H ανεπάρκεια των φλεβών στα κάτω άκρα απασχολεί ένα σημαντικό κομμάτι του γενικού πληθυσμού, αποτελώντας ένα ζήτημα υγείας που στη χώρα μας συναντάται με μεγάλη συχνότητα. Γενικά εκτιμάται ότι το ποσοστό φλεβικής ανεπάρκειας – φλεβίτιδας ανέρχεται σε περίπου 30% του πληθυσμού, με τις γυναίκες, να παρουσιάζουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης.
Ο Αγγειοχειρουργός μας εξηγεί τη λειτουργία του φλεβικού δικτύου των κάτω άκρων και εστιάζει στην αντιμετώπιση της νόσου.
Τι είναι οι φλέβες και ποιος ο λειτουργικός τους ρόλος στο σώμα;
Οι φλέβες είναι τα αγγεία που μεταφέρουν από τα πόδια προς την καρδιά και τους πνεύμονες το αίμα που έχει αποδεσμεύσει το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά του. Για την προώθηση του αίματος διαθέτουν βαλβίδες εντός του αυλού τους. Το εν τω βάθει φλεβικό σύστημα μεταφέρει τη μεγαλύτερη ποσότητα φλεβικού αίματος. Το επιπολής φλεβικό σύστημα αναφέρεται στις επιφανειακές φλέβες των ποδιών και αποτελείται από τη μείζονα και την ελάσσονα σαφηνή φλέβα και τους κλάδους τους. Η ανεπάρκεια του επιφανειακού φλεβικού συστήματος προκαλεί τη δημιουργία των γνωστών σε όλους κιρσών.
Τι είναι οι κιρσοί των κάτω άκρων;
Μία από τις πρώτες εκδηλώσεις της ανεπάρκειας των φλεβών και το συνηθέστερο πρόβλημα των ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα με το φλεβικό δίκτυο στα πόδια, είναι οι κιρσοί. Η ανεπάρκεια των βαλβίδων των επιφανειακών φλεβών δυσχεραίνει την προώθηση του αίματος κεντρικότερα.
Η συσσώρευση αίματος στα κύρια επιφανειακά φλεβικά στελέχη προκαλεί τη διόγκωση και των κλάδων τους με αποτέλεσμα τη δημιουργία διογκωμένων φλεβών κάτω από το δέρμα που ονομάζονται κιρσοί.
Οι κιρσοί αποτελούν μόνο αισθητικό πρόβλημα;
Οι ευρυαγγείες που συναντώνται στα αρχικά στάδια της πάθησης αποτελούν αισθητικό πρόβλημα. Αντίθετα, στα στάδια της πάθησης που παρουσιάζονται κιρσοί αναφερόμαστε στο ιατρικό σκέλος της νόσου.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συχνότερα ενοχλήματα περιλαμβάνουν πρήξιμο στους αστραγάλους (ιδιαίτερα σε ορθοστασία και ζέστη) και αίσθημα βάρους στις γαστροκνημίες. Επίσης, αναφέρονται αίσθημα καύσου και λιγότερο συχνά «μυρμήγκιασμα» στο πόδι. Σε προχωρημένες περιπτώσεις συναντώνται δερματικές αλλοιώσεις, όπως υπερμελάγχρωση και λιποδερματοσκλήρυνση. Στο τελικό στάδιο της νόσου αυξάνεται η πιθανότητα διάσπασης της συνοχής του (φλεβικό έλκος).
Ποιες επιπλοκές μπορεί να επιφέρει η υποτίμηση της νόσου;
Η φλεβική ανεπάρκεια αν υποτιμηθεί παρουσιάζει σημαντικές επιπλοκές όπως, τη θρόμβωση, κατάσταση όπου το αίμα, λόγω στάσης, σχηματίζει θρόμβο εντός μίας φλέβας και την κιρσορραγία, δηλαδή τη ρήξη ενός κιρσού στο πόδι προς το δέρμα, με αποτέλεσμα την αιμορραγία λόγω της διάβρωσης του δέρματος τοπικά.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Με την κλινική εξέταση διαπιστώνεται η παρουσία ή μη κιρσοειδών φλεβικών ανευρύνσεων και δερματικών αλλοιώσεων και γίνεται η ταξινόμηση της νόσου. Με τον υπερηχογραφικό έλεγχο («triplex») ο ασθενής εξετάζεται σε όρθια και οριζόντια θέση προκειμένου να διαπιστωθεί η παρουσία παλινδρόμησης (reflux) αίματος εντός των κύριων φλεβικών στελεχών. Η παρατεταμένη φλεβική παλινδρόμηση αποτελεί ένδειξη σημαντικής φλεβικής ανεπάρκειας.
Προτού φτάσει ο ασθενής στο χειρουργείο, έχει επιλογές συντηρητικής αντιμετώπισης;
Υπάρχουν επιλογές, όπως: εφαρμογή ελαστικής κάλτσας διαβαθμισμένης συμπίεσης, μέτρα αλλαγής της καθημερινότητας (π.χ. αποφυγή ορθοστασίας και ζέστης) φλεβοτονικά φάρμακα (μικρής ωστόσο αποτελεσματικότητας). Η οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος επιτυγχάνεται μόνο μέσω της επεμβατικής – χειρουργικής θεραπείας.
Πώς γίνεται το χειρουργείο;
Η κλασική χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει τη σαφηνεκτομή και τις κιρσεκτομές. Διαμέσου μικρών τομών στο δέρμα αφαιρείται η αντίστοιχη σαφηνής φλέβα. Οι κιρσοί αφαιρούνται τοπικά μέσω πολύ μικρών δερματικών οπών. Οι ασθενείς κινητοποιούνται άμεσα μετεγχειρητικά και συχνά εξέρχονται του νοσοκομείου μετά από λίγες ώρες. Στην επέμβαση με τη χρήση laser η εκάστοτε σαφηνής φλέβα δεν αφαιρείται διαμέσου τομών αλλά καταστρέφεται με τη χρήση του laser. Η έκλυση θερμικής ενέργειας εντός του αυλού της φλέβας την καταστρέφει και τη θέτει εκτός της κυκλοφορίας. Οι κιρσεκτομές γίνονται όπως και στην κλασική επέμβαση.
Επειδή δεν είναι όλοι οι ασθενείς ίδιοι αναφορικά, τόσο με το είδος και την έκταση του φλεβικού τους προβλήματος όσο και με το υγειονομικό τους υπόβαθρο, ο Αγγειοχειρουργός αξιολογεί και προτείνει τις λύσεις που ταιριάζουν καλύτερα στις ανάγκες τους.
Από τον Αγγειοχειρουργό Δρ. Χαράλαμπο Ταμπάκη