Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή βαλβιδοπάθεια, με επίπτωση 10% σε ασθενείς κάτω των 75 ετών. Ο μηχανισμός της ανεπάρκειας είναι πολύπλοκος, καθώς μπορεί να οφείλεται σε πάθηση της ίδιας της βαλβίδας (πρωτοπαθής/οργανική ανεπάρκεια) ή σε πάθηση της αριστερής κοιλίας και του αριστερού κόλπου (δευτεροπαθής ανεπάρκεια). Η πιο συχνή πρωτοπαθής πάθηση της μιτροειδούς είναι η πρόπτωση και η πιο συνήθης αντιμετώπισή της είναι η χειρουργική επιδιόρθωση (MV repair).
Ο Καρδιολόγος Δρ Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος απαντά στις ερωτήσεις μας.
Ποιους κινδύνους ενέχει η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας και πώς αντιμετωπίζεται;
Στατιστικά, το 50% των ασθενών που χρήζουν αντιμετώπισης κρίνονται υψηλού χειρουργικού κινδύνου ως και ανεγχείρητοι, λόγω προχωρημένης ηλικίας ή συννοσηροτήτων. Ταυτόχρονα, αν δεν αντιμετωπιστεί, η φυσική πορεία αυτής της βαλβιδοπάθειας οδηγεί σε κολπική μαρμαρυγή, καρδιακή ανεπάρκεια και μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης. Μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν είχαμε θεραπευτικές επιλογές γι’ αυτούς τους ασθενείς, παρά μόνο τη συντηρητική φαρμακευτική αντιμετώπιση που οδηγούσε σε υψηλή θνητότητα και πολλαπλές νοσηλείες.
Ακριβώς 20 χρόνια πριν, αναπτύχθηκε μια νέα επαναστατική, ελάχιστα επεμβατική μέθοδος επιδιόρθωσης της μιτροειδούς βαλβίδος, χωρίς χειρουργείο «ανοιχτής καρδίας» (με χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας). Είναι η μέθοδος transcatheter Edge-to-Edge repair (TEER) με δύο εμπορικά διαθέσιμες συσκευές, το MitraClip και το PASCAL που αλλιώς περιγράφεται ως «διαδερμική επιδιόρθωση μιτροειδούς βαλβίδας». Η μέθοδος αυτή έχει πολλαπλά οφέλη για τον ασθενή καθώς:
- Η θνητότητα και η επικινδυνότητα της επέμβασης είναι σχεδόν μηδενική
- Έχει ελάχιστες επιπλοκές, σημαντικά λιγότερες από τις κλασικές χειρουργι- κές μεθόδους
- Έχει αποδειχθεί από διεθνείς πολυκε- ντρικές μελέτες (COAPT) ότι μετά την επιδιόρθωση αυξάνεται το προσδόκι- μο ζωής των ασθενών, βελτιώνεται η ποιότητα της καθημερινότητάς τους και μειώνονται σημαντικά οι νοσηλείες για καρδιακή ανεπάρκεια
Πώς γίνεται η επέμβαση;
Η επέμβαση γίνεται διαδερμικά, δηλαδή χωρίς στερνοτομή και εξωσωματική κυκλοφορία, μέσω ειδικού καθετήρα που προωθείται στην καρδιά από τη μηριαία φλέβα. Συνήθως, η επέμβαση πραγματοποιείται υπό ολική αναισθησία και διαρκεί περί τις 2 ώρες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της επέμβασης διενεργείται τρισδιάστατο διοισοφάγειο ηχωκαρδιογράφημα που καθοδηγεί βήμα προς βήμα τον επεμβατικό καρδιολόγο για την τοποθέτηση του clip. Το Clip (MitraClip/PASCAL) λειτουργεί μέσω συμπλησίασης και πρόσδεσης των γλωχίνων της μιτροειδούς βαλβίδας και οδηγεί σε σημαντική μείωση και συχνά πλήρη εξάλειψη της ανεπάρκειας. Ο ασθενής παραμένει στην εντατική για 1 ημέρα και παίρνει εξιτήριο στις επόμενες 48 ώρες. Τα ποσοστά επιτυχίας αυτής της μεθόδου είναι εξαιρετικά, με σχεδόν το 100% των ασθενών να μη χρειάζονται περαιτέρω μελλοντικές παρεμβάσεις στη μιτροειδή βαλβίδα.
Ποιοι ασθενείς είναι υποψήφιοι;
Αυτή η μέθοδος προτείνεται από τις Ευρωπαϊκές (ESC) και Αμερικανικές (ACC) κατευθυντήριες οδηγίες ως μέθοδος εκλογής για όλους τους ασθενείς υψηλού χειρουργικού κινδύνου, είτε πάσχουν από πρωτοπαθή ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδος (πρόπτωση) είτε από δευτεροπαθή (λόγω στεφανιαίας νόσου, διατατικής μυοκαρδιοπάθειας ή διάτασης του αριστερού κόλπου από κολπική μαρμαρυγή). Στη δευτεροπαθή ανεπάρκεια, όμως, η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται πλέον και σε χαμηλότερου κινδύνου ασθενείς, καθώς διεθνείς μελέτες ανέδειξαν το clip πιο αποτελεσματικό από τη χειρουργική επιδιόρθωση με καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Κάθε ασθενής, λοιπόν, με ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδος θα πρέπει να ελέγχεται από «ομάδα καρδιάς» που θα αποφανθεί εάν είναι υποψήφιος για διαδερμική επιδιόρθωση.
Από τον Καρδιολόγο Δρ. Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο
