Ο σακχαρώδης διαβήτης οδηγεί στην νόσο του διαβητικού ποδιού διότι : α)προσβάλλει τα μικρά αγγεία (μικροαγγειοπάθεια), β)επιταχύνει την αρτηριοσκλήρωση (μακροαγγειοπάθεια) με αποτέλεσμα την χρόνια περιφερική ισχαιμία και γ) προσβάλλει τα νεύρα δημιουργώντας νευροπάθεια.
Σε κάθε 6 ακρωτηριασμούς που γίνονται στις ΗΠΑ, οι 5 οφείλονται σε διαβητικές επιπλοκές στο άκρο πόδα. Ακόμα και σήμερα , η αιτία θανάτου στα 2/3 των διαβητικών ασθενών είναι συνέπεια αγγειακών επιπλοκών.
ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΜΙΚΡΟΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ
Περιλαμβάνει την προσβολή των μικρών αρτηριών , αρτηριολίων και τριχοειδών και εξαρτάται άμεσα από τη διάρκεια του διαβήτη και την ποιότητα της ρύθμισης του. Η διάγνωση της στα κάτω άκρα μπορεί να τεθεί έμμεσα, αν αυτή διαπιστωθεί προηγουμένως σε άλλα όργανα, όπως στον οφθαλμό και νεφρά. Για αυτό πρέπει σε κάθε περίπτωση να γίνεται οφθαλμοσκόπηση.
ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ
Περιλαμβάνει την αρτηριοσκλήρωση στο τοίχωμα των μεγαλύτερων αρτηριών και κυρίως των αρτηριών μυϊκού τύπου, δηλαδή των ιγνυακών και κνημιαίων, και λιγότερο στην αορτή και τα λαγόνια αγγεία.
Επίσης στους διαβητικούς οι αλλοιώσεις εμφανίζονται συχνότερα από ότι στο γενικό πληθυσμό και 10 – 20 χρόνια νωρίτερα.
Υπάρχουν τρεις μορφές αρτηριοσκλήρωσης : 1) Η αθηρωματική πλάκα 2) Η σκλήρυνση του μέσου χιτώνα (νόσος MOENCKEBΕRG) 3) Διάχυτη ίνωση του έσω χιτώνα.
Η πιο χαρακτηριστική μορφή αρτηριοσκλήρωσης στο διαβήτη είναι η νόσος Moenckeberg, δηλαδή η μεγάλη εναπόθεση ασβεστίου στο μέσο χιτώνα των αρτηριών με αποτέλεσμα την «σκλήρυνση» αυτών.
ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ
Είναι βαριά επιπλοκή διότι προσβάλλει το αυτόνομο και το περιφερικό νευρικό σύστημα. Εμφανίζεται μετά τη πάροδο 5-10 ετών από την εμφάνιση του διαβήτη. Οι συνέπειες για το άκρο πόδα είναι α) η νευροπαθητική αρθροπάθεια με την επακόλουθη παραμόρφωση του ποδιού β) οι εύκολοι μικροτραυματισμοί λόγω της απώλειας αισθητικότητας με αποτέλεσμα φλεγμονές και λοιμώξεις. Η διαβητική νευροπάθεια μπορεί να υπάρχει μόνη χωρίς αγγειοπάθεια , και τότε έχουμε το νευροπαθητικό πόδι Charcot, με τύλους, αρθροπάθεια πτώση της ποδικής κάμαρας, και έλκη τα οποία εντοπίζονται συχνότερα στο πέλμα και είναι δυσίατα. Η νευροπαθητική αρθροπάθεια, προσβάλλει της περιφερικές αρθρώσεις με οστεοπόρωση, εξαρθρήματα και καταστροφή των μεταταρσίων και φαλάγγων.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η θεραπεία εστιάζεται σε δύο αρχές: στην πρόληψη της επιδείνωσης και στην αντιμετώπιση των οξέων προβλημάτων.
Στην προληπτική αγωγή περιλαμβάνονται η τοπική περιποίηση, η σχολαστική καθαριότητα και αποφυγή στενών υποδημάτων με χρήση στηρικτικών πελμάτων,και η έγκαιρη αντιμετώπιση των μικροτραυματισμών. Εδώ έχει θέση χρήση του laser που χρησιμοποιώ από το 2007 , σε συχνότητες 1064 και 1470 nm , το οποίο όπως βλέπετε και στις παρακάτω φωτογραφίες με τους ασθενείς που έχω θεραπεύσει ,έχει ανοίξει νέους ορίζοντες στην περίπτωση των διαβητικών ελκών.
Οι αγγειοχειρουργικές επεμβάσεις έχουν νόημα στα αρχικά στάδια της αγγειοπάθειας, διότι στα προχωρημένα γίνονται καθαρά για την διάσωση του σκέλους. Χρησιμοποιούμε συνήθως φλεβικά μοσχεύματα για τις επεμβάσεις by pass ,καθώς και συνθετικά όπως επίσης και την ενδοαυλική αγγειοπλαστική( τα γνωστάstents) ,ιδίως από το ύψος του μηρού και κάτω.
Επειδή οι λοιμώξεις στο διαβητικό πόδι είναι συχνές χρειάζεται επαγρύπνηση , με χρήση αντιβιοτικών και σε περίπτωση νεκρωμάτων, αποστημάτων ή οστεομυελίτιδας χειρουργικός καθαρισμός .Οι ακρωτηριασμοί είναι αναγκαίοι όταν η νέκρωση είναι εκτεταμένη,ο ασθενής είναι σε σηπτική κατάσταση και η αγγειογραφία δείχνει πλήρη έλλειψη περιφερικής κυκλοφορίας.Η επούλωση των διαβητικών ελκών επιταχύνεται με το laser και με τη ρύθμιση του σακχάρου μπορεί να αποφευχθεί ένας ακρωτηριασμός.
Απο τον αγγειοχειρουργό Dr. Ηλία Χαράλαμπο
