Η οσφυϊκή δισκοκήλη ή κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου είναι, ίσως, η συχνότερη πάθηση της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, η οποία χαρακτηρίζεται από την προβολή ή την απόσπαση τμήματος ενός οσφυϊκού μεσοσπονδύλιου δίσκου, με αποτέλεσμα τη συμπίεση της αντίστοιχης νευρικής ρίζας και την πρόκληση χαρακτηριστικής συμπτωματολογίας.
Για τα συμπτώματα, τη διάγνωση και την αντιμετώπισή της, μας μιλά ο Νευροχειρουργός – Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Δρ Γεώργιος Δημογέροντας.
Ποια συμπτώματα προκαλεί η οσφυϊκή δισκοκήλη;
Ανάλογα με τη θέση της, στο σπονδυλικό σωλήνα προκαλεί οσφυαλγία, δηλαδή πόνο στη μέση, όταν εντοπίζεται κεντρικά στο σπονδυλικό σωλήνα και ισχιαλγία, δηλαδή πόνο κατά μήκος του ποδιού, όταν εντοπίζεται πλαγίως προς το μεσοσπονδύλιο τρήμα, από όπου εξέρχεται η σύστοιχη νευρική ρίζα. Η ισχιαλγία επιδεινώνεται δραματικά κατά την ανέγερση του άκρου τεντωμένου και υφίεται χαρακτηριστικά όταν το γόνατο λυγίζει. Το μέγεθος της δισκοκήλης παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, τόσο στην ένταση, όσο και στη διάρκεια της συμπτωματολογίας. Αιμωδίες (μουδιάσματα) ή/και μυϊκή αδυναμία των μυών που νευρώνονται από την πάσχουσα νευρική ρίζα μπορεί επίσης να συνοδεύουν τον πόνο που προκαλεί μια οσφυϊκή δισκοκήλη. Τέλος, διαταραχή των αυτόνομων λειτουργιών της ούρησης (συχνοουρία, ακράτεια ή επίσχεση ούρων), της αφόδευσης και της στύσης (ανικανότητα), στο πλαίσιο ιππουριδικής συνδρομής, μπορεί να προκληθούν από μεγάλες κεντρικά εντοπιζόμενες οσφυϊκές δισκοκήλες.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση τίθεται συνήθως κλινικά από τον Ορθοπαιδικό ή τον Νευρολόγο. Ακολουθεί η παραπομπή του ασθενούς σε εξειδικευμένο Χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης, ο οποίος αφού επιβεβαιώσει τις κλινικές υποψίες της νόσου, θα υποβάλει τον ασθενή σε Μαγνητική Τομογραφία Οσφυϊκής Μοίρας Σπονδυλικής Στήλης, προκειμένου να διαπιστωθεί το ακριβές επίπεδο της δισκοκήλης, η θέση της, το μέγεθος και ο βαθμός πίεσης των παρακείμενων νευρικών στοιχείων. Αν διαπιστωθεί αδυναμία κάποιου μυός, τότε ο ιατρός οφείλει να ζητήσει επιβεβαίωση και αντικειμενική καταγραφή του βαθμού της μυϊκής αδυναμίας με τη διενέργεια Ηλεκτρομυογραφήματος του αντίστοιχου άκρου. Τέλος, η αξονική τομογραφία (CT-ΟΜΣΣ) δεν έχει ένδειξη στη διερεύνηση των ασθενών με υποψία δισκοκήλης και πραγματοποιείται μόνον, στους ασθενείς που δεν έχουν τη δυνατότητα να υποβληθούν σε Μαγνητική Τομογραφία για ιατρικούς και μόνο λόγους.
Υπάρχει συντηρητική θεραπεία;
Η συντηρητική αντιμετώπιση της οσφυϊκής δισκοκήλης εφαρμόζεται κατά τις πρώτες έξι εβδομάδες του πόνου και μόνο όταν δεν συνυπάρχει μυϊκή αδυναμία. Αυτή περιλαμβάνει την ανάπαυση, την αποφυγή άρσης βαρών, την αποφυγή παρατεταμένης καθιστής θέσης (π.χ. πολύωρα ταξίδια), την αποφυγή κραδασμών (π.χ. οδήγηση μηχανών), τη φαρμακευτική αγωγή (αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα) και τη φυσιοθεραπευτική αγωγή. Τέλος, η τοπική μεταφορά θερμικής ενέργειας (με τη μορφή ζεστών επιθεμάτων, θερμοφόρας ή θερμαινόμενων υποστρωμάτων), στις συνεσπασμένες παρασπονδυλικές μυϊκές μάζες, βοηθά στην άμεση ανακούφιση από τον έντονο πόνο.
Ποιες τεχνικές χειρουργικής θεραπείας εφαρμόζονται σήμερα και σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυνται;
Η χειρουργική θεραπεία της οσφυϊκής δισκοκήλης ενδείκνυται στο 15% περίπου των περιπτώσεων. Οι τεχνικές της δισκεκτομής διακρίνονται στις κλασικές και στις πλέον σύγχρονες ή ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (MIS). Η κλασική μικροδισκεκτομή πραγματοποιείται με τη βοήθεια του χειρουργικού μικροσκοπίου και απαιτεί μια χειρουργική δερματική τομή μήκους περίπου 5-6 εκατοστών. Οι κυριότερες διαδερμικές ή ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές δισκεκτομής είναι η διαδερμική μικροδισκεκτομή δια σωλήνων (tubular microdiscectomy) και η ενδοσκοπική δισκεκτομή. Η πρώτη τεχνική απαιτεί δερματική τομή μήκους 2 εκατοστών, ενώ η δεύτερη μόλις 5 χιλιοστών.
Και οι δύο τεχνικές έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι αναίμακτες, δεν προκαλούν καταστροφή των παρασπονδυλικών μυών και δεν συνοδεύονται από μετεγχειρητικό πόνο. Τέλος, η αποκατάσταση του ασθενούς και η επιστροφή στην εργασία του είναι πολύ σύντομη.
Η Δισκοπλαστική αποτελεί μια μοντέρνα ελάχιστα επεμβατική τεχνική που ενδείκνυται στην εκφυλιστική δισκοπάθεια στις μικρές οσφυϊκές δισκοκήλες. Με την τεχνική αυτή εγχύεται δια βελόνης (χωρίς χειρουργική τομή) στο εσωτερικό του πάσχοντος μεσοσπονδύλιου δίσκου, ένα παχύρευστο (Discogel) ή στερεό υλικό (Hydrogel), το οποίο αποκαθιστά τις χαμένες ελαστικές ιδιότητες του δίσκου.
Όλες οι προαναφερόμενες τεχνικές απαιτούν γενική αναισθησία, εκτός της δισκοπλαστικής, η οποία εφαρμόζεται με τοπική αναισθησία και μέθη.
Από τον Νευροχειρουργό – Χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης, Δρ. Γεώργιο Δημογέροντα