Η προ της σύλληψης αλλά και κατά τη διάρκεια της κύησης φροντίδα παίζει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας της κύησης, στην πρόληψη προβλημάτων υγείας, στη μείωση της μητρικής και εμβρυικής θνησιμότητας, των συγγενών ανωμαλιών, της προωρότητας και στην καλή υγεία του νεογνού και της μητέρας.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί η Μαιευτήρας Γυναικολόγος Δρ Μαρία Σίμου αναφέρεται διεξοδικά στον ρόλο της Ιατρικής Εμβρύου και στην αξία του προγεννητικού ελέγχου.
Τι είναι η Ιατρική Εμβρύου;
Η Ιατρική Εμβρύου ή Περιγεννητική Ιατρική αποτελεί εξειδίκευση της Μαιευτικής – Γυναικολογίας και συνίσταται στη σωστή παρακολούθηση και φροντίδα της εγκύου και του εμβρύου, τόσο καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης όσο και για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, αμέσως μετά από τον τοκετό. Κύριο εργαλείο του Ιατρού Εμβρύου είναι ο υπερηχογραφικός έλεγχος με χρήση μηχανημάτων τελευταίας τεχνολογίας. Συμβάλλει στα ακόλουθα:
- Στην πρόωρη διάγνωση εμβρυικών ανωμαλιών
- Στην εξέταση του εμβρύου για χρωμοσωμικές ανωμαλίες
- Στην πρόβλεψη και πρόληψη της θνησιμότητας
- Στην πρόβλεψη και πρόληψη της πρόωρης γέννησης
- Στην πρόβλεψη και πρόληψη της προεκλαμψίας
- Στην επίλυση προβλημάτων στις πολύδυμες κυήσεις
Η ανάπτυξη ασφαλέστερων τεχνικών για την προγεννητική διάγνωση και οι ενδομήτριες χειρουργικές επεμβάσεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον επιτυχή προγεννητικό έλεγχο.
Ποιες είναι οι εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου που πρέπει να γίνονται ώστε να εξασφαλίζεται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό η υγεία του εμβρύου;
Ως μέθοδοι διαλογής προγεννητικού ελέγχου κατά τη διάρκεια της κύησης ορίζονται ο συνδυαστικός έλεγχος α’ τριμήνου (υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας με συνδυαστικό συνυπολογισμό βιοχημικών δεικτών στο αίμα της εγκύου), το αναλυτικό υπερηχογράφημα β’ τριμήνου (εξέταση β’ επιπέδου ή γενετικό υπερηχογράφημα) και η αξιολόγηση της ανάπτυξης του εμβρύου στο γ’ τρίμηνο (εξέταση Doppler).
Πιο αναλυτικά, το υπερηχογράφημα αξιολόγησης αυχενικής διαφάνειας πραγματοποιείται από το χρονικό σημείο 11 εβδομάδες και 3 ημέρες μέχρι το χρονικό σημείο 13 εβδομάδες και έξι ημέρες της εγκυμοσύνης (CRL 45mm – 84mm). Πραγματοποιείται συνήθως διακοιλιακά, αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να είναι αναγκαίο να γίνει η εξέταση και διακολπικά.
Αποτελεί τη σημαντικότερη υπερηχογραφική εξέταση στην κύηση. Με αυτή την εξέταση επιτυγχάνεται ο καθορισμός της ηλικίας της κύησης με μεγάλη ακρίβεια, υπολογίζεται το ρίσκο για χρωμοσωμικές ανωμαλίες συνδυαστικά, αναγνωρίζονται μείζονες και ελάσσονες δομικές ανωμαλίες, υπολογίζεται ρίσκο για πρόωρο τοκετό – πριν από τις 34 εβδομάδες – μετρώντας διακολπικά το μήκος του τραχήλου. Τέλος, καθορίζεται το ρίσκο για την εμφάνιση προεκλαμψίας στην κύηση, συνδυαστικά με δημογραφικούς, βιοφυσικούς και βιοχημικούς παράγοντες. Περαιτέρω δοκιμές, συμπεριλαμβανομένου του cell free DNA test ή επεμβατικές εξετάσεις όπως η λήψη τροφοβλάστη μπορούν επίσης να συζητηθούν.
Κατά την υπερηχογραφική εξέταση Β’ επιπέδου εξετάζουμε κάθε μέρος του σώματος του εμβρύου, προσδιορίζουμε τη θέση του πλακούντα, αξιολογούμε την ποσότητα του αμνιακού υγρού καθώς και την ανάπτυξη του εμβρύου, υπολογίζοντας το βάρος του. Ένα φυσιολογικό γενετικό υπερηχογράφημα δεν αποτελεί εγγύηση ότι το έμβρυο είναι φυσιολογικό, αλλά καθησυχάζει τους μέλλοντες γονείς και τον θεράποντα ιατρό σημαντικά, καθώς μειώνεται ακόμα περισσότερο η πιθανότητα μη καλής έκβασης της κύησης. Ο καθορισμός του φύλου είναι δυνατός μετά από συγκατάθεση του ζευγαριού.
Κατά την ίδια εξέταση συστήνεται η πραγματοποίηση διακολπικού υπερηχογραφήματος για τη μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας, ιδίως σε γυναίκες υψηλού κινδύνου για πρόωρο τοκετό (πολύδυμες κυήσεις, ιστορικό πρόωρου τοκετού, ανωμαλίες της μήτρας ή του τραχήλου της μήτρας, προηγούμενη χειρουργική επέμβαση). Περαιτέρω δοκιμές, συμπεριλαμβανομένου του cell free DNA test ή επεμβατικές εξετάσεις όπως η αμνιοπαρακέντηση μπορούν επίσης να συζητηθούν.
Τέλος, το υπερηχογράφημα γ’ τριμήνου έχει ως στόχο να καθορίσει την ανάπτυξη και την υγεία του εμβρύου από:
- Τη μέτρηση του μεγέθους της περιμέτρου εμβρυικής κεφαλής, της κοιλιάς και του μηριαίου οστού και τον υπολογισμό της εκτίμησης του βάρους του εμβρύου
- Την εξέταση των κινήσεων του εμβρύου
- Την αξιολόγηση της θέσης του πλακούντα
- Την αξιολόγηση της σύστασης του πλακούντα
- Τη μέτρηση της ποσότητας του αμνιακού υγρού
- Την αξιολόγηση της ροής του αίματος προς τον πλακούντα και το έμβρυο (μέση εγκεφαλική ροή, ροή ομφαλικής αρτηρίας, ροή μητριαίων αρτηριών) με έγχρωμο υπερηχογράφημα Doppler
Από την Μαιευτήρα Γυναικολόγο Δρ Μαρία Σίμου (www.embryoplus.gr)
