Η Ενδοσκοπική Παλίνδρομη Χολαγγειοπαγκρεατογραφία, γνωστή και με το ακρωνύμιο ERCP, είναι μία εξειδικευμένη επεμβατική πράξη που χρησιμοποιείται για την αναγνώριση και την αντιμετώπιση παθήσεων που σχετίζονται με τις πέτρες στο χοληφόρο δένδρο, με όγκους ήπατος, χοληφόρων και παγκρέατος ή με στενώσεις των χοληφόρων και παγκρεατικών πόρων. Διενεργείται με ένα λεπτό και εύκαμπτο ενδοσκόπιο με είσοδο από το στόμα, που αναίμακτα και σε σύντομο χρονικό διάστημα διαγιγνώσκει και αντιμετωπίζει με ακρίβεια συγκεκριμένες παθήσεις.
O Γαστρεντερολόγος Μιχαήλ Γαλανόπουλος μας μιλά αναλυτικά για την εξέταση και τονίζει πως λόγω της πολυπλοκότητας της επέμβασης, η ERCP πρέπει να πραγματοποιείται μόνο από εξειδικευμένους γαστρεντερολόγους.
Ποιοι οι λόγοι για να προχωρήσουμε σε ERCP;
Εάν ένας ασθενής εμφανίσει κοιλιακό πόνο, σε συνδυασμό με ίκτερο (κίτρινη χροιά των επιπεφυκότων, δέρματος κτλ.) ή και εμπύρετο, τότε ο γιατρός σας θα σας ενημερώσει για την αναγκαιότητα της πραγματοποίησης της ERCP. Αν και το πιο σύνηθες αίτιο είναι η παρουσία χολόλιθων που προκαλούν τους λεγόμενους κωλικούς χοληφόρων και διαταραχή της ηπατικής βιοχημείας, μία σειρά προβλημάτων κάνουν τη διενέργεια της ERCP αναγκαία και απαραίτητη επεμβατική πράξη. Πιο συγκεκριμένα:
- Έχετε ήδη κάνει άλλες εξετάσεις, όπως υπερηχογράφημα ή αξονική/μαγνητική τομογραφία ή ενδοσκοπικό υπερηχοτομογράφημα και έχετε επιβεβαιωμένη διάγνωση λίθων χοληδόχου πόρου ή όγκου του παγκρέατος/ ήπατος ή και χοληφόρων.
- Έχετε αποφρακτικό ίκτερο, δηλαδή μία κατάσταση όπου η φυσιολογική ροή της χολής προς τον εντερικό σωλήνα εμποδίζεται προκαλώντας δυσλειτουργία στην απορρόφηση των τροφών. Τότε μια χρωστική ουσία με το όνομα χολερυθρίνη, παραμένει στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας την χαρακτηριστική κίτρινη χροιά του δέρματος και των ματιών.
- Έχετε παγκρεατίτιδα, η οποία μπορεί να είναι είτε οξεία είτε χρόνια. Στην οξεία μορφή η συμπτωματολογία είναι θορυβώδης και εμφανίζεται απότομα, ενώ σε χρόνια φλεγμονή του παγκρέατος, αυτή εμφανίζεται προοδευτικά προκαλώντας σταδιακή δυσπραγία του ίδιου του οργάνου.
- Πάσχετε από μία συγγενή ανατομική παραλλαγή του παγκρέατος που αποκαλείται δισχιδές πάγκρεας (Pancreas Divisum).
- Πρέπει να πάρετε ένα δείγμα παγκρεατικού ιστού ή δείγμα κυττάρων χοληδόχου πόρου για βιοψία. Αυτό είναι επίσης, εξαιρετικά χρήσιμο όταν πρόκειται για την επιβεβαίωση της διάγνωσης του καρκίνου του παγκρέατος ή του καρκίνου των χοληφόρων οδών.
- Εξάλειψη λίθων χοληδόχου πόρου, η λεγόμενη και χοληδοχολιθίαση.
- Για αντιμετώπιση μίας απόφραξης ή στένωσης του χοληφόρου/παγκρεατικού δένδρου με την τοποθέτηση μίας πλαστικής/μεταλλικής ενδοπρόθεσης (stent).
Πώς γίνεται μια ERCP;
Το ενδοσκόπιο προωθείται διαμέσου της στοματικής κοιλότητας στο στομάχι και μετέπειτα στην αρχή του λεπτού εντέρου που ονομάζεται δωδεκαδάκτυλο. Ο χοληδόχος πόρος και ο παγκρεατικός πόρος ανοίγουν μέσω μιας μικρής θηλής σε αυτή την περιοχή γνωστή ως φύμα του Vater. Στη συνέχεια, θα εισάγουμε ένα πολύ λεπτό σύρμα στον χοληδόχο πόρο (ή στο πάγκρεας λιγότερο συχνά) και θα εγχύσουμε έναν ειδικό τύπο χρωστικής ουσίας που εμφανίζεται σε μια ακτινογραφία. Στη συνέχεια λαμβάνονται ακτινοσκοπικές εικόνες, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούμε να μελετήσουμε τους χοληφόρους πόρους και τους αγωγούς του παγκρέατος και ακολούθως λαμβάνει χώρα η θεραπευτική αντιμετώπιση (αφαίρεση των λίθων ή τοποθέτηση ειδικών πλαστικών ή μεταλλικών stents).
Είναι επώδυνη μια ERCP;
Μια ERCP γίνεται με βαριά καταστολή ή πλήρη αναισθησία, οπότε είναι συνήθως πολύ καλά ανεκτή, αλλά μπορεί να προκαλέσει κάποια δυσφορία κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, αλλά και μετά.
Πόσο διαρκεί η διαδικασία ERCP;
Οι ERCP συνήθως διαρκούν από δεκαπέντε λεπτά έως μιάμιση ώρα. Ο μέσος όρος είναι περίπου τριάντα λεπτά.
Η διαδικασία ERCP ενέχει κινδύνους;
Μια ERCP θεωρείται ευρέως ως μια ασφαλής διαδικασία, αλλά υπάρχουν πολύ σημαντικές και δυνητικά σοβαρές επιπλοκές, γι’ αυτό μια ERCP πρέπει να γίνεται μόνο αν υπάρχει ισχυρή ένδειξη και από εξειδικευμένους γαστρεντερολόγους, με εκπαίδευση σε κέντρα αναφοράς και διεθνούς φήμης για την εν λόγω επέμβαση.
Πρέπει να μείνω στο νοσοκομείο;
Οι ασθενείς παρακολουθούνται την ημέρα της επέμβασης, συνήθως εντός του νοσοκομείου, αλλά μπορούν κανονικά να πάνε σπίτι την ίδια ημέρα της διαδικασίας, αφού μείνουν για παρακολούθηση στην κλινική ή στο νοσοκομείο για λίγες ώρες. Θα γνωρίζετε πώς πήγε η διαδικασία πριν πάτε σπίτι. Μπορείτε να συνεχίσετε την κανονική διατροφή και τις γενικές καθημερινές δραστηριότητες μετά την έξοδό σας από την κλινική.
Από τον Γαστρεντερολόγο Μιχαήλ Γαλανόπουλο (www.galanopoulosgastro.gr)
