Οι βιολογικές θεραπείες έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη ενός καινούριου κλάδου της Ιατρικής που ονομάζεται Ορθοβιολογία (Orthobiologics) και στοχεύει στην ενεργοποίηση και ενίσχυση της έμφυτης ικανότητας του σώματος να επιδιορθώνει και να αναγεννά τους ιστούς και τα όργανά του.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Δημήτρης Ηλιάδης μας μιλά για την εφαρμογή τους στις ορθοπαιδικές παθήσεις, τα πλεονεκτήματα και τη διαδικασία.
Τι είναι οι ορθοβιολογικές θεραπείες και γιατί είναι τόσο δημοφιλείς;
Τις πλέον σύγχρονες ορθοβιολογικές θεραπείες συνιστούν η θεραπεία με πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP: Platelet Rich Plasma) και η θεραπεία με βλαστοκύτταρα (stem cells).
Τα βλαστοκύτταρα είναι τα προγονικά αδιαφοροποίητα κύτταρα, τα οποία αποτελούν τη βάση για τη δημιουργία των ιστών και των οργάνων του οργανισμού. Πρόκειται για συνεχώς αναπαραγόμενα κύτταρα που μπορούν να μετατραπούν σε όλους τους τύπους κυττάρων, όπως είναι τα οστεοκύτταρα, χονδροκύτταρα, μυοκύτταρα, κύτταρα μυοκαρδίου, ηπατικά, δερματικά κ.ά. Τα βλαστoκύτταρα βρίσκονται στον μυελό των οστών, στο λίπος, στο αίμα και τον ιστό του ομφάλιου λώρου, στο αίμα και τον ιστό του πλακούντα, στο περιφερειακό αίμα των ενηλίκων, όπως και σε άλλους ιστούς του σώματος.
Η σπουδαιότητα των βλαστοκυττάρων έγκειται στην ικανότητά τους να επιδιορθώνουν τους ιστούς των οργάνων του οργανισμού, να αναπαράγονται διαρκώς μόνα τους και να μετασχηματίζονται σε όλα τα είδη κυττάρων. Στην περίπτωση ενός τραυματισμού ή κάποιας φλεγμονής, τα βλαστοκύτταρα ενεργοποιούνται και διαμορφώνονται σε κύτταρα του ιστού του οργάνου που έχει υποστεί βλάβη.
Αυτό δίνει τη δυνατότητα στα βλαστοκύτταρα να λειτουργούν επιδιορθωτικά στην τραυματισμένη περιοχή και στην ουσία να οδηγούν τον οργανισμό σε αυτοεπιδιόρθωση. Αυτός είναι και ο λόγος που τα τελευταία χρόνια η χρήση των βλαστοκυττάρων έχει αποκτήσει ιδιαίτερη αξία στον ιατρικό κλάδο, καθότι με τη χρησιμοποίησή τους δίνεται η δυνατότητα ανάπλασης τύπων κυττάρων, τους οποίους ο οργανισμός αδυνατεί να ανακατασκευάσει από μόνος του.
Σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται η θεραπεία με βλαστοκύτταρα;
Η θεραπεία με βλαστοκύτταρα μπορεί να έχει εφαρμογή, μεταξύ πολλών άλλων παθήσεων, σε πληθώρα μυοσκελετικών παθήσεων όπως:
- Εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα αρχόμενης και ενδιάμεσης βαρύτητας
- Μερική ρήξη πρόσθιου ή οπίσθιου χιαστού γόνατος
- Μερική ρήξη μηνίσκων
- Άσηπτη νέκρωση μηριαίας κεφαλής στο ισχίο
- Οστικά ελλείματα
- Μερική ρήξη τενόντων (πχ. Αχιλλείου τένοντα, επιγονατιδικού τένοντα, υπερακάνθιου τένοντα κ.α.)
- Μυϊκές θλάσεις
Από ποια περιοχή γίνεται η λήψη των βλαστοκυττάρων και πώς γίνεται η έγχυση;
Στην ορθοπαιδική, η περιοχή από όπου γίνεται λήψη βλαστοκυττάρων είναι κυρίως ο μυελός των οστών, που βρίσκεται στην περιοχή της λεκάνης, όπου υπάρχουν σε αφθονία. Λήψη μπορεί να πραγματοποιηθεί και από τον λιπώδη ιστό, καθώς και από το αίμα του ενήλικα. Η αναρρόφηση του μυελού από τη λεκάνη πραγματοποιείται με ειδική σύριγγα και στη συνέχεια γίνεται έγχυση του υλικού στην περιοχή που έχει υποστεί βλάβη. Η άμεση έγχυση του υλικού δίνει τη δυνατότητα υψηλής συγκέντρωσης βλαστοκυττάρων, ενώ συγχρόνως επιταχύνει τον πολλαπλασιασμό τους. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι η ταχύτατη επούλωση της περιοχής. Η διαδικασία της αναρρόφησης απαιτεί τοπική μόνο αναισθησία. Σε αρκετές περιπτώσεις ωστόσο, όπου η αναρρόφηση συνδυάζεται με αρθροσκοπικό καθαρισμό της άρθρωσης (ώμος, ισχίο, γόνατο, ποδοκνημική) τότε γίνεται υπό νάρκωση.
Στόχος της θεραπείας είναι η συλλογή κυττάρων από τους ιστούς και η έγχυσή τους στα σημεία βλάβης.
Σε αντίθεση με παλαιότερα και σύμφωνα με τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων (FDA), η διαδικασία θεραπείας με βλαστοκύτταρα πρέπει να διενεργείται σε ένα στάδιο. Αυτό σημαίνει ότι η λήψη, ο διαχωρισμός και η έγχυση πραγματοποιούνται άμεσα, ενώ δεν επιτρέπεται η καλλιέργεια των βλαστοκυττάρων στο εργαστήριο (δύο στάδια).
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα;
Η θεραπεία με βλαστοκύτταρα αποτελεί μια επαναστατική μέθοδο επούλωσης και αναγέννησης των ιστών του οργανισμού, ενώ πολλές μελέτες αποδεικνύουν ότι πρόκειται για μια ασφαλή και αποτελεσματική τεχνική, η οποία:
- Πραγματοποιείται αναίμακτα και ανώδυνα
- Δεν απαιτεί νοσηλεία
- Δεν απαιτεί χρήση χημικών ουσιών
- Διαρκεί περίπου 20 λεπτά
- Επιτυγχάνει ταχεία επούλωση του τραυματισμένου ιστού
- Προλαμβάνει την πιθανή ανάγκη για χειρουργική επέμβαση
- Δεν έχει παρενέργειες, μιας και πρόκειται για συστατικά του ίδιου του οργανισμού
Από τον Ορθοπαιδικό Χειρουργό Δημήτρη Ηλιάδη (www.dimitris-iliadis.gr)
