Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι μια παθολογική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από την παλινδρόμηση των γαστρικών οξέων στον οισοφάγο, γεγονός που οφείλεται στη δυσλειτουργία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Εκδηλώνεται συνηθέστερα με το αίσθημα του οπισθοστερνικού «καψίματος», κατάσταση που οι ασθενείς αποδίδουν στην καθημερινότητα με τον όρο «καούρες». Άλλα τυπικά συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν: αναγωγές γαστρικού περιεχομένου, ερυγές, οπισθοστερνικό άλγος, βήχα, βράγχος φωνής. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα της ΓΟΠ υποχωρούν με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής, υπάρχουν περιπτώσεις όπου προκρίνεται η χειρουργική θεραπεία.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που καθορίζουν το είδος της θεραπείας που θα ακολουθηθεί και τι κινδύνους κρύβει για την υγεία μας η καθυστέρηση της θεραπείας σε περιπτώσεις εμμένουσας συμπτωματολογίας;
Στα ερωτήματά μας απαντά ο Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής Γρηγόριος Τσιώτος.
ΓΟΠ: Πότε έχει ένδειξη η χειρουργική θεραπεία;
Η ΓΟΠ είναι πάρα πολύ συχνή νόσος (20-25% του πληθυσμού) και στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί η συντηρητική αντιμετώπιση με φάρμακα και αλλαγές στον τρόπο ζωής (προσαρμογή δίαιτας, απώλεια βάρους, τρόπος ζωής). Πρέπει να τονιστεί βέβαια ότι η συντηρητική, φαρμακευτική θεραπεία βελτιώνει τα συμπτώματα. Δεν αντιμετωπίζει την αιτία της ΓΟΠ, η οποία είναι η κακή λειτουργία του μηχανισμού βαλβίδας μεταξύ οισοφάγου και στομάχου που κανονικά επιτρέπει τη δίοδο τροφής από τον οισοφάγο προς το στομάχι και όχι το αντίθετο. Υπάρχουν όμως, περιπτώσεις όπου οι μέθοδοι αυτές, αν και εφαρμόζονται για πολύ καιρό, δεν φέρνουν αποτέλεσμα, τα συμπτώματα συνεχίζουν, ή και χειροτερεύουν και τα ευρήματα στη γαστροσκόπηση δείχνουν σημαντική φλεγμονή.
Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχει νόημα η συνέχιση της συντηρητικής και φαρμακευτικής αγωγής και πρέπει να συζητείται η χειρουργική θεραπεία, η οποία θα λύσει και την αιτία του προβλήματος. Δεν θα θεραπεύσει μόνο τα συμπτώματα. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι ξανακατασκευάζεται ένας μηχανισμός που λειτουργεί σαν βαλβίδα στη θέση που έπρεπε να υπάρχει.
Γιατί δεν πρέπει να αμελούμε τη θεραπεία του προβλήματος;
Εκτός από τη συνέχιση και επιδείνωση των συμπτωμάτων, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η φλεγμονή στον οισοφάγο (οισοφαγίτιδα), η οποία όταν είναι ενός σταδίου και πάνω, εξελίσσεται σε καρκίνο του οισοφάγου.
Είναι ο λεγόμενος οισοφάγος «Barret με δυσπλασία». Αυτή είναι σαφέστατα προκαρκινική κατάσταση. Ένας πιο συχνός κίνδυνος είναι οι αναγωγές στομαχικού περιεχομένου κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου, οι οποίες προκαλούν εισρόφηση στους πνεύμονες. Οι ασθενείς περιγράφουν μία επώδυνη εμπειρία που τους προκαλεί πανικό.
Ποιες είναι οι χειρουργικές τεχνικές για την αντιμετώπιση της διαφραγματοκήλης;
Παλαιότερα εφαρμόζονταν διάφορες μέθοδοι, αλλά τα τελευταία περίπου 20 χρόνια εφαρμόζεται κατά βάση μία: η λαπαροσκοπική θολοπλαστική κατά Nissen, η οποία σήμερα γίνεται και ρομποτικά.
Είναι πλέον, μία πάρα πολύ δοκιμασμένη μέθοδος με πολλές όμως, λεπτές τεχνικές λεπτομέρειες, οι οποίες καθιστούν δύσκολη τη σωστή εφαρμογή της. Γι’ αυτό και πρέπει να γίνεται από έμπειρη χειρουργική ομάδα με διαπιστωμένη και αποδεδειγμένη άριστη γνώση της χειρουργικής του πεπτικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν η εγχείρηση αυτή δεν εκτελείται σωστά, δημιουργεί δυστυχώς μεγάλη δυσκολία στην κατάποση ή παραμονή των συμπτωμάτων.
Αποθεραπεία: Τι πρέπει να γνωρίζουμε;
Μετά από τη λαπαροσκοπική ή ρομποτική Nissen, ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την ίδια ημέρα, ή την επόμενη.
Πρέπει όμως τις επόμενες 7-10 ημέρες να καταναλώνει φαγητά πολτοποιημένα και υδαρή, διότι ο οισοφάγος πρέπει να «ξαναεξασκηθεί» στο να «σπρώχνει» το περιεχόμενο προς το στομάχι δια μέσου της νέας βαλβίδας που κατασκευάστηκε. Μετά από αυτό, η δίαιτα επανέρχεται στο φυσιολογικό.
Από τον Επίκουρο Καθηγητή Χειρουργική Γρηγόριο Τσιώτο (www.digestive-surgery.gr)
