Στο άκουσμα της λέξης αρρυθμία, οι περισσότεροι αισθανόμαστε φόβο και ανασφάλεια, ιδιαίτερα αν πρόκειται για τα παιδιά μας. Είναι όμως πάντοτε έτσι; Και πώς μπορεί ένας γονιός να ησυχάσει όταν ακούει καθημερινά για αιφνίδιους θανάτους νεαρών ατόμων;
Ο Δρ Ιωάννης Παπαγιάννης, Παιδοκαρδιολόγος, ειδικός στις συγγενείς καρδιοπάθειες και στις αρρυθμίες των παιδιών, μας διαβεβαιώνει πως δεν είναι όλες οι αρρυθμίες στα παιδιά σοβαρές ή επικίνδυνες. Όμως, ακόμη και για τις πιο σοβαρές, υπάρχουν σήμερα ασφαλείς και αποτελεσματικοί τρόποι διάγνωσης και αντιμετώπισης.
Ποια είναι τα διαγνωστικά μέσα;
Οι κύριες μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διάγνωση και καθοδήγηση της θεραπείας είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα, το υπερηχογράφημα καρδιάς, το Holter ρυθμού, οι εμφυτεύσιμες συσκευές παρακολούθησης, η δοκιμασία κοπώσεως, η μαγνητική τομογραφία καρδιάς, η ηλεκτροφυσιολογική μελέτη και ο γενετικός έλεγχος.
Ποιες είναι οι συχνότερες αρρυθμίες;
Οι αρρυθμίες για τις οποίες επισκέπτονται οι γονείς και τα παιδιά τον παιδοκαρδιολόγο, είναι οι έκτακτες συστολές, είτε κολπικές είτε κοιλιακές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές δεν δημιουργούν ιδιαίτερο πρόβλημα, αλλά πάντα χρειάζεται ένας ειδικός έλεγχος για να αποκλειστεί μια πιθανή υποκρυπτόμενη σοβαρή πάθηση.
Ποιες αρρυθμίες χρειάζονται θεραπεία και με ποια μέθοδο αντιμετωπίζονται;
Οι συνηθέστερες παθήσεις που χρειάζονται ειδική θεραπεία είναι οι υπερκοιλιακές ή κοιλιακές ταχυκαρδίες, ο κολποκοιλιακός αποκλεισμός και οι γενετικές αρρυθμίες.
Οι υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες εκδηλώνονται με αιφνίδια επεισόδια ταχυπαλμίας που μπορεί να διαρκούν από λίγα λεπτά έως πολλές ώρες. Οφείλονται συνήθως είτε σε κάποιο παραπληρωματικό δεμάτιο, είτε σε «βραχυκύκλωμα» στον κεντρικό κόμβο της καρδιάς. Ανάλογα με την αιτία, την ηλικία και τη βαρύτητα, μπορεί να συσταθεί παρακολούθηση, φαρμακευτική αγωγή, ή κατάλυση με καθετήρα. Αυτή γίνεται κατά τη διάρκεια μιας ειδικής εξέτασης, που περιλαμβάνει την εισαγωγή ειδικών ηλεκτροδίων στην καρδιά από κάποια φλέβα, τη διάγνωση της πάθησης με την ηλεκτροφυσιολογική μελέτη, τη χαρτογράφηση με ειδικό σύστημα τρισδιάστατης απεικόνισης και την κατάλυση με ειδικό καθετήρα, είτε με υψίσυχνο ρεύμα είτε με κρυοπηξία. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, με ποσοστό επιτυχίας πάνω από 95% και κίνδυνο επιπλοκών μικρότερο από 1%, όταν γίνονται από έμπειρους ιατρούς με εκπαίδευση στην παιδιατρική ηλεκτροφυσιολογία.
Ο κολποκοιλιακός αποκλεισμός, οφείλεται σε διακοπή της ηλεκτρικής σύνδεσης μεταξύ των κόλπων και των κοιλιών και μπορεί να είναι είτε συγγενής (από την εμβρυϊκή ζωή), είτε επίκτητος (μετά από κάποια εγχείρηση της καρδιάς, ή λοίμωξη). Μπορεί να εκδηλωθεί με αίσθημα κόπωσης ή και λιποθυμία, αλλά μπορεί να μην έχει και κανένα σύμπτωμα και να διαπιστωθεί τυχαία σε μια καρδιολογική εξέταση. Αφού γίνει η κατάλληλη αξιολόγηση, μπορεί να αποφασιστεί είτε τακτική παρακολούθηση είτε εμφύτευση ενός βηματοδότη, μιας μικρής συσκευής που τοποθετείται κάτω από το δέρμα και με ένα καλώδιο δίνει ηλεκτρικούς παλμούς στην καρδιά.
Οι γενετικές αρρυθμιογόνες παθήσεις αποτελούν παθήσεις που οφείλονται σε μεταλλάξεις του DNA, που προδιαθέτουν σε αρρυθμίες και μπορεί να είναι επικίνδυνες για τη ζωή. Παραδείγματα αποτελούν τα σύνδρομα μακρού και βραχέος QT, Brugada, πολύμορφης κατεχολαμινεργικής κοιλιακής ταχυκαρδίας, αλλά και της υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας. Η θεραπεία περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, αλλαγή στον τρόπο ζωής, σε ορισμένες περιπτώσεις μια επέμβαση που ονομάζεται αριστερή συμπαθεκτομή, ή και εμφύτευση μιας ειδικής συσκευής, του αυτόματου απινιδωτή, που μπορεί να προστατεύσει τον ασθενή από αιφνίδιο θάνατο.
Συνοπτικά, τι θα πρέπει να κρατήσει ο γονιός σαν πληροφορία;
Οι περισσότερες αρρυθμίες στα παιδιά είτε δεν χρειάζονται θεραπεία, είτε θεραπεύονται με ειδικές μεθόδους. Για την επίτευξη των καλύτερων αποτελεμάτων, η θεραπεία πρέπει να γίνεται από ειδικούς παιδοκαρδιολόγους με εξειδίκευση στην ηλεκτροφυσιολογία.
Από τονΠαιδοκαρδιολόγο Δρ. Ιωάννη Παπαγιάννη (www.drpapagiannis.gr)
