Πόσο απαραίτητη είναι για την υγεία και την σωστή ανάπτυξη των παιδιών η βιταμίνη D, ποιες είναι οι πηγές της και τι κάνουμε όταν υπάρχει έλλειψή της, μας εξηγεί η παιδίατρος Άρτεμις Δουλγεράκη.
Τι είναι η βιταμίνη D;
Είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη, απαραίτητη για την υγεία των οστών. Η έλλειψη της μπορεί να οδηγήσει σε ραχίτιδα, που χαρακτηρίζεται από αραιά οστά, με παραμορφώσεις και επιρρεπή σε κατάγματα. Παράλληλα, αποτελεί αίτιο πόνων στα οστά και χαμηλού αναστήματος. Τελευταία έχουν διαπιστωθεί και άλλες δράσεις της βιταμίνης D, π.χ. ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού.
Ποιες είναι οι πηγές της βιταμίνης D;
Τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σαρδέλα, σολωμός), τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και οι ξηροί καρποί (π.χ. αμύγδαλα, καρύδια) είναι πλούσια σε βιταμίνη D. Συντίθεται και από το ίδιο το σώμα μας, μέσω της έκθεσης του δέρματος στον ήλιο.
Ποια είναι τα συχνότερα αίτια έλλειψης της βιταμίνης D;
Τα πιο συχνά είναι διατροφικά και ελλιπής έκθεση στον ήλιο. Είναι επίσης, συχνή σε σκουρόχρωμα άτομα ή σε πληθυσμούς που, λόγω κουλτούρας, καλύπτουν σχεδόν όλο το σώμα με ρούχα. Εμφανίζεται επίσης, όταν οι ανάγκες του οργανισμού είναι αυξημένες, π.χ. σε εγκύους ή θηλάζουσες γυναίκες, εφήβους ή βρέφη.
Πώς διαγιγνώσκεται η ανεπάρκεια της βιταμίνης D;
Με εξέταση αίματος, εάν το ιστορικό και η κλινική εξέταση θέτουν την υποψίας ανεπάρκειας. Τιμές <20ng/ml της 25(OH)D θεωρούνται χαμηλές, ενώ σε παιδιά με χρόνια νοσήματα το επιθυμητό επίπεδο της βιταμίνης είναι >30ng/ml. Εάν τα επίπεδα βρεθούν πολύ χαμηλά (συνήθως <10ng/ml) ή τα οστά είναι επώδυνα και παραμορφωμένα, απαιτείται και ακτινολογικός έλεγχος.
Τι θεραπεία χρειάζεται;
Απλά μέτρα, που έχουν και προληπτικό χαρακτήρα, είναι οι συστάσεις για ισορροπημένη διατροφή, με επαρκή λήψη γαλακτοκομικών προϊόντων, ώστε να εξασφαλιστεί επαρκές ασβέστιο για την αύξηση των οστών. Παράλληλα, συστήνεται έκθεση στον ήλιο, υπό προϋποθέσεις. Έχει βρεθεί ότι εάν το πρόσωπο και τα άνω άκρα εκτεθούν στον ήλιο για 10-15 λεπτά χωρίς αντηλιακό μεταξύ 9 π.μ.-10 π.μ., απορροφάται όλη η απαιτούμενη ηλιακή ενέργεια για τη σύνθεση της βιταμίνης. Προσοχή όμως: αν η έκθεση είναι παρατεταμένη η μετά τις 10π.μ., είναι απαραίτητη η χρήση αντηλιακού! Παράλληλα, με τα παραπάνω χορηγείται η βιταμίνη D από το στόμα. Μπορεί να δοθεί και ενδομυϊκά, σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. δυσαπορρόφηση ή μη απορρόφηση στη θεραπεία).
