Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μία από τις πιο συνηθισμένες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη. Συναντάται περίπου στο 40% των ασθενών και είναι πιο συχνή στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι παρά στους τύπου ΙΙ.
Ο Χειρουργός Οφθαλμίατρος Ηλίας Παπανδρέου απαντά στις ερωτήσεις μας για τη νόσο, που εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην ολική απώλεια της όρασης.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας;
Η χρονική διάρκεια της νόσου (του σακχαρώδη διαβήτη), ο κακός έλεγχος του σακχάρου του αίματος, η υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία, το κάπνισμα, η παχυσαρκία και η αναιμία είναι οι σημαντικοί παράγοντες εμφάνισης της νόσου.
Σε πόσες κατηγορίες διακρίνεται η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια;
Διακρίνεται σε δυο βασικές κατηγορίες: την μη παραγωγική και την παραγωγική ανάλογα με την παρουσία ή μη παθολογικού τύπου αγγείων.
Σημαντικό ρόλο για την αντιμετώπιση και την πρόγνωση παίζει η συμμετοχή της ωχράς κηλίδας, του κεντρικού δηλαδή τμήματος του αμφιβληστροειδούς που είναι υπεύθυνο για τη σαφή όραση και χαρακτηρίζεται ως διαβητική ωχροπάθεια.
Πώς γίνεται η διάγνωση και κάθε πότε πρέπει να εξετάζεται ο διαβητικός ασθενής;
Στη διάγνωση της αμφιβληστροειδοπάθειας, πέρα από τον ενδελεχή οφθαλμολογικό έλεγχο με βυθοσκόπηση, σημαντικό ρόλο παίζουν η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) και η απεικόνιση των αγγείων του αμφιβληστροειδούς. Η τελευταία μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με την κλασική φλουροαγγειογραφία είτε με τη λεγόμενη «αναίμακτη» OCT-αγγειογραφία.
Οι ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να εξετάζονται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, εφόσον δεν παρουσιάζουν σημεία διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, ενώ, εάν έχουν διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή ξεκινήσουν χρήση ινσουλίνης, θα πρέπει να εξετάζονται κάθε 4-6 μήνες ή συχνότερα, σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος οφθαλμιάτρου.
Ποια είναι η θεραπευτική της προσέγγιση;
Η αντιμετώπιση της μη παραγωγικής αμφιβληστροειδοπάθειας γενικά συνίσταται στην τακτική παρακολούθηση σε διάστημα που καθορίζεται από το στάδιο των αλλοιώσεων, στην καλή ρύθμιση του σακχάρου του αίματος και στον περιορισμό ή εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου.
Σε προχωρημένα στάδια με αυξημένο κίνδυνο μετάβασης στην παραγωγική μορφή μπορεί να κριθεί απαραίτητη η θεραπεία με ειδικό laser (παναμφιβληστροειδοπηξία).
Στην παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια κύρια μέθοδο αντιμετώπισης αποτελεί η αμφιβληστροειδοπηξία με laser. Τελευταία χρησιμοποιούνται και οι ενδοβόλβιες εγχύσεις ειδικών αντι-αγγειογενετικών παραγόντων, στις οποίες θα αναφερθούμε στη συνέχεια. Σε προχωρημένα στάδια, ανθεκτικές περιπτώσεις και επιπλοκές όπως η αιμορραγία στο υαλοειδές ή η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική αντιμετώπιση από έμπειρο χειρουργό αμφιβληστροειδούς.
Η θεραπευτική προσέγγιση της διαβητικής ωχροπάθειας στηρίζεται στην εστιακή (εντοπισμένη) αμφιβληστροειδοπηξία, στην έγχυση φαρμάκων στο υαλοειδές σώμα (ουσία σαν ζελέ που γεμίζει το εσωτερικό του οφθαλμικού βολβού) ή και σε συνδυασμό τους. Η έγχυση γίνεται με τοπική αναισθησία στον χώρο του χειρουργείου από οφθαλμίατρο ειδικευμένο στις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς.
Θετικά αποτελέσματα φαίνεται να δείχνει και η εστιακή αμφιβληστροειδοπηξία με micropulse laser που χρησιμοποιείται κατά περίπτωση τα τελευταία χρόνια.
Συμπερασματικά, τι θα συνιστούσατε να προσέχουν οι ασθενείς;
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια παραμένει ασυμπτωματική για τους περισσότερους ασθενείς, για μεγάλο χρονικό διάστημα, συνεπώς ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος κρίνεται απαραίτητος για τον διαβητικό ασθενή.
Όταν διαγνωστεί με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια χρειάζεται τακτικό έλεγχο. Ανάλογα με το στάδιο και άλλες συνυπάρχουσες παθήσεις του οφθαλμού (όπως καταρράκτης, γλαύκωμα), χρήζει αντιμετώπισης από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο, με τον οποίο θα είναι δυνατή η επιλογή του βέλτιστου σχήματος θεραπείας.
Από τον Χειρουργό Οφθαλμίατρο Ηλία Παπανδρέου (www.ophthalmo-iasis.gr)
