εντέρου
- οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα
- η παχυσαρκία
- η καθιστική ζωή
- το κάπνισμα
- η ηλικία
- το φύλο
- η έλλειψη φυσικής άσκησης
- η διατροφή πλούσια σε λίπη
– Ποια η σχέση του καρκίνου του εντέρου με τους πολύποδες του παχέος εντέρου;
Οι πολύποδες του παχέος εντέρου και του ορθού είναι συχνό φαινόμενο, ιδίως με την πρόοδο της ηλικίας. Ένας στους τρεις ανθρώπους (33% του πληθυσμού) μετά τα 50 έχει κάποιο πολύποδα και αυτό αυξάνεται σε 50% στην ηλικία των 70. Είναι πλέον γνωστό ότι από τους πολύποδες αυτούς κάποιος θα εξελιχθεί σε κακοήθεια. Υπολογίζεται ότι ανάλογα με εξωγενείς και κληρονομικούς παράγοντες χρειάζονται 5-10 έτη για να μεταλλαχθεί ένας πολύποδας σε καρκίνο. Το μέγεθος του πολύποδα, η μορφολογία και η σύσταση του καθορίζουν την πιθανότητα ανάπτυξης κακοήθειας. Στατιστικά, πολύποδες μικρότεροι από 1 εκατοστό σπάνια κρύβουν κακοήθεια (1,5%), ενώ μεγαλύτεροι από 2 εκ. το ποσοστό πλησιάζει το 50%. Όταν κατά την κολονοσκόπηση ανευρίσκεται πολύποδας, αυτός θα πρέπει να αφαιρείται από τον γαστρεντερολόγο και να αποστέλλεται για βιοψία. Εφόσον δεν ανευρίσκεται κακοήθεια και η αφαίρεση είναι ολική δεν χρειάζεται περαιτέρω θεραπεία, παρά μόνο παρακολούθηση.
– Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου;
Ο υπεύθυνος γιατρός, αφού εξετάσει διεξοδικά το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, θα τον παραπέμψει σε εξετάσεις αίματος και κοπράνων, κολονοσκόπηση ή αξονική τομογραφία παχέος εντέρου. Σε περίπτωση ευρήματος, απαιτείται θετική βιοψία του ιστού. Τέλος, απαιτείται αξονική θώρακα και κοιλίας, για τον έλεγχο τυχόν μεταστάσεων.
– Ποια είναι η θεραπεία για τον καρκίνο του παχέος εντέρου;
Το πρόγραμμα θεραπείας που θα ακολουθήσει κάθε ασθενής εξαρτάται από το στάδιο του καρκίνου, το μέγεθος, τη θέση του και την επέκτασή του. Η κύρια αντιμετώπισή του αφορά σε χειρουργική επέμβαση. Σε πολλές περιπτώσεις πραγματοποιείται συνδυασμός με ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία. Η χειρουργική επέμβαση γίνεται με την ανοιχτή μέθοδο ή τη λαπαροσκοπική κολεκτομή. Η λαπαροσκοπική κολεκτομή είναι ασφαλής και αναίμακτη μέθοδος που γίνεται με πολύ μικρές τομές στο πάσχον τμήμα του παχέος εντέρου.
– Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής κολεκτομής;
Σε σχέση με τις άλλες μεθόδους πλεονεκτεί στα εξής:
- πιο μικρός μετεγχειρητικός πόνος
- μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο
- πιο γρήγορη λειτουργία του εντέρου
- συντομότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες
- άριστα αισθητικά αποτελέσματα
– Υπάρχουν τρόποι να τον προλάβουμε;
Η πρόληψη του μπορεί να επιτευχθεί ακολουθώντας τις εξής συμβουλές: ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητα, αποφυγή καπνίσματος, κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, αποφυγή κόκκινου κρέατος και διατήρηση υγιούς βάρους.
