Το έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα είναι μια χρόνια, υποτροπιάζουσα διαταραχή της ανώτερης στιβάδας του δέρματος, που προκαλεί ξηροδερμία, κνησμό και εξανθήματα. Συνήθως, ξεκινάει στη βρεφική ηλικία και μάλιστα μέσα στους πρώτους έξι μήνες. Πρόκειται για μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις και συχνά, πηγαίνει καλύτερα με την πάροδο των χρόνων, αλλά μπορεί τα άτομα αυτά να συνεχίσουν να έχουν δερματικές βλάβες και ως ενήλικες.
Ακολουθούν σημαντικές πρακτικές συμβουλές για την περιποίηση του ατοπικού δέρματος από γονείς και φροντιστές:
- Συστηματική ενυδάτωση του δέρματος με προϊόντα εγκεκριμένα για το ατοπικό δέρμα. Αυτά τα προϊόντα δεν πρέπει να έχουν στοιχεία από τροφικά αλλεργιογόνα (π.χ. λάδι από ξηρούς καρπούς), αλλά ούτε και χημικά (όπως συντηρητικά, χρωστικές, αρώματα). Το πρώτο πρέπει να αποφεύγεται γιατί υπάρχει πιθανότητα ευαισθητοποίησης σε πρωτεΐνες και εκδήλωση σε επόμενη φάση τροφικής αλλεργίας άμεσου τύπου στα παιδιά όταν θα εισάγουν αυτές τις τροφές. Το δεύτερο πρέπει να αποφεύγεται γιατί υπάρχει πιθανότητα, κυρίως στην ενήλικο ζωή, να εκδηλώσουν αλλεργική δερματίτιδα εξ΄ επαφής.
- Αποφυγή ακραίων θερμοκρασιών. Είναι σαφές ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το δέρμα “χαλάει” τον χειμώνα. Απαιτείται, λοιπόν, τον χειμώνα η ενυδάτωση να γίνεται με παχύρρευστα προϊόντα, ενώ με τη βελτίωση του καιρού χρειάζεται να αλλάξει η υφή του ενυδατικού σε πιο λεπτόρρευστο.
- Δεν χρειάζεται περιορισμός του αριθμού στα εβδομαδιαία μπάνια των παιδιών, φτάνει να γίνονται με εγκεκριμένα πλυστικά, χωρίς πολύ ζεστό ούτε και πολύ κρύο νερό. Είναι σημαντικό το μπάνιο να είναι σύντομο, χωρίς έντονο τρίψιμο (χωρίς χρήση σπόγγου).
- Το μπάνιο πρέπει να ακολουθείται από ταμποναριστό σκούπισμα της επιφάνειας του δέρματος και να γίνεται άμεσα η επάλειψη του δέρματος με “γενναία” ποσότητα ενυδατικής.
- Τα ρούχα των μωρών πρέπει να είναι βαμβακερά (fleece, συνθετικά, μάλλινα μπορεί να προκαλέσουν έξαρση, γιατί οι ίνες έχουν ερεθιστικό αποτέλεσμα). Τα ρούχα, ακόμη και οι κάλτσες, ιδανικά πρέπει να μην είναι εφαρμοστά στο παιδικό ατοπικό δερματάκι, αλλά χαλαρά.
- Για το πλύσιμο των ρούχων προτιμάται υγρό απορρυπαντικό και όχι σκόνη, ενώ πρέπει να αποφεύγεται η χρήση μαλακτικού.
- Τα νυχάκια πρέπει να τα διατηρείτε κοντά, ενώ χρήσιμη είναι σε κάποιες περιπτώσεις η χρήση γαντιών για να αποφευχθεί ο τραυματισμός του δέρματος, λόγω του κνησμού που είναι χαρακτηριστικός στις εξάρσεις.
- Εμβόλια, ιώσεις και stress μπορεί να είναι παράγοντες έξαρσης της ατοπικής δερματίτιδας. Είναι σημαντικό σε αυτές τις φάσεις να εντατικοποιείται η ενυδάτωση του δέρματος.
- Σε περιόδους εξάρσεων μπορεί να χρειάζεται τοπική αντιφλεγμονώδης ή και αντιβιοτική αγωγή, ενώ σε υποτροπιάζουσες βλάβες μπορεί να είναι απαραίτητη και η διατήρηση της αντιφλεγμονώδους αγωγής (proactive αγωγή). Εμπιστευτείτε τον ειδικό και μην την αποφεύγετε, για να αντιμετωπιστούν γρήγορα οι εξάρσεις. Θα είναι προς όφελος του παιδιού σας τελικά.
- Μην αποφεύγετε αλόγιστα και πολλές φορές άσκοπα τροφές που μπορεί να θεωρείτε ότι σχετίζονται με έξαρση της ατοπικής δερματίτιδας, είτε στη δική σας διατροφή οι θηλάζουσες μητέρες είτε στα παιδιά σας. Ο αλλεργιολόγος με τον κατάλληλο έλεγχο και τον απαραίτητο χειρισμό μπορεί να καθορίσει τις εμπλεκόμενες τροφές και να οργανώσει πλάνο επανεισαγωγής τους. Η αναίτια αποφυγή μπορεί να οδηγήσει σε ευαισθητοποίηση και κίνδυνο σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων στο μέλλον ειδικά σε βρέφη με σοβαρή ατοπική δερματίτιδα.
Εμπιστευτείτε τον ειδικό και ακολουθήστε τα απαραίτητα βήματα για την περιποίηση του ευαίσθητου ατοπικού δέρματος των βρεφών και των νηπίων σας.
Από την Αλλεργιολόγο Παίδων & Ενηλίκων, Σοφία Β. Κωστούδη (www.kostoudi.gr)
