Η στένωση της αορτικής βαλβίδας είναι η πάθηση κατά την οποία η κινητικότητα των πτυχών της βαλβίδας και ως εκ τούτου το λειτουργικό εύρος διάνοιξής τους περιορίζεται σημαντικά. Στις ηλικίες > 70 ετών η συνηθέστερη αιτία της στένωσης της αορτικής βαλβίδας είναι η χρόνια ασβεστοποιός εκφύλιση των πτυχών της. Οι επιπτώσεις της νόσου είναι σοβαρές και ο κίνδυνος θανάτου στη διετία ανέρχεται σε 50%.
Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Ανδρέας Καλογερόπουλος μας μιλάει για αυτήν και για τον τρόπο που αντιμετωπίζεται σήμερα.
Πόσο συχνή είναι η στένωση της αορτικής βαλβίδας;
Η στένωση της αορτικής βαλβίδας είναι η 2η πιο συχνή βαλβιδοπάθεια που απαιτεί παρεμβατική θεραπεία. Υπολογίζεται πως το 12.4% του πληθυσμού, ηλικίας άνω των 75 ετών πάσχει από στένωση της αορτικής βαλβίδας ενώ το 3.4% πάσχει από σοβαρού βαθμού στένωση. Στην ηλικία των 80 ετών το ποσοστό αυτό σχεδόν τριπλασιάζεται και φτάνει το 9.8%.
Ποια είναι τα συμπτώματα και οι επιπτώσεις της στένωσης της αορτικής βαλβίδας;
Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι το αίσθημα δύσπνοιας (λαχάνιασμα), η εύκολη κόπωση και η ατονία. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη δυσφορία (πόνος, βάρος, «πλάκωμα», σφίξιμο) στο στήθος και το αίσθημα ζάλης ή ακόμα και λιποθυμίας (συγκοπή). Ο κίνδυνος θανάτου σε ασθενείς με σοβαρή στένωση της αορτικής βαλβίδας είναι εξαιρετικά υψηλός με καταγεγραμμένη θνητότητα στους 6 μήνες έως 16%, γι’ αυτό θα πρέπει να αναφέρονται άμεσα για θεραπευτική επεμβατική αντιμετώπιση.
Η διακαθετηριακή αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας (TAVI), σε ποιους ασθενείς απευθύνεται;
Με τις υπάρχουσες κατευθυντήριες οδηγίες, είναι η μέθοδος εκλογής αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας σε ασθενείς με συμπτωματική σοβαρή στένωση ηλικίας > 65-75 ετών.
Πώς πραγματοποιείται;
Εν αντιθέσει με τη χειρουργική αντικατάσταση, πρόκειται για ελάχιστα επεμβατική μέθοδο με την οποία μέσω μιας πολύ μικρής οπής, διαμέτρου μικρότερης από 1 εκ., στην περιοχή της μηροβουβωνικής χώρας πραγματοποιείται αντικατάσταση της γηγενούς εκφυλισμένης αορτικής βαλβίδας με βιοπροσθετική βαλβίδα. Η επέμβαση διαρκεί ελάχιστα, μέσος όρος 60 λεπτά, ο κίνδυνος επιπλοκών συγκριτικά με την κλασική χειρουργική μέθοδο είναι σαφώς μικρότερος, ο ασθενής δύναται να κινητοποιηθεί σε μερικές ώρες και να εξέλθει του νοσοκομείου σε 2 ημέρες. Η επέμβαση δεν απαιτεί γενική αναισθησία και γίνεται υπό ήπια μέθη με τη χρήση τοπικού αναισθητικού. Η παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας στη μηροβουβωνική περιοχή γίνεται με απόλυτη ακρίβεια μέσω υπερηχογραφικής καθοδήγησης.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα συγκριτικά με την κλασική χειρουργική μέθοδο αντικατάστασης μέσω της εγχείρησης ανοικτής καρδιάς;
Πέρα της σαφώς μικρότερης διάρκειας της επέμβασης (έως 4 φορές) και του μικρότερου χρόνου παραμονής στο νοσοκομείο, ο ασθενής δύναται να κινητοποιηθεί άμεσα, μέσα σε μερικές ώρες. Η περίοδος αποκατάστασης είναι ελάχιστη (επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες αμέσως μετά την έξοδο από το νοσοκομείο) ενώ παρατηρείται άμεση και σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών σε ποσοστό άνω του 50%. Επίσης, ελέγχεται δραματική μείωση των επιπλοκών, όπως:
- Μειωμένος κίνδυνος θανάτου κατά 59%.
- Μειωμένος κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 62%.
- Μειωμένος κίνδυνος νέας νοσηλείας λόγω καρδιακής ανεπάρκειας κατά 61%.
- Μειωμένος κίνδυνος σοβαρής ή επαπειλούμενης για τη ζωή αιμορραγίας κατά 75%.
- Μειωμένος κίνδυνος εμφάνισης σοβαρών αρρυθμιών, όπως κολπικής μαρμαρυγής κατά 87%.
Συμπερασματικά, μετά από εμπειρία σχεδόν 20 ετών από την 1η επέμβαση παγκοσμίως, η διακαθετηριακή αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας (TAVI) θεωρείται η επέμβαση εκλογής για την πλειοψηφία των ασθενών με σοβαρή στένωση της αορτικής βαλβίδας, με αδιαμφισβήτητα οφέλη συμπεριλαμβανομένων της σημαντικής βελτίωσης των συμπτωμάτων, της ποιότητας ζωής και του προσδόκιμου επιβίωσης των συγκεκριμένων ασθενών.
Από τον Επεμβατικό Καρδιολόγο Δρ. Ανδρέα Καλογερόπουλο
